Molestowanie seksualne dzieci – po czym rozpoznać, że dziecko było wykorzystywane seksualnie?

Prezentujemy listę niepokojących sygnałów, które powinny skłonić do wizyty u psychologa lub seksuologa dziecięcego. Szczegółową listę znalazłyśmy w książce Moniki Zielonej-Jenek i Aleksandry Chodeckiej „Jestem dziewczynką, jestem chłopcem. Jak wspomagać rozwój seksualny dziecka” (GWP, Gdańsk 2010). Publikujemy tę listę za zgodą wydawnictwa.

Uwaga! Stwierdzenie, czy rzeczywiście doszło do wykorzystania seksualnego, nie jest sprawą prostą. Pamiętaj, że nawet zaobserwowanie u dziecka kilku poniższych zachowań, nie jest jeszcze dowodem na to, że doszło do molestowania. To tylko sygnały ostrzegawcze, objawy, które wymagają wyjaśnienia. Nie wszystkie też mają ten sam ciężar gatunkowy. Poza tym wiele z nich może też świadczyć o innych problemach, np. depresji dziecięcej czy tych związanych z pojawieniem się młodszego rodzeństwa.

Zachowania dziecka sugerujące możliwość doświadczenia wykorzystania seksualnego (dzieci poniżej 5. roku życia)

1. Mają specyficzne oznaki fizyczne w okolicach genitaliów czy odbytu, na przykład zapach nasienia.
2. Odczuwają bolesność i/lub mają krwawienia z gardła, okolicy genitaliów lub odbytu.
3. Zachowują się w sposób seksualnie nieodpowiedni do swojego wieku, na przykład obsesyjnie zajmują się kwestiami seksualnymi.
4. Odgrywają z zabawkami lub innymi dziećmi akty seksualne, prezentując zbyt dużą/nieodpowiednią dla nich wiedzę.
5. Zachowują się seksualnie nieodpowiednio w stosunku do dorosłych.
6. Rysują narządy płciowe (np. penisa we wzwodzie).
7. Powtarzają obsceniczne słowa czy zwroty.
8. Płaczą histerycznie podczas zmiany pieluszki.
9. Zachowują się histerycznie podczas zdejmowania ich ubrania, szczególnie bielizny.
10. Okazują bardzo silny lęk wobec określonej osoby.
    
11. Zdają się zaniepokojone lub zaprzątnięte czymś, ale nie chcą powiedzieć, dlaczego, jakby miały tajemnicę.
12. Powtarzają, że są złe, nieprzyzwoite i niegrzeczne.
13. Stają się niepewne i bojaźliwe lub przylegają do rodziców („przylepy”).
14. Cofają się do zachowań charakterystycznych dla dużo młodszych dzieci (regresja).
15. Wpatrują się obojętnie przed siebie, zdają się nieszczęśliwe, zmieszane, smutne.
    
16. Stają się wycofane, przestają jeść, mają chroniczne koszmary nocne, na powrót moczą się lub brudzą (gdy już przestały).
17. Zmieniają się ze szczęśliwych i aktywnych w wycofane i pełne obaw.
    
18. Przestają się cieszyć zajęciami z udziałem innych dzieci, takimi jak słuchanie opowieści czy gry.
19. Stają się agresywne wobec innych.

Zachowania dziecka sugerujące możliwość doświadczenia wykorzystania seksualnego (dzieci między 5. a 12. rokiem życia)

