Suchy kaszel u dziecka – jak leczyć domowymi sposobami?

Kaszel u dziecka – suchy czy mokry, ostry czy przewlekły?

Z uwagi na rodzaj kaszlu, wyróżniamy kaszel suchy i kaszel mokry. Jak odróżnić rodzaj kaszlu – czy jest to kaszel suchy czy mokry? Jak sobie z nim radzić? Kaszel mokry (wykrztuśny) określany jest także jako produktywny. Charakterystyczne jest odkrztuszanie. Rodzice mówią wówczas w gabinecie lekarskim, że kaszel się odrywa, a więc umożliwia odkrztuszenie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych. Leczenie tego typu kaszlu polega na tym, aby pomóc jak najszybciej pozbyć się flegmy. Mokry kaszel u dziecka jest typowy dla zakażenia dolnych dróg – zapalenia oskrzeli, płuc.

Kaszel suchy jest nieproduktywny, nie towarzyszy mu odkrztuszanie wydzieliny (flegmy). To kaszel bardziej uciążliwy, zwłaszcza w nocy. Jest męczący, utrudnia zasypianie, nasila się często wieczorem. Zmusza dziecko do większego wysiłku. Suchy kaszel u dziecka wywołuje u rodziców większy niepokój. Często mają wrażenie, że dziecko się dusi.

Pokasływanie u dziecka bez odkrztuszania może pojawiać się przez jakiś czas po wyleczeniu infekcji (np. zapalenia oskrzeli, grypy). To typowy objaw regeneracji delikatnego nabłonka dróg oddechowych.

Z uwagi na czas trwania objawu, kaszel dzielimy na: kaszel ostry (trwający do 3–4 tygodni), kaszel przewlekający się, czyli podostry (trwający od 3–4 do 8 tygodni) i kaszel przewlekły (trwający powyżej 8 tygodni).

Przeczytaj też: Jak działa kodeina?

Jakie są przyczyny suchego kaszlu u dziecka?

Kaszel suchy u niemowlaka, starszego dziecka najczęściej jest objawem infekcji wirusowej. Często pojawia się w wyniku narażenia na czynniki podrażniające drogi oddechowe, takie jak pyły, dym papierosowy.

Najczęstszą przyczyną suchego kaszlu u dziecka jest infekcja górnych dróg oddechowych (zapalenie gardła, krtani, tchawicy). Suchy kaszel może być też kaszlem poinfekcyjnym wynikającym z nadreaktywności dróg oddechowych – taki kaszel nasila się m.in. po zmianie temperatur (np. przy przejściu z chłodnego miejsca w ciepłe).

Suchy kaszel nie musi świadczyć o infekcji. Często pojawia się on w odpowiedzi na zbyt suche powietrze oraz na ekspozycję na zanieczyszczenia, dymy (w tym dym papierosowy), pyły. Suchy kaszel u niemowlaka może być też wynikiem przesuszenia śluzówek dróg oddechowych, np. suchości w gardle w wyniku spożywania niedostatecznej ilości płynów.

Przewlekły suchy kaszel może mieć tło psychogenne. Zanim postawi się jednak takie rozpoznanie, konieczne jest wykluczenie innych przyczyn objawu.

Kaszel szczekający (krtaniowy) – kiedy kaszel u dziecka jest groźny?

Jednym z typów suchego kaszlu jest charakterystyczny dla zapalenia krtani jest tak zwany kaszel szczekający, określany przez lekarzy także jako krtaniowy. Jego nazwa wywodzi się z tego, że kaszel przypomina szczekanie psa; może towarzyszyć mu duszność wydechowa i charakterystyczny dźwięk na wdechu – stridor. Kaszel krtaniowy to kaszel suchy, duszący, męczący, napadowy.

Najczęstszą przyczyną ostrego kaszlu krtaniowego jest ostre podgłośniowe zapalenie krtani. Jest to choroba wirusowa. Jego przyczyną mogą być także wady wrodzone krtani.

Przewlekły suchy kaszel u dziecka może występować w przebiegu astmy oskrzelowej, refluksu żołądkowo-przełykowego, chorób płuc (śródmiąższowych), może być też skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków (np. inhibitorów konwertazy angiotensyny przepisywanych np. w leczeniu nadciśnienia tętniczego u starszych dzieci).

