Ból brzucha i gorączka u dziecka – jakie są przyczyny?

Ból brzucha i gorączka u dziecka – przyczyny

Ból brzucha u dzieci występuje dość często. Zazwyczaj nie jest zbyt nasilony, ma charakter samoograniczający się, a jego przyczyna jest niegroźna. Zdarza się jednak, że towarzyszą mu dodatkowe objawy; jednym z nich może być gorączka. Gorączkę rozpoznaje się, gdy temperatura ciała przekracza 38 stopni Celsjusza. O stanie podgorączkowym mówimy natomiast, gdy występuje podwyższona temperatura u dziecka, mieści się ona jednak w zakresie między 37 a 38 stopni. Należy pamiętać, że w zależności od miejsca pomiaru, wynik może się nieco różnic.

Trudno się dziwić, że ból brzucha i gorączka u dziecka budzą niepokój rodziców. Do najczęstszych przyczyn współistnienia gorączki i bólu brzucha należą choroby infekcyjne, zarówno dotyczące przewodu pokarmowego (np. nieżyt żołądkowo-jelitowy), jak i innych narządów (czasami np. grypa oraz inne choroby wirusowe lub bakteryjne).

Gorączka i ból brzucha u dziecka może również świadczyć o innych schorzeniach np. nieswoistych zapaleniach jelit, schorzeniach układu moczowo-płciowego, zapaleniu wyrostka robaczkowego, kamicy żółciowej, zapaleniu trzustki, uwięźniętej przepuklinie, niedrożności jelit czy zapaleniu otrzewnej. Lista chorób odpowiedzialnych za wystąpienie gorączki oraz bólu brzucha u dziecka jest szczególnie długa i wymaga wnikliwej diagnostyki.

Dziecko ma gorączkę, ból brzucha i biegunkę – co to znaczy?

Ból brzucha i wysoka temperatura u dziecka często powstaje w wyniku infekcji układu pokarmowego. Biegunka infekcyjna charakteryzuje się oddawaniem, co najmniej trzech lub więcej stolców o konsystencji płynnej w ciągu dnia. W zależności od typu biegunka może być wodnista, lub zawierać krew i/lub śluz. Najczęściej pojawiają się też nudności czy wymioty. Czasami występuje wysoka gorączka, czasem zaś jedynie stan podgorączkowy. Najgroźniejszym powikłaniem biegunki u dziecka jest odwodnienie.

Kiedy dziecko skarży się na ból brzucha i gorączkuje z powodu biegunki infekcyjnej najczęściej mamy do czynienia z zakażeniem wirusami (głównie rotawirusami). Spośród bakterii główne patogeny to bakteria Escherichia coli, Salmonella, Campylobacter, Shigella. Jeśli dziecko jest w dobrym stanie, a ubytek masy ciała nie jest duży, leczenie można prowadzić w domu. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednie nawodnienie (dziecko traci z biegunką dużo płynów). Pewną skuteczność mogą wykazać probiotyki (np. Lactobacillus GG). Tylko niektóre dzieci będą wymagały leczenia antybiotykami.

Przeczytaj też: Czy grypa żołądkowa w ciąży może zagrozić dziecku?

Wysoka gorączka i ostry ból brzucha

Wysoka gorączka i ból brzucha u dziecka może wynikać z ostrych chorób jamy brzusznej, wymagających pilnej interwencji. Można wśród nich wymienić ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, niedrożność jelit, wgłobienie, ostre zapalenie trzustki czy ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego.

W przypadku ostrego zapalenie wyrostka robaczkowego dziecko skarży się na ból brzucha, który początkowo zlokalizowany jest w nadbrzuszu, w okolicy pępka, następnie zaś przenosi się w okolicę prawego dołu biodrowego. Pojawiają się również nudności i wymioty. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego wśród dzieci występuje najczęściej u nastolatków, nie można jednak zapominać, że może pojawić się też u młodszych dzieci. Małe dzieci mogą być niespokojne, płaczliwe. Po pewnym czasie dochodzi do zapalenia otrzewnej i znacznego pogorszenia się stanu dziecka. Choroba ta wymaga pilnego przeprowadzenia zabiegu operacyjnego.

W przypadku ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego może wystąpić silny ból brzucha, szczególnie w prawym podżebrzu lub nadbrzuszu środkowym, który czasami promieniuje do prawej łopatki. Często pojawia się tutaj ból brzucha po jedzeniu, zwłaszcza tłustego pokarmu.

Dla ostrego zapalenia trzustki charakterystyczny jest szybko narastający, opasający ból w nadbrzuszu, który również może promieniować do podbrzusza, pleców lub klatki piersiowej.

Sprawdź, co oznacza ból brzucha u dziecka w okolicy pępka

Nieswoiste zapalenia jelit – gorączka, ból brzucha, krew w kale

Jeśli dziecko boli brzuch i gorączkuje należy również w diagnostyce wziąć pod uwagę nieswoiste choroby zapalne jelit, tym bardziej, jeśli występują dodatkowe objawy. Spośród tych chorób wyróżnia się chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Objawy mogące sugerować nieswoiste zapalenia jelit u dziecka to utrata masy ciała, biegunka, obecność krwi lub śluzu w kale, parcie na stolec, w przypadku choroby Leśniowskiego-Crohna opór w prawym dole biodrowym i/lub obecność aft w jamie ustnej.

Są to przewlekłe, wymagające zwykle długotrwałego leczenia choroby układu pokarmowego, spowodowane najprawdopodobniej współdziałaniem czynników genetycznych, mikrobiologicznych i immunologicznych. W wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego zmiany dotyczą błony śluzowej jelita grubego i szerzą się od odbytnicy, natomiast w chorobie Leśniowskiego-Crohna odcinkowe zmiany zapalne mogą dotyczyć prawie całego odcinka przewodu pokarmowego.

Czytaj również: Ospa party – co to jest? Dlaczego zarażanie ospą jest niebezpieczne?

Gorączka 39 i ból brzucha i dziecka – kiedy do lekarza?

Większość przypadków bólu brzucha, zwłaszcza o niewielkim nasileniu ustępuje samoistnie, niekiedy jego wystąpienie wymaga większej uwagi. Gorączka towarzysząca bólowi brzucha zazwyczaj budzi niepokój i wymaga diagnostyki, tym bardziej, jeśli towarzyszą im np. wymioty czy biegunka. Dodatkowe niepokojące objawy, które mogą występować łącznie z bólem brzucha u dziecka to np. nagłe pojawienie się objawów, silny ból, zmiana rytmu wypróżnień, promieniowanie bólu do różnych okolic ciała, spadek masy ciała dziecka lub zahamowanie jej przyrostu.

Niekiedy rodzice pytają o sposoby na ból brzucha u dziecka oraz co podać dziecku na ból brzucha. Ciężko jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, gdyż za ból brzucha może odpowiadać bardzo wiele przyczyn, a leczenie powinno być przede wszystkim przyczynowe. W przypadku towarzyszącej gorączki, należy podać leki przeciwgorączkowe, aby obniżyć temperaturę ciała. U dzieci najczęściej stosuje się paracetamol lub ibuprofen. Oba te leki wykazują również działanie przeciwbólowe.

Czytaj również: Gorączka bez innych objawów u dziecka – jak postępować?