Alimenty od byłego męża – kiedy Ci przysługują i w jakiej wysokości?

Rozwód nie zawsze oznacza koniec relacji z mężem. Czasem bywa początkiem nowych zależności. Pomimo ustania małżeństwa, trwa bowiem obowiązek alimentacyjny między małżonkami. Nieraz aż do śmierci.

Powszechnie znany jest obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci . Należy jednak pamiętać, że obowiązek alimentacyjny powstaje również pomiędzy małżonkami, niezależnie od tego, ile trwało małżeństwo i czy mieliście dzieci.

Prawo do alimentów - kiedy możesz ubiegać się o pieniądze z tego tytułu

Prawo do alimentów po rozwodzie zależy od tego, kogo sąd przy rozwodzie uznał za winnego rozkładu pożycia. Sąd zawsze sięgnie do tego wyroku i nie będzie ponownie badał tego zagadnienia (Ma to miejsce, gdy z żądaniem o alimenty występujesz później, po orzeczeniu prawomocnego rozwodu. W sytuacji, gdy z takim żądaniem wystąpisz w postępowaniu rozwodowym, sąd rozpozna obie kwestie jednocześnie).

1. Jeśli twój małżonek został uznany za wyłącznie winnego, to nie będzie mógł żądać świadczeń alimentacyjnych od ciebie. Tobie natomiast będzie przysługiwać nieograniczone w czasie prawo do alimentów.
2. Jeśli uzyskacie rozwód bez orzekania o winie lub jeśli sąd wyda wyrok, w którym stwierdzi, że oboje ponosicie winę rozpadu małżeństwa, to wtedy wspólnie będziecie ponosić ciężar obowiązku alimentacyjnego. Zarówno ty jak i twój był mąż będziecie mogli wystąpić o przyznanie alimentów.

Możesz żądać, aby były mąż łożył na twoje utrzymanie jedynie wtedy, gdy znajdujesz się w niedostatku. Jednocześnie żądanie musi odpowiadać usprawiedliwionym potrzebom oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym byłego małżonka.

W pewnych sytuacjach, możesz także wystąpić o alimenty w trakcie małżeństwa, jeśli np. pomimo trwania formalnej więzi, przestaliście prowadzić wspólne gospodarstwo i brakuje ci środków na utrzymanie.

Czytaj też: Jak przebiega rozwód

Kiedy należą ci się alimenty i w jakich kwotach

Punktem wyjścia będzie twoja sytuacja i to, czy faktycznie znajdujesz się w niedostatku. Niedostatek to okoliczności, gdy z własnego majątku i własnymi siłami nie będziesz mogła zaspokoić swoich potrzeb (sąd weźmie pod uwagę nie tylko to, ile zarabiasz, ale także twoje możliwości zarobkowe).

Ale uwaga - nie chodzi o wszystkie potrzeby, a jedynie te usprawiedliwione. Które zatem będą usprawiedliwione? To zależy od konkretnego przypadku i sąd będzie to oceniał indywidualnie. Potrzeby żywieniowe, środki na zapłatę rachunków średniej wielkości za prąd i gaz z pewnością będą usprawiedliwione, ale markowe kosmetyki, regularne wizyty u kosmetyczki czy najwyższy abonament za telewizję kablową już raczej nie. Ponadto, sąd weźmie pod uwagę możliwości zarobkowe i majątkowe małżonka. Jest to o tyle istotne, że jeśli twój były mąż właśnie stracił pracę lub jego dochody są niskie (i nie ma podstaw aby sądzić, że ta sytuacja niebawem się zmieni) to pomimo twoich potrzeb sąd może nie zasądzić alimentów, bo nie będzie z czego.

Wyjątkowa sytuacja zachodzi wtedy, gdy alimentów żądasz od małżonka uznanego za wyłącznie winnego rozkładu pożycia. Wtedy, niezależnie od tego czy znajdujesz się w niedostatku czy nie, masz prawo żądać przyczynienia się przez byłego małżonka do zaspokajania twoich usprawiedliwionych potrzeb. Wystarczy, że rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie twojej sytuacji materialnej (np. po rozwodzie zmniejszyła się kwota środków, jakie masz do dyspozycji). Oczywiście sytuacja majątkowa małżonka wciąż będzie istotna.

To, w jakiej wysokości sąd zasądzi alimenty uzależnione jest od wielu czynników. Nie ma tutaj sztywnych granic. Sąd zbada potrzeby i możliwości i na tej podstawie zdecyduje o kwocie alimentów.

Czytaj też: Kobieta i alimenty

Ile trwa obowiązek alimentacyjny

Jeśli sąd nie orzekał o winie lub wydał postanowienie, w którym stwierdził, że leży ona po obu stronach, to wtedy obowiązek będzie trwał 5 lat od dnia orzeczenia rozwodu.

Jeśli sąd orzekł, że twój były mąż jako jedyny ponosi winę za rozpad małżeństwa, wtedy obowiązek alimentacyjny wobec ciebie jest nieograniczony w czasie. Oznacza to, że żądanie alimentów możesz zgłosić od razu przy rozwodzie, ale równie dobrze po 5 czy 10 latach od rozwodu, jeśli zajdzie taka potrzeba. W przypadku, gdy rozwód został orzeczony z twojej wyłącznej winy, sytuacja jest odwrotna i to były małżonek będzie mógł na tych samych zasadach żądać alimentów od ciebie.

Czytaj dalej na drugiej stronie: Pieniądze od byłego męża

Obowiązek dostarczania środków małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka kolejnego małżeństwa. Czyli jeśli ponownie wyjdziesz za mąż to były mąż nie będzie zobowiązany do łożenia na twoje utrzymanie. Jest to zasada ogólna i będzie mieć zastosowanie zawsze, niezależnie od winy orzeczonej przy rozwodzie.

Kiedy alimenty mogą być zmienione?

W sytuacji, gdy po stronie byłego małżonka lub twojej zaszły zmiany, które uzasadniają obniżenie lub podwyższenie kwoty alimentów, obie strony mogą żądać zmiany wydanego wcześniej orzeczenia. Przykładowo, w razie utraty pracy albo obniżenia uzyskiwanego wynagrodzenia przez stronę zobowiązaną do płacenia alimentów, sąd może zmienić kwotę wcześniej zasądzonych świadczeń, na taką, która odpowiadać będzie aktualnym możliwościom zarobkowym. Również zwiększenie lub zmniejszenie potrzeb strony uprawnionej może być podstawą do zmiany tej kwoty.

Jeśli natomiast w sytuacji stron nic się nie zmieniło, to nie będzie podstaw do zmiany wysokości prawomocnie zasądzonej kwoty niezależnie od tego, kto wystąpi do sądu o obniżenie lub zwiększenie obciążenia alimentacyjnego.

On też ma prawo do alimentów

Alimenty najczęściej płacą mężczyźni. To wynika głównie z tego, że dzieci po rozwodzie przeważnie zostają przy matce, a ojcowie przekazują na ręce matek pieniądze na utrzymanie potomstwa. Alimenty dla byłego małżonka to jednak zupełnie inne zagadnienie. Jeśli więc to ty masz dochodową pracę, a twój małżonek żyje w niedostatku, to on także ma prawo żądać od ciebie alimentów (pod warunkiem oczywiście, że nie został uznany za wyłącznie winnego w postępowaniu rozwodowym).