Kryzys małżeński – czym jest, sposoby pokonania kryzysu

Jak rozpoznać kryzys w małżeństwie?

Warto zacząć od tego, że kryzys małżeński nie jest czymś, co pojawia się z dnia na dzień. Na ogół jedno z partnerów wysyła sygnały świadczące o tym, że we wzajemnej relacji dzieje się coś złego. Oznaką kryzysu mogą być między innymi pojawiające się coraz częściej kłótnie. Partnerzy mogą wzajemnie obwiniać się o wszystko, co w ich ocenie nie jest takie, jak być powinno.

Jakie jeszcze są oznaki kryzysu?

Do tego dochodzi oddalanie się od siebie:

• małżonkowie spędzają ze sobą coraz mniej czasu,
• przestają rozmawiać,
• seks jest coraz rzadszy,
• zaczynają „uciekać” z domu i od siebie nawzajem,
• pracują coraz więcej,
• więcej czasu poświęcają na to, co robią solo.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że kryzys nie zawsze musi wiązać się z karczemnymi awanturami. Zdarza się, że małżonkowie po prostu przestają ze sobą rozmawiać, unikają się nawzajem, żyją nie razem, a jakby obok siebie. Tym, co ich łączy, może być wyłącznie wychowanie dzieci. Może być tak, że partnerzy nie wyobrażają sobie już wspólnego życia, ale dla dobra dzieci – w ich mniemaniu – są razem.

W jakich okresach życia może pojawić się kryzys małżeński?

Wskazać można wydarzenia, które wiążą się z większym ryzykiem małżeńskiego kryzysu. Jednym z nich są narodziny dziecka. Mówiąc o posiadaniu potomstwa, bardzo często pomijamy te mniej radosne aspekty, które mogą stać się przyczyną kryzysu. Matka naturalnie kieruje swoją uwagę w stronę pociechy, co może rodzić poczucie odrzucenia u mężczyzny. Do tego dochodzi mniejsza ilość czasu, który partnerzy mogą spędzać razem. Zmęczenie, brak snu, obciążenie finansowe, trudność z pogodzeniem opieki nad dzieckiem, pracą zawodową i dbaniem o relacje – wszystko to może wywołać w Waszej relacji kryzys. Warto dodać, że w przypadku wielu par pierwszy kryzys pojawia się właśnie po narodzinach dziecka.

Kryzys w małżeństwie często pojawia się także w przypadku problemów finansowych. Kiedy jedno z małżonków traci pracę, partnerzy muszą radzić sobie z rosnącymi ratami kredytu, mogą pojawić się wzajemne pretensje prowadzące do kłótni i nieporozumień. Okazuje się, że problemy finansowe to jedna z częstszych przyczyn małżeńskich kłopotów.

W toku życia małżonkowie muszą poradzić sobie również z opuszczeniem domu przez dzieci. To czas, kiedy pojawić się może kolejny kryzys w małżeństwie. Nierzadko bywa tak, że małżonkowie dostrzegają, że trudno im ze sobą rozmawiać, nie mają wspólnych tematów, nie potrafią też spędzać ze sobą czasu. Czynnikiem spajającym były dzieci, których nagle w domu zabrakło. W tym okresie życia dokłada się często także kryzys wieku średniego, który nie ułatwia porozumienia się małżonków.

Również śmierć bliskiej osoby może doprowadzić do kryzysu w małżeństwie. Zdarza się, że kryzys w małżeństwie wiążę się ze stosowaniem przemocy psychicznej i fizycznej przez któregoś z partnerów – w takiej sytuacji wymagana jest pomoc specjalisty.

Jak przetrwać kryzys małżeński?

Wiele par zastanawia się, czy można przetrwać kryzys w małżeństwie. Nie wszyscy mimo pojawiających się trudności decydują się na rozstanie. Często stoi za tym wychowanie dzieci, partnerzy mówią też, że mimo kryzysu zależy im na sobie i chcą spróbować zażegnać kryzys.

Jeśli zmagacie się z małżeńskim kryzysem, spróbujcie zatroszczyć się o własną relację. Tym, co często pomaga, jest po prostu wspólne spędzanie czasu. Planujcie dni tak, aby codziennie znaleźć przynajmniej chwilę na rozmowę. Tym, co może Wam pomóc, jest np. wspólne spędzanie wieczorów. Nie musicie od razu wyjeżdżać i wydawać dużych kwot na romantyczne kolacje w restauracji. Wspólne oglądanie filmów, przygotowanie ulubionego posiłku w domu, spacer – to świetne sposoby pomagające pokonać kryzys w małżeństwie.

Jeśli chcecie przetrwać kryzys jako małżeństwo, musicie nauczyć się ze sobą rozmawiać bez względu na przyczyny kryzysu. Istotne dla Waszej relacji jest mówienie o potrzebach, rodzących się emocjach i myślach, które pojawiają się w głowie w konsekwencji konkretnego zachowania partnera. Tym, co może pomóc, jest ustalenie podziału obowiązków, a także danie partnerowi przestrzeni na własne zainteresowania i hobby. Ważna jest zaakceptowanie faktu, że małżonek może mieć odmienne zdanie, jeśli chodzi o różne kwestie.

