Nadwaga i otyłość w ciąży – zagrożenia dla mamy i dziecka

Czy nadwaga utrudnia zajście w ciążę?

Niekoniecznie. Wszystko zależy od tego, czy nadwaga zaburza gospodarkę hormonalną twojego organizmu. Jeśli masz regularne, trwające około 28 dni cykle, nie powinnaś mieć problemów z zajściem w ciążę.

Nadwaga może jednak zakłócić przebieg cyklu miesiączkowego, a nawet zatrzymać owulację. Kobiety z nadwagą często cierpią na schorzenie nazywane zespołem policystycznych jajników, które prowadzi do zaburzeń w procesie dojrzewania i uwalniania się komórki jajowej.

Czy nadwaga w ciąży jest niebezpieczna?

Tak. Eksperci, współpracujący przy projekcie „Zachowaj równowagę” Instytutu Żywności i Żywienia oraz Centrum Zdrowia Dziecka ostrzegają, że nadwaga lub otyłość ciężarnej zwiększa ryzyko:

• choroby zakrzepowo-zatorowej,
• cukrzycy ciężarnych,
• nadciśnienia,
• urodzenia martwego dziecka,
• przedwczesnego porodu,
• zakończenia porodu cesarskim cięciem,
• makrosomii płodu, która to z kolei zwiększa ryzyko problemów z nadwagą u dziecka w przyszłości,
• gestozy, czyli zatrucia ciążowego,
• żylaków,
• bólów kręgosłupa. Zwiększona masa ciała i obciążenie stawów może spowodować obrzęki, żylaki czy bóle pleców.

Co więcej, brytyjski dziennik „Daily Mail” donosi, że nadwaga u kobiety grozi nie tylko jej, ale również jej dziecku – ryzyko rozwoju astmy u pociechy otyłej mamy wzrasta nawet do 30 procent w porównaniu z dziećmi kobiet z prawidłową wagą. Tak wynika z badań, którymi fińscy naukowcy objęli prawie 7 tysięcy nastolatków w wieku 15 i 16 lat. Ponad 10 procent młodych wolontariuszy miało świszczący oddech, a 6 procent chorowało na astmę – donoszą uczeni na łamach „Journal of Epidemiology and Community Health”. Co istotne, zagrożenie chorobą było tym większe, im większa była nadwaga kobiety. Znaczenie miał również fakt, czy przyszła mama miała alergię – on również potęgował ryzyko wystąpienia astmy u potomstwa. Naukowcy podejrzewają, że nadwaga kobiety w czasie ciąży może powodować zaburzenia metaboliczne, które z kolei mają wpływ na nieprawidłowy rozwój płodu, w tym płuc.

Czy otyłe mamy rodzą otyłe dzieci?

Uczeni z Chelsea and Westminster Hospital w Londynie przyjrzeli się bliżej (bo przy zastosowaniu rezonansu magnetycznego) dzieciom rozwijającym się w łonie otyłych matek. Monitorowali m.in. poziom tłuszczu płodu.

Okazało się, że spośród 105 obserwowanych dzieci aż 31 miało więcej tkanki tłuszczowej, niż noworodki mam cieszących się prawidłową wagą ciała. Niektóre dzieci miały podobne nagromadzenie tłuszczu w okolicach brzucha, jak dorośli w wieku 50 lat! – podaje brytyjski dziennik „Daily Telegraph”.

Naukowcy nie tylko udowodnili związek pomiędzy nadwagą kobiety w ciąży, a otyłością jej potomstwa. Zaalarmowali również, że skutki mogą być dla dziecka bardzo groźne. Już w życiu płodowym malec gromadzi tłuszcz – i to w większej ilości w wątrobie niż pod skórą. W przyszłości więc oprócz nadwagi może mieć poważne problemy ze zdrowiem.

To też może Cię zainteresować: Czy w ciąży można farbować włosy?

Czy otyłość może utrudnić poród?

