Niebieska Karta – rodzaje, przyczyny założenia, ile jest ważna

Czym jest Niebieska Karta?

Niebieska Karta (znana też pod nazwą Błękitna Karta) jest dokumentem, który zakłada się osobom stosującym przemoc w rodzinie. Zawiera ogół podjętych czynności związanych z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie.

Kto zakłada Niebieską Kartę? Niebieską kartę może założyć Policja, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych czy Ośrodek Pomocy Społecznej. Niebieską Kartę A wypełnia policjant, zawsze w obecności osoby, która doświadczyła przemocy. W sytuacji, gdy osoba poszkodowana została przewieziona do szpitala, dokumentację przygotowuje pracownik medyczny. Założenie Niebieskiej Karty nie dotyczy tylko przemocy fizycznej, ale i psychicznej.

Przeczytaj też: Parentyfikacja, czyli gdy dziecko pełni rolę rodzica

Rodzaje Niebieskich Kart

Rozporządzenie Rady Ministrów wprowadziło cztery rodzaje Niebieskich Kart – A, B, C i D. Czym się one od siebie różnią?

Niebieska Karta A – dokumentuje się w niej zgłoszoną sytuację i to, co zastano na miejscu, a także czynności, jakie zostały podjęte. Wypełniana jest na miejscu zdarzenia przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych (np. pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, policji), wówczas gdy istnieje podejrzenie przemocy w rodzinie. Karta zawiera informacje na temat działań podjętych podczas interwencji, dotyczące wszystkich członków rodziny, jak i dane dotyczące stanu zdrowia osoby dotkniętej przemocą. Wypełnienie Niebieskiej Karty A oznacza, że procedura mająca na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie została wszczęta.

Niebieska Karta B – opisuje najważniejsze przestępstwa, które związane są z przemocą domową. Zawiera dane teleadresowe instytucji i organizacji pozarządowych, do których ofiara może się zwrócić o pomoc. To pisemna informacja, która zostaje przekazana podczas spisania Niebieskiej Karty A osobie, która doznała przemocy.

Czytaj też: Przemoc ekonomiczna – czym jest?

Niebieska Karta C – wypełniają ją członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie lub grupa robocza powołana przez Zespół na posiedzeniu, na którym powinna stawić się osoba doznająca przemocy w rodzinie. Znajdziemy w niej dokładny opis sytuacji rodzinnej, zawodowej, zdrowotnej i mieszkaniowej rodziny.

Niebieska Karta D – druk wypełniają członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie lub grupa robocza powołana przez Zespół na posiedzeniu, na którym powinna stawić się osoba stosująca przemoc w rodzinie. Zawiera informacje dotyczące formy stosowanej przemocy, karalności osoby stosującej przemoc, jej problemów z prawem oraz informacje o świadkach przemocy.

To też może Cię zainteresować: Co robić, gdy ojciec dziecka za mało się stara?

Procedura założenia Niebieskiej Karty

Przebieg procedury założenia Niebieskiej Karty można podzielić na sześć następujących kolejno po sobie etapów.

1. Wszczęcie procedury.
2. Opracowanie planu pomocy.
3. Oddziaływanie na sprawcę przemocy.
4. Wdrożenie planu pomocy.
5. Ewentualne zdarzenia niebezpieczne w trakcie procedury Niebieskiej Karty.
6. Zakończenie procedury Niebieskiej Karty.

Przeczytaj również: Jak walczyć z cyberprzemocą?

Kto może wnioskować o założenie Niebieskiej Karty?

By wnioskować o założenie Niebieskiej Karty, nie trzeba być osobą pokrzywdzoną. Wystarczające jest zgłoszenie osoby, która zaniepokoiła się sytuacją panującą w danej rodzinie. Zgłoszenie może złożyć np. sąsiad, a policja nie może odmówić wszczęcia procedury. Często ofiary przemocy wstydzą się prosić o pomoc, niekiedy boją się sprawcy, co grozi jeszcze większym od niego uzależnieniem. Podsumowując, zgłoszenie może złożyć każdy, kto podejrzewa, że w danej rodzinie dzieje się źle. Należy podkreślić, że zgłoszenie rodziny do statusu Niebieskiej Karty nie jest równoznaczne z zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa.

Zobacz również: Kryzys w związku po narodzinach dziecka

Jak sprawdzić, czy jest założona Niebieska Karta?

