Depresja ciążowa – czy depresja w ciąży jest groźna dla mamy i dziecka?

Objawy depresji w ciąży

Zdiagnozowanie depresji ciążowej nie należy do prostych zadań. Wiele jej objawów, jak np. problemy ze snem, rozdrażnienie czy płaczliwość, może rzeczywiście mieć związek z podwyższonym poziomem hormonów. Niepokojące jest przede wszystkim to, gdy stan przyszłej mamy nie poprawia się po kilku tygodniach odmiennego stanu lub gdy dolegliwości przybierają na sile.
Do podstawowych objawów depresji w ciąży należą:

• przygnębienie (ciągły smutek, utrata radości z życia, brak chęci robienia rzeczy, które wcześniej sprawiały danej kobiecie przyjemność);
• poczucie winy („Powinnam się cieszyć, a nie umiem. Jestem do niczego”);
• niska samoocena, w tym niska ocena kompetencji wychowawczych („Na pewno nie będę dobrą mamą”);
• trudności ze snem, zaburzenia snu – bezsenność lub ciągłe, uporczywe zmęczenie;
• brak apetytu lub nagły jego wzrost – zajadanie stresu.

Nierzadko objawem depresji są również drażliwość, wybuchowość, irytacja. Podsumowując: to szereg nietypowych, negatywnych zmian w zachowaniu przyszłej mamy, utrzymujących się przed kilka tygodni.

Sprawdź, jaki kolor oczu będzie miało Twoje dziecko

Depresja w trakcie ciąży – komu najbardziej zagraża?

Istnieje kilka czynników, które mogą zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia depresji w ciąży. Są to między innymi:

• nieplanowana ciąża,
• niskie wykształcenie,
• słaby status ekonomiczny (brak pracy, kiepskie warunki zamieszkania, brak pieniędzy),
• złe relacje z partnerem,
• komplikacje przy wcześniejszych ciążach (a także poronienie, martwy poród), choroby psychiczne.

Na depresję ciążową w mniejszym stopniu narażone są kobiety, które są otwarte, odważne i optymistyczne. Ryzyko wystąpienia depresji zwiększa się w przypadku pesymistek, kobiet nadwrażliwych, reagujących lękowo, niepotrafiących prosić o wsparcie.
Czy wszystko powyższe oznacza, że depresja ciążowa nie może wystąpić u kobiety w planowanej, wyczekiwanej ciąży, mającej własne mieszkanie, dobre zarobki i wspierającego partnera? Niestety nie. Prawdopodobieństwo jest w takim przypadku mniejsze, ale należy pamiętać, że ostatecznie depresja może „przytrafić się” każdemu człowiekowi.

Przeczytaj też: Depresja poporodowa u młodych ojców

Depresja ciążowa – czy ma wpływ na płód?

Depresja w ciąży traktowana jest przede wszystkim jako problem dotyczący matki – niewiele osób łączy ją z dobrostanem płodu. Tymczasem, jak wynika z przeglądu wielu badań klinicznych, choroba ta ma znaczący wpływ na dziecko, zwiększając ryzyko:

• powikłań ciążowych,
• przedwczesnego porodu,
• powikłań okołoporodowych,
• niskiej masy urodzeniowej dziecka.

Niektórzy specjaliści podejrzewają również, że depresja ciążowa może wpływać na zdrowie psychiczne dziecka w przyszłości, w tym w dorosłości. Potencjalne zagrożenia to zwiększenie ryzyka występowania zaburzeń lękowych, płaczliwość, niepokój oraz podatność na stres.

Jak leczyć depresję w ciąży?

Leczenie depresji w ciąży jest nie tylko możliwe, ale wręcz bardzo wskazane – prawdopodobieństwo, że przyszła mama zażegna niepokojące objawy „na własną rękę”, jest niestety bardzo niskie.
Podstawowy krok to udanie się do specjalisty – psychologa lub psychiatry. Oceni on, czy rzeczywiście przyszła mama choruje na depresję i na tej podstawie zadecyduje o dalszym działaniu. W wielu przypadkach polega ono tylko na podjęciu psychoterapii. Dzięki niej ciężarna może nie tylko zacząć rozumieć przyczyny swojego samopoczucia, ale poznaje też doraźne metody na radzenie sobie z objawami.
Jeśli specjalista uzna, że depresja ciążowa jest już zbyt zaawansowana, może zadecydować o włączeniu leków (robi to tylko psychiatra, nie psycholog). Alternatywą dla nich są elektrowstrząsy. Szczególnie, jeśli u kobiety w ciąży pojawiają się myśli samobójcze. Zabieg ten budzi przerażenie, ale dzisiaj jest naprawdę bezpieczny i wyjątkowo skuteczny.

Czy skoro kobieta chorowała na depresję w ciąży jest również skazana na depresję poporodową? Ryzyko jest wyższe, ale depresja poporodowa może też wystąpić u pań, które w będą w ciąży czuły się bardzo dobrze.

Przeczytaj też: Paracetamol w ciąży

Jakie leki antydepresyjne w ciąży?

Niestety żaden z obecnie dostępnych na rynku preparatów antydepresyjnych nie należy do tzw. grupy A, czyli takich leków, które można stosować w ciąży bez ryzyka dla przyszłej mamy bądź dziecka. W przypadku niektórych pojawiają się nawet przypuszczenia, że mogą one powodować wystąpienie wad wrodzonych.
Z uwagi na powyższe przyszłym mamom zazwyczaj odradza się stosowanie leków antydepresyjnych. Jeśli już nie można od tego odejść, to należy wybrać takie preparaty, o których wiadomo, że rzadko wywołują zaburzenia rozwoju dziecka (np. fluoksetyna).