Badacze z Uniwersytetu w Liverpoolu zyskali dowody na to, że kobiety borykające się z nadwagą lub otyłością jeszcze przed zajściem w ciążę gorzej znoszą poród, są też bardziej narażone na komplikacje w czasie jego trwania.

Sprawdzono przebieg porodów 30 tys. kobiet – okazało się, że te, których waga przewyższała normy, częściej rodziły po wyznaczonym terminie, miały poród wywoływany, częściej też decydowano o przeprowadzeniu u nich cesarskiego cięcia.

Wyniki badań brytyjskich naukowców opublikował magazyn „British Journal of Obstetrics and Gynaecology”.

To też może Cię zainteresować: Doradca laktacyjny – kiedy skorzystać z jego pomocy?

Czy otyłość matki jest groźna dla dziecka?

Z dokumentu na temat śmiertelności okołoporodowej, opublikowanego przez Centre for Maternal and Child Enquiries, wynika, że 10 procent matek w Wielkiej Brytanii, które wydały na świat martwe dziecko lub których dziecko zmarło w okresie do 28 dni od porodu, było otyłych. Lekarze podkreślają, że chodzi o przypadki, gdzie wskaźnik masy ciała BMI kobiet wynosił 35 lub więcej, co oznacza otyłość II stopnia lub wyższą.

– Ciężarne kobiety powinny sobie zdawać sprawę, jakie ryzyko dla nich i dla dziecka niesie nadmiar kilogramów. Idealna sytuacja byłaby taka, gdyby każdej kobiecie przed ciążą udało się uzyskać optymalną wagę. Byłoby to z korzyścią i dla dziecka, i dla nich samych – podkreśla dr Tony Falconer, przewodniczący Royal College of Obstetricians and Gynaecologists.

Drugim czynnikiem zwiększającym ryzyko martwych urodzeń lub zgonów noworodków jest wiek matki. Z raportu wynika, że wskaźnik śmiertelności w tym przypadku jest większy u kobiet poniżej 25. roku życia i powyżej 40. Wśród ciężarnych poniżej 20. roku życia ryzyko urodzenia martwego dziecka lub zgonu noworodka jest o 1,4 razy większe niż u matek w wieku 25-29 lat. U matek powyżej 40. roku życia ryzyko jest o 1,7 większe niż w przypadku 25-29-latek.

Sprawdź też: Waga i wzrost noworodka – normy, rekordy

Czy jeśli mam nadwagę, cesarskie cięcie będzie trudniejsze do przeprowadzenia?

Raczej nie. Możesz spodziewać się utraty większej ilości krwi (więcej tkanek do przecięcia) czy nieco dłuższego czasu trwania operacji, nie ma jednak powodów, by sądzić, że cesarskie cięcie w przypadku kobiet z nadwagą jest trudniejsze do przeprowadzenia, zwykle odbywa się ono bez żadnych komplikacji.

Czy ciężarna powinna jeść za dwoje?

Kiedyś pokutowało myślenie, że ciężarna winna jeść za dwoje – za siebie i dziecko. To nieprawda. Nie musisz jeść za dwoje, a nawet nie powinnaś. Gdy spodziewasz się dziecka, przyglądaj się temu, co jesz. Twój organizm w pierwszym trymestrze, gdy tworzą się narządy dziecka, najbardziej potrzebuje witamin – A, B1, B2, PP, E i C oraz składników mineralnych – żelaza, magnezu, jodu, wapnia, cynku, nienasyconych kwasów tłuszczowych czy kwasu foliowego.

Bardzo istotne są owoce i warzywa, ponieważ zawierają błonnik, witaminy czy mikroelementy zapobiegające zaparciom. Uważaj na banany, winogrona i suszone owoce – spożywane w dużych ilościach przyczyniają się do wzrostu wagi i powstania cukrzycy ciążowej. Zwróć uwagę na mrożonki – proces zamrażania nie niszczy zawartych w nich witamin i minerałów.

Czytaj również: Zgaga w ciąży – przyczyny i objawy. Co na zgagę w ciąży?

Ile powinnaś przytyć w ciąży?

