Gronkowiec u dzieci – objawy, zaraźliwość, badanie, leczenie zakażenia gronkowcem

Gronkowiec złocisty – MSSA i MRSA

Gronkowce to pospolicie występujące w środowisku Gram-dodatnie bakterie, które mogą zarówno stanowić prawidłową florę fizjologiczną organizmu, jak i być przyczyna pewnych chorób. Nazwa pochodzi od charakterystycznego kształtu gronkowców – widoczne są pod mikroskopem, jako „ziarenka” tworzące większe skupiska – grona.

Wyróżniamy kilka gatunków gronkowców np. Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty), Staphylococcus epidermidis (gronkowiec skórny), Staphylococcus haemolyticus, Staphylococcus intermedius, Staphylococcus saprophyticus.

W przypadku gronkowca złocistego, w zależności od wrażliwości na antybiotyki, wyodrębnić można kilka szczepów tej bakterii. Z najważniejszych to:

• gronkowiec złocisty MSSA (wrażliwy na metycylinę), który jest wrażliwy na większość standardowo używanych antybiotyków na gronkowca,

• gronkowiec złocisty MRSA (oporny na metycylinę), niewrażliwy na standardowo używane antybiotyki, często będący przyczyną zakażeń wewnątrzszpitalnych i wymagający specyficznej antybiotykoterapii.

Przeczytaj też: Opuchnięte oczy u dziecka – przyczyny obrzęku powiek u dzieci

Staphylococcus aureus – jak można się zarazić gronkowcem?

Rodzice czasami pytają, czy gronkowiec u dzieci jest zaraźliwy. Bakterie te często stanowią fizjologiczną florę organizmu i choć mogą rozprzestrzeniać się z jednej osoby na drugą nie zawsze są przyczyną zakażenia. Jak można się zarazić gronkowcem? Do rozprzestrzeniania się bakterii gronkowca może dochodzić w wyniku bezpośredniego kontaktu, drogę kropelkową czy poprzez kontakt z przedmiotami codziennego użytku. Szczególnie zakaźną chorobą u dzieci jest liszajec zakaźny.

Drugą kwestią, którą często poruszają rodzice jest pytanie, jakie badanie na gronkowca można wykonać? W zależności od postaci zakażenia, postępowanie może być różne. Często zakażenie gronkowcem rozpoznawane jest jedynie na podstawie charakterystycznych objawów, w innych wypadkach wykonuje się wymazy ze zmian skórnych, jamy nosowo-gardłowej, a w przypadku podejrzenia sepsy, posiew krwi.

Leczenie gronkowca oparte jest na zastosowaniu odpowiedniej antybiotykoterapii. W zależności od wrażliwości szczepu stosuje się różne antybiotyki. Antybiotyk na gronkowca MSSA to np. cefazolina. W zakażeniach wywołanych przez szczepy oporne na metycylinę podstawowym antybiotykiem jest wankomycyna.

Gronkowiec skórny – czyraki, liszajec, jęczmień u dziecka

Mimo że gronkowiec u niemowlaka, starszego dziecka czy dorosłego może być elementem flory fizjologicznej, zakażenie skóry gronkowcem może wystąpić zarówno u dziecka, jak i dorosłego. Wśród zakażeń skóry wywoływanych przez gronkowce można wyróżnić m.in.:

• zapalenie mieszków włosowych,
• czyraki, czyraczność,
• ropnie,
• zapalenie gruczołów potowych,
• liszajec,
• zapalenie tkanki podskórnej lub powięzi
• jęczmień,
• zastrzał.

Zakażenie gronkowcem może dotyczyć również wielu innych narządów, czasami ma przebieg ciężki. Dziecko zakażone gronkowcem może mieć objawy dotyczące:

• płuc,
• serca,
• gardła,
• nosa,
• oka,
• ucha,
• układu moczowego,
• opon mózgowo-rdzeniowych,
• mózgu.

Bakterie gronkowca mogą także produkować pewne toksyny odpowiedzialne za powstanie objawów choroby Rittera, czy zespołu wstrząsu toksycznego.

Gronkowiec – objawy – jak wygląda gronkowiec na skórze u dziecka?

W zależności od postaci zakażenia gronkowcem, objawy mogą się nieco różnić. Objawy gronkowca u dzieci na skórze to pojawienie się różnego rodzaju pęcherzyków, krostek czy grudek. Zapalenie mieszków włosowych charakteryzuje się wystąpieniem żółtego pęcherzyka przebitego włosem. Skóra wokół ropnego pęcherzyka jest zwykle zaczerwieniona, lekko obrzęknięta. Może wystąpić kilka pęcherzyków obok siebie, lub mogą one być rozsiane w różnych miejscach.

Wywołany przez zakażenie bakterią gronkowca czyrak u dziecka to zapalenie mieszka włosowego, gruczołu potowego lub łojowego. Charakteryzuje się powstaniem tzw. czopa martwiczego. Początkowo jest to zaczerwieniona zmiana w okolicy włosa, która następnie przekształca się w mały, fioletowawy guzek. Po kilku dniach z guzka powstaje krosta, rozpadająca się i wydzielająca wspomniany czop martwiczy. Po zagojeniu może pozostać mała blizna. Charakterystyczne jest wystąpienie bólu w okolicy czyraka, czasami występuje nawet gorączka czy dreszcze. Ból zwykle mija po pęknięciu czyraka.

Kiedy dziecko ma gronkowca, na skórze może wystąpić także czyrak mnogi, czyli skupienie się kilku czyraków w jednym konkretnym miejscu, często karku, gdzie tworzą duży naciek. Natomiast liszajec zakaźny to choroba, której przyczyną jest bakteria gronkowca złocistego lub paciorkowca. W przypadku tej choroby gronkowiec na twarzy dziecka (choć może wystąpić w dowolnej lokalizacji) powoduje pojawienie się charakterystycznych miodowo-żółtych strupów. Jest to bardzo zakaźna choroba.

Gronkowiec w nosie, gardle, w uchu, w oku – zakażenie gronkowcem

Nierzadkie jest również występowanie gronkowca w nosie czy w gardle. W niekorzystnych warunkach gronkowiec w gardle lub innych okolicach może doprowadzić do zakażenia otaczających tkanek. Zdarza się, że gronkowiec w nosie jest przyczyną zapalenia zatok przynosowych. Objawy zapalenia zatok u dziecka to ból, uczucie rozpierania w obrębie czaszki, niedrożność nosa, obecność ropnej wydzieliny.

Gronkowiec w uchu może odpowiadać za bakteryjne infekcje ucha zewnętrznego. W uchu zewnętrznym czasami powstają też czyraki. Natomiast gronkowiec u dzieci w oku może doprowadzić bakteryjnego zapalenia spojówek. Objawia się ono zaczerwienieniem oka/oczu, obecnością ropnej wydzieliny, oraz świądem.

Gronkowiec u dzieci może także powodować zapalenia płuc, o ciężkim, ostrym przebiegu. Zdarza się, że zakażenie tą bakterią prowadzi również do sepsy.