Ciemieniucha – czym jest, jak wygląda, jak się jej pozbyć?

Czym jest i jak wygląda ciemieniucha?

Ciemieniucha, inaczej czepiec kołyskowy, to łagodna postać łojotokowego zapalenia skóry, które często pojawia się u małych dzieci. Objawia się ona występowaniem tłustych, żółtych i łuszczących się płatków na owłosionej skórze głowy, najczęściej w okolicy ciemiączka.

Płatki te to nic innego jak nadmiar łoju, który po wyschnięciu łączy się z obumarłym naskórkiem, tworząc trudne do usunięcia i nieestetyczne zmiany skórne na główce dziecka. Żółte łuski mogą występować także w okolicy brwi i nosa maluszka, na tułowiu oraz w okolicy pieluszkowej. Stopień nasilenia zmian zależy od intensywności wydzielania sebum oraz rutyny pielęgnacyjnej, w tym od częstotliwości mycia głowy dziecka.

Skąd się bierze ciemieniucha u niemowlaka?

Ciemieniucha to efekt nadmiernego wydzielania łoju przez gruczoły, które znajdują się w skórze dziecka. Przyczyną tego stanu rzeczy są hormony matki, które jeszcze przez pewien czas po porodzie krążą w organizmie malucha i stymulują wydzielanie sebum.

Ostatnio coraz częściej mówi się też o tym, że występowaniu ciemieniuchy sprzyja również kolonizacja skóry dziecka grzybami drożdżopodobnymi z rodzaju Malassezia furfur . Przyczyną powstawania ciemieniuchy jest także niedojrzałość gruczołów łojowych, a w związku z tym – ich niewyregulowana praca.

Kiedy pojawiają się pierwsze objawy ciemieniuchy?

Najczęściej ciemieniucha pojawia się u niemowląt około 2. miesiąca życia, rzadziej u starszych dzieci. Początkowo ma postać białego nalotu, który można zaobserwować w pobliżu ciemiączka (błony łączącej kości główki dziecka). Z czasem nalot zmienia się w charakterystyczne żółte łuski.

Zaniedbana ciemieniucha może zająć całą owłosioną część głowy maluszka, tworząc brzydką skorupę, dlatego nie można ignorować tego problemu. Warto dodać, że ciemieniucha zazwyczaj ustępuje samoistnie po kilku tygodniach, jeśli tylko rodzice wdrożą odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne, o których opowiemy za chwilę. Omawiana przypadłość nie wymaga specjalistycznego leczenia, choć w niektórych sytuacjach warto skonsultować się z pediatrą. Na przykład wtedy, gdy ciemieniucha nie ustępuje mimo odpowiedniej pielęgnacji lub gdy objawy łojotokowego zapalenia skóry zaostrzą się.

Jak właściwie pielęgnować skórę głowy dziecka? Jak się pozbyć ciemieniuchy?

Ciemieniucha u niemowlaka to przede wszystkim problem kosmetyczny, z którym można sobie poradzić, stosując się do poniższych wskazówek. Jak usuwać tego typu zmiany skórne?

• Na godzinę przed kąpielą należy posmarować główkę dziecka oliwką dla niemowląt. Postaw na produkt z naturalnym składem, który zawiera w sobie oleje roślinne, a nie parafinę. Oliwka zmiękczy nieestetyczne łuski, dzięki czemu łatwiej je usuniesz.
• Do wyczesywania ciemieniuchy użyj miękkiej szczotki. Delikatnie przesuwaj włosie po główce dziecka, usuwając martwy naskórek. Następnie umyj skórę głowy łagodnym szamponem dla niemowląt. Nie zapomnij o tym, by po każdym wyczesywaniu ciemieniuchy umyć też szczoteczkę.
• Nie rezygnuj z codziennych kąpieli, zwłaszcza w czasie upałów, kiedy to gruczoły łojowe pracują z większą intensywnością. Nie przegrzewaj dziecka i nie zakładaj mu czapeczki, jeśli nie wymagają tego warunki atmosferyczne.

Pamiętaj, by z ciemieniuchą obchodzić się ostrożnie. Żółtych łusek nie można zrywać na sucho, ani zdrapywać paznokciem. W ten sposób tylko podrażnisz skórę głowy dziecka i doprowadzisz do pogłębienia się stanu zapalnego.

Jak leczyć ciemieniuchę?

Jeśli mimo systematycznej i starannej pielęgnacji objawy ciemieniuchy nie ustępują, poproś o pomoc pediatrę. Specjalista oceni stan skóry maluszka i zleci odpowiednie postępowanie.

Być może trzeba będzie zdiagnozować dziecko pod kątem alergii lub występowania dermatoz, takich jak atopowe zapalenie skóry lub łojotokowe zapalenie skóry. W takiej sytuacji leczenie zostanie dostosowane do indywidualnych potrzeb niemowlaka.

Jak zapobiegać powstawaniu ciemieniuchy?

Na występowanie ciemieniuchy szczególnie narażone są dzieci urodzone w czasie lata, ponieważ upalna pogoda dodatkowo stymuluje gruczoły łojowe do pracy. Aby zminimalizować ryzyko powstania nieestetycznych zmian skórnych, unikaj przegrzewania dziecka, szczególnie w okolicach głowy. Jeśli maluch musi mieć czapeczkę, to tylko taką uszytą z naturalnej i przewiewnej tkaniny. W przypadku dziewczynek warto zrezygnować z dekoracyjnych opasek na głowę, które pełnią wyłącznie funkcję ozdoby. Kąpiele i odpowiednia pielęgnacja skóry dziecka także pomogą ograniczyć problem ciemieniuchy.

Podsumowując, czepiec kołyskowy to częsta przypadłość u niemowląt w okolicy 10. tygodnia życia. Nie wynika z braku higieny, ale pojawia się przez nadmierne wydzielanie łoju przez gruczoły w skórze głowy. Domowe sposoby na ciemieniuchę odznaczają się wysoką skutecznością, ale jeśli zawiodą, należy skonsultować się ze specjalistą.