Hashimoto a ciąża – jakie są szanse na dziecko?

Choroba Hashimoto – co to takiego?

Choroba Hashimoto zawdzięcza swoją nazwę japońskiemu chirurgowi Hakaru Hashimoto, który jako pierwszy opisał cztery przypadki tego schorzenia w 1912 roku. Jest to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, co oznacza, że układ odpornościowy osoby chorej na Hashimoto atakuje tarczycę, powodując jej stopniowe wyniszczenie.

Z racji tego, że wspomniany wyżej gruczoł dokrewny pełni w organizmie bardzo ważną rolę, jego uszkodzenie wiąże się z wieloma komplikacjami zdrowotnymi. Przewlekłe zapalenie tarczycy najczęściej prowadzi do niedoczynności tarczycy , czyli do spadku produkowanych przez nią hormonów we krwi.

Omawiana choroba autoimmunologiczna rozwija się na skutek jednoczesnego wystąpienia czynników genetycznych i środowiskowych. Kobiety chorują aż 7 razy częściej niż mężczyźni.

Na Hashimoto cierpi około 2 proc. ludzi na świecie. Do zaostrzenia objawów dochodzi najczęściej w okresach hormonalnego rozchwiania organizmu: w czasie dojrzewania, w ciąży, w połogu czy w okresie przekwitania. W grupie ryzyka znajdują się zwłaszcza osoby, które mają krewnych chorujących na Hashimoto.

Choroba Hashimoto – kilka słów na temat objawów choroby

Z początku Hashimoto może przebiegać bezobjawowo lub dawać nieswoiste symptomy, które można przypisać wielu innym chorobom. Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów klinicznych tego schorzenia jest obrzęk przedniej części szyi, czyli wole tarczycowe.

Oprócz tego pacjenci skarżą się także na:

• chroniczne zmęczenie,
• problemy z koncentracją,
• brak chęci do działania,
• obniżone samopoczucie,
• problemy skórne,
• wypadanie włosów,
• zaburzenia miesiączkowania,
• przyrost masy ciała.

Hashimoto a ciąża – jakie badania wykonać przed ciążą?

Wiemy już, że choroba Hashimoto wiąże się ze spadkiem produkcji hormonów przez tarczycę, a trzeba dodać, że zapotrzebowanie na hormony tarczycowe wzrasta w czasie ciąży. Są one konieczne do prawidłowego rozwoju płodu, a dokładniej – do rozwoju mózgu i układu nerwowego dziecka.

Tarczyca u płodu wykształca się około 13. tygodnia ciąży i niedługo potem zaczyna sama produkować niewielkie ilości hormonów. Jednak płód w dużej mierze „korzysta” z hormonów tarczycy znajdujących się we krwi matki. Wszelkie niedobory w tym zakresie mogą skutkować zaburzeniami w rozwoju dziecka, dlatego jeszcze przed ciążą warto wykonać USG tarczycy oraz badanie krwi, a w tym badanie TSH, FT3 i FT4, a także oznaczenie przeciwciał anty-TPO, które organizm wytwarza w chorobach autoimmunologicznych tarczycy.

Przygotowanie do ciąży umożliwi także dobrze zbilansowana dieta. Do produkcji hormonów tarczycy niezbędne są: jod, żelazo, selen, cynk oraz witamina D. Jeśli niemożliwe jest dostarczenie tych składników wraz z pożywieniem, należy rozważyć suplementację.

Hashimoto a ciąża – czy ta choroba autoimmunologiczna wyklucza zajście w ciążę?

Choroba Hashimoto nie wyklucza macierzyństwa, ale znacznie utrudnia zajście w ciąże oraz jej donoszenie. Szacuje się, że wspomniane wyżej schorzenie tarczycy skutkuje podwyższonym ryzykiem poronienia. Warto jednak podkreślić, że ciąża u kobiety chorującej na Hashimoto jest możliwa, a rokowania są satysfakcjonujące, jeśli tylko pacjentka jest pod stałą opieką endokrynologa i przestrzega zaleceń specjalistów.

Bardzo ważne jest to, by utrzymywać stężenie hormonów tarczycy we krwi na stałym, bezpiecznym poziomie. TSH (hormon regulujący pracę tarczycy, wytwarzany przez przysadkę mózgową) u kobiety ciężarnej powinno wynosić:

• od 0,1 do 2,5 mIU/l w I trymestrze,
• od 0,1 do 3,0 mIU/l w II trymestrze,
• od 0,1 do 3,0 mIU/l w III trymestrze.

W każdym trymestrze ciąży pacjentka powinna mieć wykonywane badania krwi (oznaczenie hormonów tarczycy w surowicy krwi), a wszelkie nieprawidłowości muszą być niezwłocznie konsultowane z endokrynologiem. Ważne jest także to, by ciężarna przyjmowała 150 µg jodu dziennie – wraz z pożywieniem lub w suplementach diety. Warto skorzystać z pomocy dietetyka, która zadba o prawidłową podaż składników odżywczych u ciężarnej z chorobą Hashimoto.

Hashimoto a ciąża – jak nieleczona niedoczynność tarczycy może wpłynąć na rozwijający się płód?

Nieleczona niedoczynność tarczycy może mieć fatalne skutki dla dziecka rozwijającego się w łonie matki. Może ona doprowadzić do:

• utraty ciąży, poronienia,
• niskiej masy urodzeniowej,
• niższego ilorazu inteligencji u dziecka,
• opóźnionego rozwoju neurologicznego,
• anemii,
• stanu przedrzucawkowego.

Dlatego tak ważna jest profilaktyka i przebadanie się pod kątem ewentualnych zaburzeń w pracy tarczycy jeszcze przed ciążą.

Leczenie Hashimoto – czy jest możliwe?

Choroba Hashimoto towarzyszy pacjentowi przez całe życie. Lekarze zajmują się leczeniem objawów niedoczynności tarczycy, które są konsekwencją przewlekłego stanu zapalnego tarczycy. Standardowym podejściem terapeutycznym jest suplementacja syntetycznego hormonu tarczycy, lewotyroksyny, która ma na celu uzupełnienie niedoboru hormonów tarczycy i stabilizację poziomów TSH.

Dawkowanie lewotyroksyny jest dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Obecnie nie ma lekarstwa, które całkowicie wyleczyłoby Hashimoto. Oprócz terapii hormonalnej chorym zaleca się zdrowy styl życia – przestrzeganie zbilansowanej diety, uprawianie aktywności fizycznej i ograniczenie ekspozycji na stres.

Hashimoto w ciąży – leczenie

Kobiety w ciąży, które mają diagnozowaną niedoczynność tarczycy, muszą mieć wysokiej jakości opieką medyczną. Najlepiej, by znalazły się pod opieką ginekologa-położnika z doświadczeniem endokrynologicznym. Leczenie niedoczynności tarczycy w ciąży polega na przyjmowaniu indywidualnie określonych dawek lewotyroskyny, co jest konieczne dla zdrowia matki i prawidłowego rozwoju płodu. Zaleca się także regularne monitorowanie poziomów hormonów tarczycy we krwi w trakcie całej ciąży.