Grzybica jamy ustnej u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie

Grzybica jamy ustnej u dziecka – przyczyny

Candida albicans to grzyb, który zasiedla ponad 60 proc. organizmów żywych. Dziecko może zarazić się nim podczas porodu, gdyż bytuje on często w drogach rodnych kobiety. Zasiedleniu tych drobnoustrojów sprzyja niskie pH śliny oraz małe jej wydzielanie u noworodków.

U niemowląt w pierwszych trzech miesiącach życia mogą zasiedlać się drożdżaki w jamie ustnej i przewodzie pokarmowym nawet bez czynników predysponujących. Natomiast u starszych dzieci – w warunkach równowagi – Candida albicans nie wywołuje żadnych objawów chorobowych, a w trakcie spadku odporności organizmu, np. podczas ząbkowania czy osłabienia spowodowanego chorobami, pojawiają się charakterystyczne zmiany na: podniebieniu, języku oraz błonie śluzowej policzków.

Równie często może występować grzybica jamy ustnej u dzieci po antybiotyku lub innych lekach, które zaburzają mikroflorę całego układu pokarmowego.

Także smoczek zanieczyszczony śliną matki może stanowić źródło zakażenia Candida albicans. U dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym grzybica jamy ustnej (inaczej drożdżyca czy kandydoza) może być objawem innej choroby.

Jakie są objawy grzybicy jamy ustnej u dziecka?

Początek choroby zauważa często matka, która obserwuje u swojej pociechy białe lub kremowe, „kożuchowate” plamy, biały naloty na języku u dziecka, który po starciu pozostawia czerwoną i bolesną dla dziecka powierzchnię o teksturze krostek lub grudek. Występuje ból i pieczenie w ustach.

Najczęstsza lokalizacja to grzybica na koniuszku języka lub na jego dolnej powierzchni, na podniebieniu miękkim oraz błonie śluzowej przedsionka jamy ustnej i policzków.

W ostrej postaci grzybica w ustach u dziecka może szerzyć się w kierunku całej jamy ustnej, zajmując czasem tchawicę i przełyk.

Nalot przypomina ścięte mleko bądź pleśń, stąd też potoczna nazwa „pleśniawki”. Pęknięte kąciki ust, czyli tzw. zajady u dziecka, to także jeden z objawów grzybicy jamy ustnej.

Wymienionym objawom może towarzyszyć gorączka oraz zaburzenia żołądkowo-jelitowe: brak apetytu, wymioty, biegunka. Dziecko staje się marudne i często reaguje płaczem na dyskomfort czy ból w jamie ustnej. U matek karmiących może dojść do zakażenia grzybem Candida – infekcja zostanie przekazana na sutek, gdy występuje grzybica jamy ustnej u dziecka. Jak leczyć tę dolegliwość?

Czytaj również: Gorączka bez innych objawów u dziecka – jak postępować?

Jakie leki na grzybicę jamy ustnej u dziecka?

Gdy rodzic zauważy opisane objawy grzybicy jamy ustnej u dziecka, powinien zgłosić się z nim do lekarza stomatologa lub pediatry. Drożdżyca leczona jest za pomocą preparatów stosowanych miejscowo.

Wśród wielu leków na grzybicę jamy ustnej swoją skuteczność wykazują m.in. miconazol, nystatina oraz wodny roztwór gencjany. Należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarza – zarówno co do stosowanej dawki wybranego przez niego leku, jak także czasu stosowania, bowiem leczenie grzybicy jamy ustnej należy kontynuować jeszcze do kilku tygodni po ustąpieniu objawów.

U starszych dzieci należy rozszerzyć profil badań, bo być może występująca grzybica jamy ustnej jest objawem choroby ogólnoustrojowej, która powinna być leczona w pierwszej kolejności.

Grzybica jamy ustnej – leczenie domowe

Wszystkie zauważone przez rodziców zmiany w ustach u dziecka należy konsultować z lekarzem, nawet gdy jest się pewnym, że to grzybica jamy ustnej u dzieci. Jak leczyć domowymi sposobami? Nie ma terapii, którą można zastosować bez wskazań lekarza, jednak istnieją wskazówki, jak zapobiegać kandydozie.

Należy czyścić jamę ustną swojego dziecka w zależności od wieku według wskazówek lekarza stomatologa. Jeśli u noworodka/niemowlęcia podejrzewa się lub zdiagnozowana zostanie drożdżyca, należy zabezpieczyć matczyne sutki osłonkami zakładanymi na piersi podczas karmienia.

U dzieci trzeba ograniczyć lub całkowicie wyeliminować z diety słodycze, które sprzyjają rozwojowi grzybów. Kobiety w ciąży powinny stosować specjalne żele czy płyny do higieny intymnej, aby zminimalizować ryzyko zakażenia noworodka Candida albicans.

Po antybiotykoterapii należy przyjmować probiotyki przez okres wskazany przez lekarza, nigdy nie można samodzielnie skracać terapii.

Rodzice powinni wymieniać dzieciom szczoteczki do zębów minimum raz na 2–3 miesiące, co minimalizuje rozwój grzybów. Grzybica, tak jak próchnica zębów, jest chorobą zakaźną. Zakażenie jamy ustnej dziecka pochodzi z flory bakteryjnej czy grzybiczej – każdy pocałunek czy oblizywanie smoczka niesie ryzyko zarażenia oraz rozwoju grzybicy lub innych chorób u maluchów.

Literatura:

• Willershausen-Zönnchen B., Butenandt O.; Stomatologia dziecięca; Wydanie I polskie pod redakcją Stanisława Potoczka; Urban&Partner, Wrocław 1997.
• Cameron A., Widmer R.; Stomatologia dziecięca; Wydanie II polskie pod redakcją Urszuli Kaczmarek, Edra Urban&Partner, Wrocław 2015.
• Górska R.; Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej; Wydanie I; eyd. Med. Tour Press International, Otwock 2011.