1. Mają infekcje dróg moczowo-plciowych, krwawienia i/lub bolesność w okolicy genitaliów lub odbytu oraz gardła.
2. Odczuwają dyskomfort podczas chodzenia, okazują to.
3. Mają chroniczne dolegliwości (np. bóle głowy).
4. Cierpią z powodu zaburzeń jedzenia, anoreksji czy bulimii.
5. Obsesyjnie mówią lub piszą o sprawach seksu.
6. Zachowują się w seksualnie nieodpowiedni sposób wobec dorosłych.
7. Podejmują rodzicielską rolę w domu, zdają się wtedy starsze niż są w rzeczywistości (ofiary kazirodztwa).
8. Powtarzają obsceniczne słowa lub zwroty, które mogły być wypowiedziane podczas nadużycia.
9. Rysują wyraźnie seksualne obrazki, przedstawiające akty nadużyć.
10. Mają pieniądze z niewiadomych źródeł.
11. Są niechętne wobec rozbierania się na lekcjach wf.
12. Stają się pełne obaw lub odmawiają widzenia się z określonymi dorosłymi bez wyraźnie widocznego powodu. Pokazują, że nie lubią określonej opiekunki, krewnego czy innego dorosłego.
13. Znajdują setki wymówek, by nie iść do własnego domu lub domu przyjaciela po szkole (miejsca, gdzie może mieć miejsce nadużycie).
14. Mówią, że są niedobre, nieprzyzwoite, zepsute.
15. Mają negatywny obraz własnej osoby.
16. Sugerują, że mają tajemnicę, o której nie mogą powiedzieć.
17. Pytają, czy dotrzyma się tajemnicy, jeśli coś powiedzą.
18. Mówią, że ich przyjaciel ma problem.
19. Zaczynają kłamać, kraść, ewidentnie oszukiwać w nadziei zostania przyłapanym.
20. Wracają do zachowań charakterystycznych dla młodszych dzieci (regresja): ssanie kciuka, otaczanie się porzuconymi wcześniej maskotkami.
21. Zaczynają się na powrót moczyć.
    
22. Prezentują nagłe, niewytłumaczalne zmiany w zachowaniu (agresja – wycofanie).
23. Mają przerażające sny.
24. Stają się silnie depresyjne, podejmują próby samobójcze.
25. Stale uciekają z domu.
26. Przestają się cieszyć wcześniej lubianymi zajęciami, muzyką, sportami, sztuką, harcerstwem, wyjazdami na obozy letnie.

Molestowanie dziecka – gdzie szukać pomocy?

Podajemy numery telefonów do instytucji, do których można się zgłosić (oprócz policji) w przypadkach molestowania seksualnego dziecka:

– telefony wsparcia dla dzieci:

Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka

800 12 12 12
dostępny 24/7
dyżur prawnika w środy od 9.00 do 14.00
www
czat na stronie dostępny 24/7

Telefon Zaufania Młodych

22 484 88 04

od poniedziałku do soboty, od 11.00 do 21.00

www

– telefony wsparcia dla dorosłych:

Kryzysowy Telefon Zaufania
116 123
codziennie od 14.00 do 22.00
www

Centrum Praw Kobiet
600 070 717
dostępny 24/7
22 621 35 37
poniedziałek i czwartek od 12.00 do 18.00 – dyżur prawny
e-mail: [email protected]
[email protected]
[email protected]
www

Telefon w Sprawie Zaginionego Dziecka i Nastolatka
116 000
dostępny 24/7
www

– numery dla wszystkich:

Policyjny Telefon Zaufania ws. Przemocy w Rodzinie
800 120 226
od poniedziałku do piątku, od 9.30 do 15.30

Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie
„Niebieska Linia”
800 120 002
• dostępny 24/7
• konsultacje w j. angielskim: poniedziałek od 18.00 do 22.00
• konsultacje w j. rosyjskim: wtorek od 18.00 do 22.00

Skype pogotowie.niebieska.linia:
• poniedziałek od 13.00 do 15.00
– głównie dla osób głuchych i niedosłyszących;
konsultacje także w języku migowym

Antydepresyjny telefon zaufania
22 484 88 01
od poniedziałku do piątku, od 15.00 do 20.00
o dyżury psychologów – poniedziałek, wtorek
dyżury psychiatrów – czwartek, piątek
e-mail: [email protected]