Napad suchego kaszlu może pojawić się przy aspiracji ciała obcego do dróg oddechowych czy też do przełyku, a także przy obecności ciała obcego w uchu.

Dziecko wciąż kaszle – jakie badania zrobić?

Jeżeli kaszl się nasila i trwa długo, a dodatkowo syrop na kaszel dla dzieci nie pomaga, należy zwróci się o pomoc do lekarza. W diagnostyce suchego kaszlu istotne jest o dopytanie o objawy towarzyszące (czy są to np. duszności, świszczący oddech) o wywiad rodzinny i epidemiologiczny oraz o to, w jakich okolicznościach dziecko kaszle, jakie czynniki prowokują kaszel.

Przewlekły suchy kaszel wymaga poszerzenia diagnostyki. Konieczne jest wykonanie RTG klatki piersiowej, w przypadku podejrzenia astmy – badanie spirometryczne (u starszych dzieci), w przypadku podejrzenia refluksu żołądkowo-jelitowego dziecko kierowane jest na konsultację do gastroenterologa itd.

Co na suchy kaszel u dziecka – syrop, tabletki?

Na kaszel mokry rodzice najczęściej sięgają po syropy, które skutecznie pomagają odkrztusić wydzielinę (flegmę). Kaszel suchy jest trudniej leczyć, szczególnie u niemowląt i bardzo małych dzieci, kiedy nie wszystkie leki można zastosować. W leczeniu kaszlu suchego bardzo sprawdzają się domowe i naturalne sposoby. Jeżeli chodzi o leki na suchy kaszel, to warto sięgnąć po syrop na kaszl suchy i mokry – leczy dwa rodzaje kaszlu. Syrop na suchy kaszel zawiera między innymi zioła – tymianek.

Kaszel suchy jest kaszlem nieproduktywnym. Jeżeli jest bardzo męczący, prowokujący wymioty, utrudniający spanie, można zastosować tabletki na suchy kaszel, czyli leki o działaniu hamującym odruch kaszlu. Najczęściej podawane są preparaty zawierające butamirat (obarczony niewielkim odsetkiem działań niepożądanych), lewodropropizyna lub dekstrometorfan (zaleca się stosowanie go sporadycznie, tylko w uzasadnionych przypadkach; przy przedawkowaniu lek może mieć działanie halucynogenne). U starszych dzieci, jeżeli suchy kaszel jest bardzo ciężki, lekarz może rozważyć podanie leku na receptę z kodeiną.

Domowe sposoby na kaszel suchy u dziecka

Na suchy kaszel u dziecka sprawdzają się wszystkie naturalne i domowe sposoby. Szczególnie warto zwrócić uwagę na nawilżanie powietrza i stosowanie inhalacji na kaszel. Inhalacje z soli fizjologicznej nawilżają drogi oddechowe, zmniejszają uczucie suchości w gardle, drapania i chrypki.

Aby złagodzić suchy i męczący kaszel u dziecka można nawilżać powietrze pomieszczenie poprzez stosowanie nawilżacza albo sprawdzonych domowych sposobów, takich ja umieszczenie mokrego prześcieradła na grzejniku. Powietrze powinno być nie tylko nawilżone, ale także ocieplone (optymalna temperatura to 20–22 st. C).
Nawilżenie dróg oddechowych jest możliwe pośrednio poprzez odpowiednie nawadnianie, dlatego też dziecko powinno dużo pić.

korzystnie działają wspomniane inhalacje z soli fizjologicznej, leki roślinne (np. syrop prawoślazowy, syropy z podbiału, babki lancetowatej, sosny, lipy, bzu czarnego, dziewanny, pelargonii afrykańskiej itd.), miód (podawany w postaci naturalnej lub też jako składnik syropów).

Konieczne jest także unikanie czynników podrażniających drogi oddechowe, m.in. dymu papierosowego (rodzicom kaszlącego dziecka zaleca się m.in. unikanie palenia papierosów w pomieszczeniach, w których przebywa dziecko).