Niebieską Kartę zakłada upoważniony do tego pracownik instytucji, np. funkcjonariusz policji czy pracownik opieki społecznej. Po przeprowadzeniu obserwacji i wypełnieniu formularzy komisja swoją decyzję przekazuje osobie oskarżonej. Tym samym nie ma możliwości, żeby osoba oskarżona nie wiedziała, że Niebieska Karta została jej założona.

Kto ma wgląd do Niebieskiej Karty?

Wszystkie dokumenty i formularze z Niebieskiej Karty mogą być udostępnione członkom zespołów interdyscyplinarnych, policji, prokuraturze i sądom. Przedstawiciele wspomnianych urzędów najczęściej wchodzą w skład zespołów interdyscyplinarnych. Jednak gdyby tak nie było, dokumenty mogą zostać im udostępnione. Ponadto mają do nich wgląd strony postępowania i pełnomocnicy.

Sprawdź też: Jaki wpływ na dziecko ma alienacja rodzicielska?

Co daje Niebieska Karta?

Założenie Niebieskiej Karty pomaga osobom będącym ofiarami przemocy w rodzinie. Wsparcie, jakie dostają, polega na zaangażowaniu Ośrodka Pomocy Społecznej, Ośrodka Leczenia Uzależnień i/lub psychologów w pomoc rodzinie. Zespół, wraz z osobą pokrzywdzoną, przygotowuje plan pomocy, który zostaje wdrożony w celu zaprzestania przemocy domowej. Jeśli wymaga tego sytuacja, sprawca zostaje odseparowany od ofiary.

Co daje Niebieska Karta przy rozwodzie? Podczas rozwodu Niebieska Karta jest niezwykle ważnym dokumentem, wskazującym na winę małżonka stosującego przemoc domową. W rodzinach, które zostały dotknięte przemocą fizyczną lub psychiczną, Niebieska Karta przemawia za orzeczeniem o winie rozpadu małżeństwa strony, która stosowała ową przemoc. Należy jednak mieć na uwadze, że założenie Karty niesie za sobą szereg konsekwencji, dlatego nigdy nie należy posuwać się do żadnych manipulacji, planując rozwód.

Przeczytaj też o chorobie sierocej

Niebieska Karta – ile czasu jest ważna?

Wiele osób zastanawia się, czy można wycofać Niebieską Kartę oraz ile czasu jest ważna? Czy Niebieska Karta ulega przedawnieniu? Nie ma możliwości wycofania lub zmiany informacji zawartych w Karcie A, nawet jeśli wnioskuje o to osoba pokrzywdzona. Procedurę można zakończyć dopiero wówczas, gdy zostaną spełnione konkretne przesłanki. Niebieska Karta ważna jest do momentu jej wycofania, które może nastąpić z trzech powodów.

• Osoba znęcająca się psychicznie i/lub fizycznie nad rodziną zaprzestała takich działań. Wskaźnikiem potwierdzającym, że przemoc w rodzinie ustała, jest określony czas, w którym nie występowały żadne incydenty. Tym samym niezbędne jest regularne monitorowanie sytuacji w rodzinie przez przedstawiciela służby, np. dzielnicowego czy kuratora sądowego.
• Zrealizowany został plan pomocy, który zakończył się pozytywnym skutkiem.
• Grupa robocza orzekła o braku zasadności prowadzonych działań. Niekiedy zdarza się, że osoba zgłaszająca przemoc w domu chce wykorzystać Niebieską Kartę jako kartę przetargową np. podczas rozwodu.

Zobacz też: Kim jest mizogin?

Niebieska Karta – wady i zalety

Założenie Niebieskiej Karty jest pierwszym krokiem do walki z przemocą w rodzinie. Wszczęta procedura ma na celu niesienie pomocy osobie poszkodowanej, opracowanie planu pomocy i naprawę zaistniałej sytuacji. Osoby pokrzywdzone mają zapewnioną dodatkową opiekę i wsparcie. Co ważne, zgłoszenie nie jest jednoznaczne ze złożeniem na Policji zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa. Na podstawie Niebieskiej Karty nie zostaje automatycznie wszczęte postępowanie karne. To jedynie informacja dla organów ścigania, że w danej rodzinie być może ma miejsce przemoc.

Niestety partnerzy podczas konfliktów rodzinnych, rozwodów posuwają się manipulacji i fałszywych oskarżeń (zgłaszają przemoc w rodzinie), by wykorzystać je w sądzie na swoją korzyść.