Glista ludzka u dziecka – przyczyny, objawy i leczenie glistnicy

Glistnica – choroba pasożytnicza u dziecka

Glista ludzka to szeroko rozpowszechniony pasożyt jelita cienkiego człowieka, wywołujący u dorosłych i dzieci chorobę zwaną glistnicą. Jest to robak obły osiągający rozmiary nawet 30 cm. Szacuje się, że w Polsce zarażonych jest nim mniej niż 1 proc. populacji, przede wszystkim jednak są to dzieci.

Pasożyt przechodzi skomplikowany cykl życiowy, migruje kolejno przez wątrobę, płuca, drogi oddechowe, gardło i żołądek zakażonego dziecka, osiedlając się ostatecznie w jego jelicie cienkim. Dlatego też objawy glistnicy związane są ściśle z aktualnym miejscem pobytu pasożyta.

Jak dochodzi do zakażenia glistą ludzką?

Do zakażenia glistą ludzką dochodzi w wyniku połknięcia jaja z dojrzałą larwą. Jaja tego typu pasożyta ludzkiego mogą znajdować się na niemytych warzywach i owocach, zwłaszcza z plantacji nawożonych ludzkimi odchodami, a także na zabrudzonych ziemią rękach czy w nieprzegotowanej wodzie.

Stąd też duża częstość występowania glistnicy u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym oraz wśród osób nieprzestrzegających higieny. Czas życia glisty ludzkiej wynosi ok. 1–2 lata. Po tym czasie glisty obumierają i zostają wydalone ze stolcem, nawet u tych pacjentów, którzy nie zostali poddani leczeniu.

Zakażenie glistą ludzką u dziecka – jak rozpoznać glistnicę u dziecka?

Najbardziej typowy jest bezobjawowy przebieg zakażenia organizmu przez pasożyty. Objawy rozwijają się przede wszystkim u dzieci na skutek obecności licznych robaków w organizmie, np. w wyniku połknięcia większej liczby jaj glisty.

Objawy glistnicy u dziecka to:

• ból brzucha, wzdęcia,
• nudności i/lub wymioty,
• brak apetytu,
• biegunka lub zaparcia,
• odbijanie, uczucie ssania w brzuchu.

Jako że larwa wykazuje tendencję do wędrowania w ustroju, aktualne objawy zależą od miejsca, gdzie akurat znajduje się pasożyt. Wywołane obecnością pasożyta u dziecka objawy nie ograniczają się jednak jedynie do dolegliwości ze strony układu pokarmowego.

Gorączka, wysypka, kaszel – objawy glisty ludzkiej u dziecka

Glisty ludzkie mogą wywoływać świąd skóry czy wysypkę. U małych pacjentów pojawia się obrzęk powiek, ból i zaczerwienienie spojówek, łzawienie, zaburzenia snu, a także objawy grypopodobne, takie jak katar i uczucie zatkanego nosa czy ogólne zmęczenie.

W czasie wędrówki larwy w płucach mogą pojawić się dodatkowo: suchy kaszel w nocy, odkrztuszanie wydzieliny, odbarwionej krwią, nocne zgrzytanie zębami (bruksizm), gorączka.

W przeciwieństwie do pozostałych, płucne objawy zakażenia dziecka glistą ustępują najczęściej samoistnie po ok. 2 tygodniach, co związane jest z opuszczeniem przez glistę płuc i przejściem do kolejnych narządów.

W przypadku masywnej inwazji glist u dziecka może dojść do niedrożności jelit, przewodu trzustkowego, dróg żółciowych czy zapalenia wyrostka robaczkowego. Są to stany nagłe wymagające szybkiego leczenia chirurgicznego.

Najważniejszym objawem potwierdzającym rozpoznanie glistnicy u dziecka jest stwierdzenie dorosłych osobników glisty w kale.

Z czym można pomylić glistnicę u dziecka?

W związku z tym, że objawy zakażenia glistą ludzką mogą obejmować wiele układów i narządów, bardzo łatwo pomylić zakażenie z innymi chorobami. Wyróżnić można tutaj przede wszystkim choroby układu pokarmowego, takie jak biegunki wirusowe i bakteryjne, niewłaściwa dieta, nietolerancja niektórych składników pokarmowych (np. laktozy), celiakia, wrzody żołądka czy dwunastnicy oraz choroby wątroby.

Jeśli u dziecka występują objawy płucne, kaszel, uczucie zatkanego nosa, odkrztuszanie plwociny, trzeba przede wszystkim pomyśleć o zapaleniu oskrzeli, płuc, zatok przynosowych, a także astmie. Wysypkę, obrzęk powiek i zapalenie spojówek łatwo można pomylić z alergią np. na pyłki traw.

Glista ludzka u dziecka – badania, leczenie, dieta

W przypadku podejrzenia glistnicy u dziecka należy niezwłocznie udać się do lekarza. Konieczne może być wykonanie badań parazytologicznych (bada się stolec dziecka w poszukiwaniu jaj pasożyta) lub obrazowych (np. USG), które mają za zadanie potwierdzić, że przyczyną dolegliwości jest glista ludzka.

Leczenie glisty u dziecka opiera się na zastosowaniu jednego z leków przeciwpasożytniczych – albendazolu, mebendazolu lub pyrantelu. W czasie leczenia dziecka powinno się zmniejszyć ilość węglowodanów, cukrów w jego diecie, a zwiększyć spożycie białka. Ze względu na to, iż jaja glisty ludzkiej, aby dojrzeć do postaci zakaźnej, muszą być pozostawione na ok. 3 tygodnie w glebie, nie ma potrzeby leczenia wszystkich domowników, gdyż szansa przeniesienia zakażenia jest bardzo mała.

Nie powinno się również stosować samodzielnych domowych sposobów na glistę ludzką – kwaśna kapusta czy śledzie mogą podrażnić pasożyty i doprowadzić do niedrożności przewodu pokarmowego u dziecka. Glistnica nie pozostawia odporności, więc mogą zdarzyć się kolejne zachorowania – po przechorowaniu konieczne jest zatem przestrzeganie podstawowych zasad higieny.

Jak zapobiegać glistnicy u dzieci?

Jako że glistnica u dziecka jest chorobą szerzącą się głównie w wyniku złych nawyków higienicznych, podstawową metodą zapobiegania jest ich poprawa. Należy dokładnie myć warzywa i owoce, spożywać jedynie przegotowaną wodę oraz każdorazowo myć ręce przed posiłkiem. Dzieci powinny unikać zabawy w brudnych piaskownicach. Nie powinno się natomiast zapobiegawczo stosować u dziecka leków na glistnicę, jeśli nie ma ono objawów choroby.