Jak pomóc nieśmiałemu dziecku?

Trzy– czy czterolatki bywają nieśmiałe – na tym etapie rozwoju to zachowanie naturalne. W domu energiczne i towarzyskie, w przedszkolu czy na podwórku – wycofane i niechętne zabawom z innymi dziećmi. Jeśli przedszkole jest dla malucha nowym miejscem, daj mu czas na oswojenie się z tą sytuacją.

Z czasem mały człowiek, który na początku edukacji przedszkolnej wolał samotne zabawy, nawiąże nowe znajomości i przyjaźnie. Z twoją pomocą będzie mu dużo łatwiej.

Jakie są przyczyny nieśmiałości u dzieci?

Naukowcy twierdzą, że 20% dzieci rodzi się nieśmiałymi i raczej nie wyrosną z nich przebojowi i pewni siebie dorośli. Przypomnij sobie, jak zachowywało się twoje dziecko w niemowlęctwie – czy reagowało większym strachem i płaczem na zmiany w otoczeniu niż jego rówieśnicy, czy wykazywało większą bojaźń w kontaktach z osobami obcymi?

Kolejną wskazówką mogą być wspomnienia z waszego dzieciństwa – jeśli ty jesteś nieśmiała albo jeśli ojciec dziecka nie jest zbyt pewny siebie, otwarty czy towarzyski, jest możliwe, że wasze dziecko odziedziczy po was te cechy.

Są też maluchy nieśmiałe z powodu wychowania przez rodziców. Nieodpowiednio postępując, możesz mieć wpływ na wycofanie się dziecka, jego zamknięcie w sobie i skrytość. Jeśli porównujesz dzieci w rodzeństwie, mówiąc np. "Zobacz, twój brat narysował ładniejsze drzewko od ciebie"; jeżeli nie pozwalasz dziecku na samodzielność, wyręczając je we wszystkim, to maluch traci wiarę we własne możliwości. Skoro mama i tata w niego nie wierzą, to na pewno mają rację – myśli kilkulatek. Rodzice dzieci nieśmiałych czasami ograniczają ich aktywność, zwykle nieświadomi skutków swego zachowania, częściej karzą dziecięcą aktywność i nagradzają bierność. Przedszkolak nie czuje się akceptowany i, niestety, kochany. Przedszkolak musi mieć okazje, by cieszyć się ze swoich sukcesów, musi widzieć błysk zadowolenia w oczach rodziców i słyszeć, że są z niego dumni. Będzie wtedy świadomy swojej wartości i bezwarunkowej miłości rodziców.

Zobacz też: Rywalizacja u rodzeństwa – czy należy z nią walczyć?

Podobnie dzieje się, gdy przed dzieckiem stawia się zbyt wysokie wymagania, a rodzice są zbyt surowi i krytyczni. Maluch często nie umie sprostać ich wymaganiom. Żyjąc w przekonaniu o swej niskiej wartości, będzie wolał nie wchodzić w relacje i kontakty z innymi, żeby uniknąć krytyki. Konsekwencją tego będzie nieśmiałość zarówno u trzylatka, jak i potem u pięciolatka czy nastolatka. Pamiętaj też, że brak wiary i zaufania we własne możliwości skutkuje zaburzeniami w życiu dorosłym.

Dziecko samo sobie nie poradzi ze swoją nieśmiałością, bez twojej pomocy nie będzie mogło wchodzić w role i relacje społeczne w wieku szkolnym, nastoletnim czy dorosłym. Nie wierząc w siebie, będzie czuło się gorsze. Weryfikuj swoje zachowania i wspieraj swoją pociechę. Odpowiedzialność za wychowanie twego dziecka spoczywa przede wszystkim na tobie – możesz sprawić, że maluch poczuje się wspaniałą istotą, niepowtarzalnym, wyjątkowym młodym człowiekiem.

Przeczytaj też: Jedynak – zalety i wady bycia jedynakiem

Jak pomóc nieśmiałemu dziecku?

Zastosuj w codziennym życiu kilka konkretnych zasad, które pomogą przełamać wstydliwość twego dziecka.

1. Codziennie okazuj dziecku, że je kochasz bezwarunkowo, dlatego, że jest. Po prostu.
2. Często chwal swego malucha i mów komplementy. Ważne, aby pochwały były szczere, nie udawane. Jeśli się zastanowisz, na pewno znajdziesz kilka sytuacji, za które możesz pochwalić swoje dziecko.
3. Popełnianie błędów należy do elementów wychowania i rozwoju kilkulatka. Jeśli coś mu się nie uda, nie okazuj niezadowolenia – każdemu czasem coś nie wychodzi. Nikt nie jest idealny.
4. Nie wyśmiewaj swego malucha, nie poniżaj. Żartowanie z nieśmiałości, zwłaszcza w obecności innych osób, to brak poszanowania godności dziecka. Ono nie umie się przed Tobą obronić.
5. Nie porównuj go z innymi. Twoje dziecko jest jedyne w swoim rodzaju i niepowtarzalne. Jeśli mu o tym nie powiesz, nie będzie wiedzieć.
6. Nazywanie kilkulatka "nieśmiałkiem" powoduje przyklejenie mu łatki, etykiety, z którą trudno się potem rozstać.
7. Mów o mocnych stronach dziecka – jeśli ładnie maluje, śpiewa, tańczy, chwal je często. Jeśli świetnie wspina się na drzewa, a ty patrzysz na to z duszą na ramieniu, to nie okazuj na zewnątrz strachu i nie mów, że na pewno spadnie. Możesz bać się wewnątrz, ale maluchowi dodawaj wiary w siebie i powiedz, że świetnie sobie poradzi.
8. Nie podsycaj rywalizacji między dziećmi w rodzeństwie . Robiąc konkursy w stylu: "Kto pierwszy zje zupę?", wiadomo, że ktoś musi przegrać. Najczęściej przegranym będzie dziecko wycofane.
9. Pozwalaj maluchowi decydować, na co chciałby pójść do kina czy teatru, w co się ubierze i jaki prezent kupi tacie na Dzień Ojca.
10. Zaproś dziecko do pomocy w domu przy drobnych pracach. Przedszkolak może wytrzeć kurz, sprzątnąć swoje zabawki i nakryć do stołu, powkładać sztućce do zmywarki. Po wykonanej czynności okaż zadowolenie i pochwal malucha. W ten sposób zyska więcej wiary w siebie.
11. Słuchaj swojego dziecka – pozwól mu mówić, kiedy potrzebuje, a nie walczyć o twoją uwagę z telewizorem czy telefonem.
12. Porozmawiaj z wychowawcą w przedszkolu czy w zerówce o swoim dziecku – spytaj, jak twoja pociecha radzi sobie w grupie, jak reagują na nią koledzy, czy nie jest wyśmiewana. Dowiedz się, czy może rozwijać swoje zainteresowania. Poproś, by nie zmuszano dziecka do publicznych występów w teatrzykach czy świątecznym śpiewaniu kolęd. Niech samo zdecyduje, czy ma ochotę wziąć w nim udział. Pamiętaj, że proces pokonywania nieśmiałości przebiegnie sprawnie wtedy, gdy będziecie współpracowali z przedszkolem.

Sprawdź, jak nauczyć dziecko optymizmu .