Sposoby na kryzys w małżeństwie

Rozmawiaj

Bardzo często wstrzymujemy się z rozmową z partnerem do momentu, gdy sytuacja staje się dla nas nieznośna. Emocje zaczynają górę i rozmowa przeradza się w kolejną kłótnię, bo chcemy powiedzieć wszystko naraz, dać upust swojemu niezadowoleniu i frustracji, a partner czuje się osaczony i przybiera postawę obronną.

By rozmowa pozostała rozmową, była rzeczowa i odniosła skutek, musimy się do niej przygotować. Warto również uprzedzić partnera/partnerkę, że chcemy z nim porozmawiać. Ustalmy miejsce i czas, tak by nic w rozmowie nie przeszkodziło. Zastanówmy się, o czym konkretnie chcemy partnerowi powiedzieć, wybierzmy kilka najważniejszych dla nas spraw. Pomyślmy, jak to się stało, że znaleźliśmy się w tym miejscu i jaki był w tym nasz udział.

Niech to nie będzie lista zarzutów, ale opis sytuacji z naszego punktu widzenia.

Wyrażaj emocje

Gdy w związku dzieje się źle i narasta wzajemna niechęć, trudno mówić o uczuciach. Dominują emocje negatywne, poczucie krzywdy, osamotnienie, złość. Być może nie są one tylko naszym udziałem, ale również partnera. Rozmowa na ten temat bardzo często uświadamia nam, że partner też przeżywa emocje, być może ich nie okazuje, ale nie znaczy to, że ich nie ma.

Wyrażaj potrzeby

Większość z nas uważa, że nasz partner wie, czego potrzebujemy i nie musimy już o tym mówić.

Przecież znamy się tak dobrze, że „ja wiem, czego ty potrzebujesz, a ty wiesz, czego potrzebuję ja”. Towarzyszące nam oczekiwanie, że partner wie, domyśli się, czego nam trzeba lub o co konkretnie nam chodzi, prowadzi niejednokrotnie do kolejnych nieporozumień. Czemu unikamy komunikowania wprost naszych potrzeb? Może z obawy, że druga strona ich nie spełni, a może dlatego, że dosyć często trudno nam sprecyzować, o co tak naprawdę chodzi.

By wyjść z tego błędnego koła, dobrze jest powiedzieć partnerowi wprost, czego oczekujemy, bez niedomówień i potrzeby domysłów. O subtelności i tak już dawno oboje zapomnieliśmy. W ten sposób nasza komunikacja stanie się bardziej płynna i jasna.

Poproś o wsparcie

Większość z nas żywi przekonanie, że ze wszystkim sami sobie poradzimy. Prawda, jeśli wymaga tego sytuacja, to damy sobie radę, ale w małżeństwie czy związku nie chodzi o to, by dawać sobie radę ze wszystkim samemu. Mamy partnera, którego można poprosić o pomoc, z którym możemy podzielić obowiązki, otrzymać wsparcie i dać wsparcie w zależności, które z nas go w danej chwili potrzebuje. Dzielenie trudów i trosk, smutków i radości, obowiązków i przyjemności – o to nam chodziło i na tym nam zależało, gdy zaczynaliśmy tworzyć ten związek.

Kryzysy przytrafiają się prawie w każdym związku. Z jednych wychodzimy zwycięsko, inne wydają się być nie do pokonania. Jeśli obojgu zależy na poprawie sytuacji, a podjęte próby nie przyniosły oczekiwanych efektów, ale w dalszym ciągu nam zależy, być może warto zwrócić się po pomoc do osoby trzeciej – kogoś, kto nie jest bezpośrednio zaangażowany w konflikt, kogoś, kogo oboje cenimy, darzymy szacunkiem i zaufaniem.

Czy psychoterapia może pomóc zażegnać kryzys małżeński?

Bez względu na to, czy jest to pierwszy kryzys czy kolejny, z którym mierzy się para, dobrym pomysłem jest wizyta u psychoterapeuty. To krok, który może Wam pomóc bez względu na to, czy przyczyną kryzysu są narodziny dzieci, problemy finansowe czy śmierć bliskiej osoby.

Jeśli nie potraficie ze sobą rozmawiać, w Waszym związku są ciągłe kłótnie, nie macie pomysłu na to, jak wypracować kompromis, psychoterapeuta jest specjalistą, który Wam pomoże. Warto zwrócić się do niego po wsparcie również wówczas, gdy kryzys w małżeństwie związany jest ze zdradą. Specjalista ten pomoże przepracować pojawiające się w związku z tym emocje. Z pomocą specjalisty można przetrwać kryzys, ale należy wyraźnie zaznaczyć, że nie jest to wyznacznik „udanej” psychoterapii. Może być tak, że z pomocą psychoterapeuty małżonkowie podejmą decyzję o rozstaniu i może to być najlepsze, co mogą zrobić.

Każdy związek małżeński może znaleźć się w trudnej sytuacji. Kryzys w małżeństwie nie jest niczym nadzwyczajnym i może dotknąć każdą parę bez względu na staż i sytuację życiową. Może poważnie wpłynąć na poczucie bezpieczeństwa partnerów i decyzje o wspólnej przyszłości, dlatego tak ważne jest, aby nie pozostawać w kryzysie, tylko próbować go zażegnać. Pamiętajcie, że jeśli na skutek kryzysu podejmiecie decyzję o rozstaniu, to macie do niej pełne prawo. Nie będzie to oznaką Waszej porażki.

współpraca: psycholog Natalia Długosz-Bukojemska