Krew z nosa u dziecka – jakie są przyczyny, co robić i jak zatamować krwawienie?

Dlaczego leci krew z nosa?

Błona śluzowa nosa posiada bogatą sieć naczyń krwionośnych. Za unaczynienie jamy nosowej odpowiadają dwa sploty naczyniowe: spot Kiesselbacha (znajduje się w przedniej części przegrody nosowej) oraz splot Woodruffa (część tylna). Krwawienie z nosa lub krwotok powstaje w wyniku przerwania ciągłości ściany naczynia, najczęściej pochodzącego z przedniej części. Krwawienie z części tylnej, choć występuje zdecydowanie rzadziej, częściej odpowiada jednak za groźne krwotoki. Krwotok z nosa oznacza nagłą, dużą utratę krwi.

Krew z nosa u dziecka pojawia się nierzadko, choć dokładna częstość jej występowania nie jest znana. Wśród dzieci krwawienie z nosa najczęściej występuje między 6. a 8. rokiem życia. Co może być w takich przypadkach przyczyną krwawienia? Przyczyna jest często niegroźna i leży w niewielkim urazie powodującym uszkodzenie naczyń krwionośnych błony śluzowej nosa, takim jak wydmuchiwanie, wycieranie czy dłubanie w nosie. W czasie choroby (np. przeziębienia) na skutek uszkodzenia tych naczyń, może pojawić się np. katar z krwią. Czasem zdarzają się jednak obfite lub nawracające, częste krwawienia z nosa u dziecka, mogące mieć groźne konsekwencje.

Przyczyny krwawienia z nosa u dziecka

Przyczyny krwawiącego nosa u dzieci dzieli się na czynniki miejscowe oraz wywołane przez choroby ogólnoustrojowe.

Kiedy dziecku leci z nosa krew, jako przyczynę miejscową można podejrzewać:

• urazy np. wycieranie, intensywne wydmuchiwanie nosa, dłubanie w nosie, uderzenie, uraz twarzoczaszki,
• nieprawidłową budowę przegrody nosa,
• obecność ciała obcego,
• reakcja zapalną powstałą np. w wyniku przeziębienia, zapalenia zatok przynosowych,
• wdychanie suchego powietrza,
• zmiany nowotworowe okolicy nosa.

Ogólnoustrojowe przyczyny krwawienia z nosa:

• skazy krwotoczne,
• choroby wątroby,
• nadciśnienie tętnicze,
• stosowanie niektórych leków (np. NLPZ),
• choroby hematologiczne, np. białaczki,
• choroby zapalne naczyń.

Katar z krwią, skrzepy krwi w nosie, krwawienie z jednej dziurki

Czynniki miejscowe stanowią około 30 proc. przyczyn krwawienia z nosa u dziecka. Za przyczyny miejscowe odpowiadają głównie urazy mniej (pojawienie się krwawienia z nosa przy katarze) lub bardziej zauważalne (krwawienie z nosa po upadku, np. w wyniku złamania kości czy uszkodzenia przegrody nosa).

Niekiedy poważne urazy twarzoczaszki są przyczyną obfitego krwotoku z nosa, który prowadzi do dużej utraty krwi. W tym wypadku mogą wystąpić również wymioty, będące wynikiem połykania krwi, która z nosa spływa też po tylnej ścianie gardła. W czasie dużego urazu okolicy nosa może wystąpić również krwiak czy obrzęk okolicznych tkanek.

Skrzepy krwi w nosie u dziecka mogą częściej pojawiać się w sezonie grzewczym. Suche powietrze powoduje przesuszenie i drażnienie błony śluzowej nosa, przez co łatwiej dochodzi do uszkodzenia naczyń. W takich przypadkach można zastosować krople nawilżające błonę śluzową nosa.

Wydzielina z nosa z krwią u dziecka może sugerować wirusowe, bakteryjne lub alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych. Zazwyczaj powodują one niewielkie, szybko ustępujące krwawienie.

Przyczyny krwawienia z nosa z jednej dziurki są różne. Małe dzieci mają niekiedy tendencję do umieszczania w nosie różnych przedmiotów. Zdarza się, że częste krwawienia z nosa sugerują obecność w nim ciała obcego, która objawia się krwistą, częściej jednak cuchnącą bądź ropną wydzieliną, zazwyczaj jedynie z jednej dziurki nosa.

Na szczęście bardzo rzadko krwawienia z nosa u dzieci spowodowane są przez poważne schorzenia, np. nowotwory.

Co oznaczają częste krwawienia z nosa u dzieci?

Choroby ogólnoustrojowe odpowiadają za około 70 proc. epizodów krwawień. W tym przypadku rodzice często zwracają uwagę na krwotoki z nosa u dziecka bez przyczyny. Powód może być bowiem trudny do uchwycenia.

Do częstszych ogólnoustrojowych przyczyn krwawienia należą u dzieci skazy krwotoczne. Są to wrodzone bądź nabyte zaburzenia krzepnięcia krwi. Spośród wrodzonych skaz krwotocznych u dzieci można wymienić hemofilię, gdzie oprócz częstych krwawień z nosa występują również krwawienia do innych narządów – stawów, mięśni, przewodu pokarmowego czy krwawienia wewnątrzczaszkowe. Także wątroba bierze udział w produkcji niektórych czynników krzepnięcia, co przekłada się na to, że również zaburzenie jej funkcji może powodować nawracające krwotoki z nosa.

Czasami nowotwory krwi powodują zmianę jej składu, co również może objawić się krwawieniem z nosa lub występowaniem na skórze krwawych podbiegnięć.

Należy pamiętać, że niski poziom niektórych witamin także może wywoływać krew nosa. Brak witaminy K, odpowiadającej za krzepnięcie krwi, jest u dziecka dość rzadki, jednak może do niego dochodzić u pacjentów z zaburzeniem wchłaniania jej w przewodzie pokarmowym, np. na skutek choroby Crohna.

Jak postępować w przypadku krwawienia z nosa?

Jak zatamować krwotok z nosa?

Na szczęście większość krwawień z nosa ustępuje samoistnie i jedynie niewielka ich część wymaga postępowania lekarskiego. Co robić, kiedy dziecku leci krew z nosa? Obfity krwotok z nosa u dziecka, podobnie jak u osoby dorosłej, jest zawsze wskazaniem do wizyty u lekarza. Mniejsze krwawienia może spróbować zatrzymać w warunkach domowych.

Pierwsza pomoc przy krwawieniu z nosa polega na tym, by uciskać skrzydełka nosa przez 5–10 minut u dziecka siedzącego z głową pochyloną do przodu. Sposób ten umożliwia opanowanie zdecydowanej większości krwawień. Jeśli się to nie udaje, należy udać się do lekarza (najlepiej laryngologa), który do zatrzymania krwawienia może zastosować miejscowe założenie środka hamującego krzepnięcie krwi, tamponadę, miejscowe przyżeganie chemiczne czy elektrokoagulację.

Większość z tych zabiegów wykonywana jest u dzieci w znieczuleniu ogólnym. Jeśli dziecko ma częste krwotoki z nosa, uporczywie nawracające krwawienia, krew z nosa i zawroty głowy, należy niezwłocznie wyjaśnić przyczynę tych dolegliwości.