Jeśli chodzi o przyrost wagi w pierwszych miesiącach ciąży, nie powinien być on u ciebie większy niż jeden kilogram. Prawdopodobnie twoja masa ciała nie zwiększy się bardziej ze względu na mdłości i zmniejszony apetyt. Może się zdarzyć, że lekarz prowadzący twoją ciążę stwierdzi niedobory jakichś składników odżywczych, koniecznych do prawidłowego funkcjonowania twego organizmu podczas dziewięciu miesięcy i zleci ci przyjmowanie preparatu mineralno-witaminowego. Jeśli natomiast cierpisz na silne mdłości i wymioty, możesz nawet stracić kilka kilogramów. Jednak pamiętaj – to nie jest czas na odchudzanie!

Zobacz też: Czy w ciąży można przyjmować probiotyki?

Kontroluj wagę

W kolejnych dwóch trymestrach – zdaniem specjalistów – powinnaś przybierać 30 dag na tydzień, czyli 1,2 kg na miesiąc. Zapotrzebowanie na kalorie w ciąży zwiększa się tylko o 300 kcal, czyli tyle, ile ma pączek (niewskazany) albo kanapka z szynką, pomidorem i żółtym serem.

Sprawdzaj swoją wagę co tydzień – musisz wiedzieć, ile ważysz i w jakim tempie wzrasta masa twojego ciała. Przyglądaj się temu, co jesz w czasie rozmaitych świąt i rodzinnych uroczystości – pofolgowanie grozi przytyciem. Unikaj słodyczy, produktów z białej mąki. Uważaj także na przekąski i zachcianki. Jeśli w nocy masz wielką ochotę na lody i pizzę, lepiej sięgnij po wodę mineralną lub słabą herbatę owocową. Gdy masz ochotę na coś słodkiego, przeczekaj albo zjedz jabłko, napij się herbaty, oczywiście bez cukru. Jeśli jednak lekarz stwierdzi, że tyjesz za szybko, może zalecić ci dietę lekkostrawną i odpowiednią dawkę ruchu.

Przeczytaj też: Sposoby na zaparcia w ciąży

Jaki sport dla ciężarnej?

Jedną z najlepszych dyscyplin sportowych dla kobiet w ciąży jest pływanie – znakomicie relaksuje, wycisza ciało, odciąża stawy. Codziennie zapewnij sobie porcję aktywności fizycznej na spacerze – wysiądź przystanek wcześniej i przespaceruj się. Różnych form gimnastyki dla kobiet w ciąży szukaj w klubach sportowych – instruktorów spytaj o kwalifikacje do prowadzenia zajęć z kobietami spodziewającymi się dziecka. Zwykle uprawia się tam ćwiczenia relaksacyjne i lekko rozciągające, które pomogą przygotować ciało do trudów porodu i połogu. Gimnastyka pozwoli utrzymać ci dobrą formę i spalić zbędne kalorie. Przed zapisaniem się na zajęcia, skonsultuj się ze swoim lekarzem – w razie zagrożenia przedwczesnym porodem musisz zrezygnować ze zwiększonej porcji ruchu.

Czytaj również: Niedoczynność tarczycy w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie

Jak odżywiać się w ciąży?

Dietetycy twierdzą, że w drugim i trzecim trymestrze ciąży trzeba spożywać więcej białka, fosforu i wapnia. Białko znajdziesz w mięsie (cielęcina, drób), jajkach oraz w kaszach, brązowym ryżu czy roślinach strączkowych. Jeśli zabraknie ich w codziennym jadłospisie, dziecko może cierpieć z powodu krzywicy, a mama skarżyć się będzie na skurcze łydek, bóle głowy i próchnicę. Ciężarna winna spożywać również tłuste ryby morskie ze względu na nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3, wspomagające rozwój układu nerwowego i mózgu dziecka. Ogranicz spożycie soli, ponieważ zatrzymuje wodę w organizmie, co w konsekwencji powoduje przyrost masy ciała oraz puchnięcie rąk i nóg. Zamiast soli smak potraw poprawiaj ziołami.