Zaburzenia miesiączkowania – przyczyny, objawy, leczenie

Pierwsza miesiączka pojawia się zwykle około 12. roku życia. Przez dwa lata, zanim cykl się ustabilizuje, menstruacja bywa nieregularna. Także po porodzie miesiączka może pojawić się po kilku tygodniach lub miesiącach i początkowo jest nieregularna, a pierwsze cykle u co drugiej mamy są bezowulacyjne. Także 5 lat przed ostatnią miesiączką mogą pojawiać się problemy z regularnością i intensywnością miesiączki. Zaburzenia menstruacji pojawiające się poza tymi trzema okresami w życiu kobiety stanowią niepokojący sygnał.

Prawidłowo, czyli jak?

Porada ginekologa jest potrzebna przy podejrzeniu, że coś niedobrego dzieje się cyklem menstruacyjnym, a nie dopiero wtedy, gdy krwawienie miesiączkowe po raz kolejny trudno opanować największymi podpaskami albo miesiączka pojawia się raz na kilka miesięcy. O zbyt krótkim cyklu można mówić, gdy trwa on mniej niż 22 dni, czyli 3 tygodnie, o zbyt długim zaś, gdy miesiączka pojawia się rzadziej niż co 35 dni. Jeśli miesiączka nie występuje dłużej niż 3 miesiące, to świadczy to o braku menstruacji. Zbyt skąpe krwawienia to takie, które trwają krócej niż 48 godzin. Przeciągające się do 10 dni są zdecydowanie zbyt długie. Podczas menstruacji kobieta traci około 40-70 ml krwi, maksymalnie 80 ml. To oznacza zużycie około 6 podpasek lub 5 tamponów na dobę. Jeśli objętość wydzieliny miesiączkowej przekracza 100 ml, czyli niezbędne jest zużycie więcej niż 6-7 podpasek dziennie, bardzo prawdopodobne są zbyt obfite miesiączki. Niepokój powinny wzbudzić również dodatkowe krwawienia: przed miesiączką, po niej lub w połowie cyklu, a także bardzo bolesne miesiączki, którym towarzyszą bóle głowy, wymioty, zasłabnięcia lub utraty przytomności.

Przeczytaj też: Mięśniaki macicy – przyczyny, objawy, leczenie

Cykl we władaniu hormonów

Cyklem menstruacyjnym sterują hormony produkowane przez jajniki (estrogeny i progesteron), przysadkę mózgową (LH i FSH) i podwzgórze (GnRH). Ich wzajemne zależności, odpowiednie wzrosty i gwałtowne spadki stężenia warunkują prawidłowy przebieg comiesięcznego cyklu. Gdy dochodzi do jakichkolwiek zaburzeń, choćby dotyczącego jednego hormonu, cały system zostaje zakłócony, co objawia się zmianą miesiączki.

Zbyt wcześnie, zbyt późno

Nieprawidłowo trwające cykle mogą uniemożliwiać zajście w ciążę. Ich przyczyna może być banalna, ale czasem bywa poważna i konieczne jest długotrwale leczenie. Ustalenie źródła dolegliwości nie zawsze jest łatwe: niezbędna jest wizyta u ginekologa, różne badania.

Opóźniająca się miesiączka jest najczęściej kojarzona z ciążą. Dlatego w takiej sytuacji zawsze warto wykonać test ciążowy. U kobiet w średnim wieku może być sygnałem zbliżającej się menopauzy. Zmiany w częstotliwości cyklu mogą być także spowodowane zmianą klimatu, silnym stresem (także wywołanym przez dobre wydarzenia, np. ślub), intensywnym odchudzaniem, dużym wysiłkiem fizycznym, podróżami, a nawet chorobami niezwiązanymi z "babskimi" sprawami, jak choćby grypą. Jednak wkrótce po ustąpieniu działania przyczyny zaburzającej cykl, miesiączka znów powinna mieć prawidłowy przebieg. Jeśli tak się nie dzieje, nie wolno tego bagatelizować. Za zaburzeniami może bowiem kryć się poważniejsze schorzenie, np. zaburzenia hormonalne (niedobór lub nadmiar progesteronu), mięśniaki lub polipy macicy, zespół policystycznych jajników , niedoczynność lub nadczynność tarczycy, cukrzyca, przerost endometrium macicy. Sprzyja im także znaczna otyłość. Zaburzenia miesiączkowania mogą być skutkiem stosowania niektórych leków, np. psychotropowych. Nie wolno więc podczas wizyty u ginekologa pomijać tematów zdrowotnych z pozoru niezwiązanych z miesiączką.

To też może Cię zainteresować: Niedoczynność tarczycy u dziecka

Za skąpe, za obfite

To naturalne, że w pierwszych dwóch dniach miesiączki krwawienie jest bardziej obfite. Jeśli jednak taki stan się utrzymuje lub miesiączka staje się nagle bardziej obfita niż w poprzednich miesiącach, nie należy tego bagatelizować. Przyczyną zbyt nasilonych miesiączek są zaburzenia endokrynologiczne, polipy lub mięśniaki macicy, a u kobiet w średnim wieku przerost endometrium (może prowadzić do rozwoju nowotworu). Pod uwagę należy także brać stany zapalne oraz zaburzenia krzepnięcia (zwykle wtedy występują trudne do opanowania krwawienia, np. z nosa). Jeśli obfita miesiączka pojawi się po 12 miesiącach od ostatniej menstruacji, zawsze należy zasięgnąć porady ginekologa.

Natomiast skąpe miesiączki, czyli trwające krócej niż 1-2 dni z utratą krwi mniejszą niż 30 ml, wcale nie są powodem do radości i także wymagają wizyty u specjalisty. Występują częściej u intensywnie odchudzających się dziewczyn, a także bywają spowodowane hiperprolaktynemią, zespołem policystycznych jajników. Może je wywoływać niewydolność jajników, np. na skutek ich niedorozwoju lub jako skutek zaburzeń wydolności podwzgórza. Skąpe miesiączki mogą być także sygnałem przedwczesnego wygasania czynności jajników.

Sprawdź: Kalkulator miesiączkowy

Zbyt bolesne

Jeśli miewasz bolesne menstruacje , koniecznie idź do ginekologa, zwłaszcza jeśli skurczom towarzyszą nudności, wymioty, silne osłabienie lub omdlenia. W większości przypadków odpowiedzialne są zmiany w ukrwieniu i kurczliwości macicy spowodowane przez prostaglandyny. Lekarz musi jednak wykluczyć stany zapalne narządów rodnych, mięśniaki macicy, endometriozę , wady w budowie macicy lub pochwy. W zależności od przyczyny, zleci stosowne leczenie.

Ważne!

Wizyta u ginekologa jest niezbędna, gdy:

• w przewidywanym terminie miesiączka się nie pojawiła i spóźnienie wynosi więcej niż 1-2 tygodnie,
• miesiączka pojawia się nieregularnie,
• występuje rzadziej niż co 35 dni lub częściej niż co 22,
• jest bardzo obfita lub przeciwnie, skąpa,
• trwa dłużej niż 10 lub krócej niż 1-2 dni,
• miewasz bóle w podbrzuszu lub bolesne miesiączki uniemożliwiające normalne funkcjonowanie.