15 sposobów na kłótnie w rodzeństwie

Konflikty miedzy w rodzeństwem są nieuniknione - gdy przebywa koło siebie co najmniej dwoje dzieci, kłótnie wybuchają o tę samą zabawkę, siedzenie na kolanach mamy, o kolejność budowania z klocków albo o to, czyj rysunek jest ładniejszy. Dochodzi też do zachowań bardziej agresywnych, jak kopanie, gryzienie, szczypanie, plucie, przezywanie. Ostatecznie maluchy wołają osobę dorosłą w celu rozsądzenia, kto miał rację, i ukarania przeciwnika.

Jakie są przyczyny kłótni i przemocy w rodzeństwie?

Psychologowie twierdzą, że głównym powodem tarć między dziećmi w domu jest rywalizacja o względy i miłość rodziców. Każde dziecko chce być najważniejsze, pragnie tylko na sobie skupiać uwagę opiekunów i być jedynym adresatem pochwał i pieszczot. Można spotkać się także z opinią, iż kłótnie rodzeństwa to forma zaspokajania potrzeb emocjonalnych, znajdujących później ujście w relacjach przyjaźni z rówieśnikami. Do sytuacji konfliktowych może dochodzić także z powodu chęci współzawodnictwa - rywalizacja dzieci jest zjawiskiem naturalnym, bez względu na uczucia żywione do mamy i taty. Po prostu każde dziecko chce być górą - twierdzą specjaliści.

Przeczytaj też: Jaki sport dla przedszkolaka?

Co robić, jeśli bójki i kłótnie miedzy dziećmi wydają się nieuniknione?

• Nie bądź arbitrem. To zrozumiałe, że każde dziecko chce usłyszeć werdykt: "To jego wina, a ty miałeś rację". Na ile to możliwe zachowaj dystans - dzieci szybciej nauczą się same rozwiązywać trudne sytuacje między sobą.
• Nie dochodź bezpośredniej przyczyny zajścia - zwykle konflikty są bardzo zawiłe, a każda ze stron absolutnie pewna swojej racji. Nie daj się także wciągnąć w niekończące się dyskusje.
• Zostaw dzieci w spokoju. Gdy nie ma zagrożenia dla życia i zdrowia dzieci (wrzaski lub niezwykła cisza), pozwól dzieciom się dogadać. Powiedz im, żeby pomyślały, co mogą w tej sytuacji zrobić.
• Rozdzielaj, ale jedynie wtedy, gdy komuś dzieje się krzywda fizyczna - oddzielenie przeciwników pozwoli im ochłonąć z silnych emocji.
• Używaj minutnika. Jeśli punktem zapalnym jest granie na komputerze czy play station, włącz minutnik, ustaliwszy wcześniej, ile minut kto gra w grę. Gdy minutnik zadzwoni, następuje zmiana gracza.
• Nie dopuszczaj do sytuacji rodzących konflikty. Jeśli sześciolatkowi trudno jest przegrywać i pogodzić się z porażką, nie pozwól mu codziennie rywalizować ze starszym bratem. Kłótnia wtedy jest gwarantowana.
• Nie zmuszaj do przeprosin. Jeśli wytłumaczysz dziecku, które gryzie, by nie robiło tego, bo gryzienie boli, jest duża szansa, że maluch zrozumie. Jednak nie zmuszaj do przeprosin - przepraszanie na siłę uczy dziecko, że jego uczucia nie są ważne. Niech przeprosi później, gdy ochłonie i przemyśli swoje zachowanie. Nawet winowajca ma prawo czuć złość i gniew.
• Nie gódź na siłę ("Przeproście się w tej chwili!"), nie zawstydzaj ("Taki duży chłopak, a nie umie się podzielić klockami z bratem"). Zmęczona ciągłymi potyczkami dzieci możesz ulegać równie silnym emocjom jak twoje dzieci. Nie obwiniaj się z tego powodu. Nie strasz dzieci powrotem taty ("Jak tata wróci z pracy, to wam pokaże"). Nawet odwołanie się do jego osoby może nie skutkować, a dzieciom pokażesz, że nie panujesz nad sytuacją.
• Nie uskarżaj się głośno w obecności dzieci, że one "stale się biją". Będą chciały sprostać twojej ocenie i kłótniom nie będzie końca.
• Staraj się traktować każde dziecko indywidualnie, nie mów stale do dzieci w liczbie mnogiej, zwracaj się do nich w liczbie pojedynczej i po imieniu.
• Pomóż dzieciom chronić najważniejsze dla nich przedmioty. Kilkulatki mają swoje skarby, ukochane kamyki, piórka czy zabawki. Staraj się chronić te rzeczy przed zniszczeniem.
• Kontroluj stan zdrowia dzieci. Pamiętaj, że alergicy, dzieci zarobaczone często są rozdrażnione i szybciej wpadają w złość. Rozpraw się z pasożytami czym prędzej i pilnuj odpowiedniej diety. Pobudzająco działają na dzieci słodycze, a szczególnie czekolada i sztucznie barwione cukierki, lizaki.
• Zwróć uwagę, w jakich okolicznościach wojny wybuchają najczęściej. Jeśli dzieci kłócą się zwykle przy mamie, być może chodzi o zwrócenie na siebie uwagi. Spróbuj poświęcić uwagę każdemu dziecko po kolei i wszystkim razem. Poczytaj im, zadawaj zagadki do ilustracji na poziomie dostosowanym do wiedzy i umiejętności maluchów. Doceniaj, chwal i dużo przytulaj. Bądź blisko.
• Pomoc terapeuty. Jeśli czujesz, że nie dajesz sobie rady, konflikty między rodzeństwem przerastają cię, zgłoś się psychologa lub terapeuty po pomoc. To żaden wstyd. Terapia pomoże spojrzeć na waszą rodzinę z dystansu.
• Zadbaj o swój odpoczynek. Przebywanie non stop z dziećmi często kłócącymi się, może powodować narastanie stresu i frustracji u rodziców. Znajdź codziennie chwilę dla siebie i zrób coś, co lubisz - poczytaj ulubioną książkę, idź pobiegać (sport świetnie odstresowuje), weź aromatyczną kąpiel z olejkiem lawendowym. Po prostu odpocznij.

Zobacz też: Rywalizacja u rodzeństwa – czy należy z nią walczyć?

Dobre strony kłótni

Choć czasem widząc zwaśnione rodzeństwo trudno w to uwierzyć, jednak konflikty mają też dobre strony. Pomagają wypróbować nowe zachowania, pozwalają badać granice własne i rodzeństwa (czyli przeciwnika). Uczą wygrywać i przegrywać oraz pokazują, że z przeciwnikiem trzeba się liczyć. Kłótnie w domu to ważne źródło doświadczeń - w przyszłości dzieci nie raz skorzystają z nabytych w domu umiejętności. Dlatego bardzo ważne jest umiejętne przeżywanie sytuacji konfliktowych.