Bulimia u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie

Bulimia – co to za choroba?

Bulimia nervosa, znana również jako żarłoczność psychiczna to zaburzenie odżywiania, które polega na epizodach objadania się, po których następują zachowania kompensacyjne, takie jak np. wywoływanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających lub diuretyków. Mają one zwykle na celu zapobiec przybraniu na wadze.

Chorzy cierpiący na bulimię wymagają kompleksowego podejścia terapeutycznego. W ich przypadku niezbędna jest współpraca psychiatry, psychologa, dietetyka i stomatologa.

Kto najczęściej choruje na bulimię?

Na bulimię częściej chorują kobiety niż mężczyźni, a stosunek zachorowalności wynosi aż 10:1. Schorzenie to najczęściej diagnozuje się w przedziale wiekowym 18-35 lat. W większości przypadków zaburzenia odżywiania, w tym bulimię, stwierdza się w krajach rozwiniętych.

Skąd się bierze bulimia u dziecka?

Grupą osób, wśród której coraz częściej stwierdza się bulimię, są dzieci. Choroba ta dotyka przede wszystkim dziewczynek. Pierwsze przypadki bulimii stwierdza już się ok. 13.-14. roku życia. Czynników, które mogą wpływać na rozwój bulimii u dziecka, jest wiele, a wśród najczęstszych należy wymienić:

• niską samoocenę,
• traumy i silny stres,
• problemy rodzinne,
• presję rówieśników,
• molestowanie seksualne,
• predyspozycje genetyczne,
• nadużywanie substancji odurzających i alkoholu.

Bulimia u dzieci – jak rozpoznać?

Rozpoznanie bulimii jest zadaniem lekarza psychiatry, a pomocne przy jej stwierdzeniu są kryteria diagnostyczne wg klasyfikacji DSM-5. Dodatkowo istotne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu z rodzicem lub opiekunem dziecka, a także z samym dzieckiem.

Dzieci chorujące na bulimię zwykle niechętnie dzielą się swoimi problemami z rodziną. Wobec tego tak ważne jest dokładne obserwowanie dziecka i umiejętne rozpoznania niepokojących symptomów. Jakie zatem zmiany w zachowaniu dziecka mogą świadczyć o tym schorzeniu i powinny skłonić rodzica do wizyty u specjalisty? Oto najczęstsze objawy zaburzeń odżywiania, w tym bulimii:

• wycofanie,
• problemy emocjonalne,
• zmiany skórne na palcach rąk,
• częste jedzenie w samotności,
• zauważalne napady objadania się,
• intensywne i długotrwałe ćwiczenia,
• nadmierne zwracanie uwagę na sylwetkę,
• zbyt długie przebywanie w toalecie po posiłkach,
• przykładanie dużej wagi do rodzaju i jakości pożywienia.

Jak wygląda leczenie bulimii u dziecka?

Podstawą leczenie bulimii jest psychoterapia indywidualna. Najlepsze efekty w przypadku dzieci przynosi jednak terapia rodzinna (terapia systemowa), ponieważ jeśli dziecko cierpi na bulimię, to przyczyna tkwi zazwyczaj właśnie w rodzinie (systemie, w którym się wychowuje).

W kolejnych etapach rekonwalescencji kluczowe znaczenie ma ustalenie odpowiedniego planu żywienia, którego zadaniem jest wyrównanie niedoborów pokarmowych oraz nauka zdrowych nawyków żywieniowych. Bulimicy mogą także wymagać leczenia stomatologicznego w wyniku podrażnienia zębów kwasem żołądkowym.

W zaawansowanych przypadkach konieczne jest leczenie ambulatoryjne. Ma to zwykle miejsce wśród osób, u których doszło do silnych zaburzeń elektrolitowych, rozwoju depresji i innych stanów zagrażających zdrowiu lub życiu pacjenta, np. zaburzeń pracy układu krążenia czy układu pokarmowego.

Jak postępować z dzieckiem z zaburzeniami odżywiania?

Zaburzenia odżywiania to poważny problem, który może rozwijać się przez lata, nie dając początkowo żadnych widocznych objawów. Dlatego tak ważne jest, aby dziecko, które się z nimi zmaga, czuło wsparcie i zaangażowanie ze strony bliskich.

Najważniejsze jest, aby porozmawiać z dzieckiem w spokojny i pełen zrozumienia sposób. Nie należy go przy tym oceniać, ani okazywać negatywnych emocji. Dzięki temu dziecko poczuje się zaopiekowane, a współpraca z nim w procesie leczenia będzie o wiele łatwiejsza.

Jakie choroby powoduje bulimia?

Nieleczona bulimia może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych związanych z zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej i podrażnieniem tkanek, które są konsekwencją prowokowania wymiotów.

Oto najczęstsze skutki zdrowotne bulimii:

• anemia,
• żylaki odbytu,
• schorzenia nerek,
• zapalenie żołądka,
• zachłystowe zapalenie płuc,
• zaburzenia rytmu pracy serca,
• próchnica, erozja szkliwa, zapalenie dziąseł,
• zapalenie błony śluzowej układu pokarmowego,
• zaburzenia elektrolitowe, tj. obniżone stężenie potasu, sodu i magnezu.

Czym się różni bulimia od anoreksji bulimicznej?

Bulimia i anoreksja bulimiczna to dwa rodzaje zaburzeń odżywiania, które charakteryzują się nadmiernym skupieniem na obrazie własnego ciała i próbą kontroli nad spożywanym pokarmem. Bulimia objawia się epizodami objadania, po których następuje faza kompensacji, gdzie osoba chora prowokuje wymioty, stosuje środki przeczyszczające lub moczopędne.

Anoreksja bulimiczna jest bardziej złożonym zaburzeniem, które obejmuje zarówno epizody objadania się, jak i okresy głodówki lub stosowania restrykcyjnej diety. Osoby z anoreksją bulimiczną często nie chudną tak szybko, jak osoby z anoreksją nervosa, ponieważ okresy głodówki są przeplatane epizodami nadmiernego jedzenia.

Wszystkie wspomniane zaburzenia odżywiania wymagają podjęcia odpowiedniego leczenia i terapii.

Jak zapobiegać bulimii u dzieci?

Nie ma jednej, skutecznej metody zapobiegania bulimii u dzieci, ponieważ jest to choroba wieloczynnikowa. Można jednak podjąć pewne kroki, aby zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia. Kluczową rolę odgrywają tutaj rodzice. Ważne jest, aby rodzic potrafił zbudować bliskie relacje z dzieckiem, w których poczuje się ono bezpieczne i akceptowane.

Rodzice powinni także rozmawiać z dziećmi na temat problemów zdrowia psychicznego i pomagać im w rozpoznawaniu niepokojących objawów. Jeśli dziecko wykazuje takie symptomy, należy jak najszybciej zapewnić mu profesjonalną pomoc.

W obecnych czasach choroby natury psychicznej są coraz częstsze, także wśród dzieci. Dlatego nie należy obawiać się wizyty u psychologa lub terapeuty. Wykwalifikowani specjaliści mogą pomóc dziecku zrozumieć jego uczucia i emocje, a także nauczyć je radzić sobie z trudnościami.