USG przezciemiączkowe (badanie ciemiączka u noworodka) – kiedy wykonać?

Jak zbudowane jest ciemiączko u dziecka?

Noworodki i niemowlęta posiadają specyficzną budowę czaszki – nie jest ona w pełni wykształcona, co znajduje odbicie w niepełnym zrośnięciu wszystkich kości. W okolicy ciemieniowej czaszki znajdują się błoniaste struktury, które chronią nieosłonięte kośćmi struktury mózgu.

Ciemiączek u noworodka jest sześć – z czego największe jest ciemię przednie zlokalizowane na czubku głowy. To właśnie ta struktura jest najczęściej wykorzystywana do wykonania USG.

USG ciemiączka u noworodka – co wykrywa?

USG wykonywane przez ciemiączko umożliwia rozpoznanie wielu nieprawidłowości w obrębie mózgu, ale także rdzenia kręgowego malucha. Mowa m.in. o: krwawieniach, wadach rozwojowych, niedotlenieniu, torbielach czy guzach, a także wodogłowiu, rozszczepie kręgosłupa oraz przepuklinie oponowej.

Badanie USG przezciemiączkowe wskazania i kiedy wykonać?

USG przezciemiączkowe wykonywane jest rutynowo u wszystkich wcześniaków urodzonych przed 32. tygodniem życia płodowego oraz o wadze ciała poniżej 1500 g. Ponadto badanie wykonywane jest u wcześniaków, u których (lub u ich matek) stwierdzono:

• zakażenia wewnątrzmaciczne,
• wady płodu,
• zaburzenia oddychania,
• objawy neurologiczne (w tym nadciśnienie śródczaszkowe czy obniżone napięcie mięśniowe),
• znacząco obniżony hematokryt,
• szybki przyrost obwodu głowy,
• urazy okołoporodowe,
• zaburzenia krzepliwości,
• ciążę mnogą,
• cukrzycę.

Badanie USG przezciemiączkowe u noworodków urodzonych o czasie wykonywane jest przy stwierdzeniu masy urodzeniowej poniżej 2500 g lub po przyznaniu niskiej punktacji w skali Appgar . Inne wskazania do badania noworodków to: zaburzenia tętna płodu, zaburzenia neurologiczne, wady rozwojowe, przedwczesne odklejenie łożyska lub trudny poród. Jak już wskazaliśmy, do wykonania badania predysponuje ponadto cukrzyca u matki oraz przedwczesne odklejenie łożyska.

Takie USG głowy dziecka może być także wykonywane u niemowląt do momentu zarośnięcia ciemiączka, co ma miejsce około 1. roku życia. Wtedy wskazaniem do badania jest: pojawienie się objawów neurologicznych, opóźniony rozwój psychoruchowy, nadmierny obwód głowy bądź zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy mózgu.

Jak wygląda USG głowy dziecka?

USG ciemiączka (przezciemiączkowe) to nieinwazyjne i bezbolesne badanie, które nie wymaga żadnego przygotowania. Jeśli nie ma przeciwwskazań medycznych, rodzic pozostaje przy dziecku podczas wykonywania badania.

Dziecko jest najczęściej układane na plecach lub na brzuchu, a na główkę (w okolicy ciemiączka) nakładany jest żel ułatwiający wykonanie badania. Głowica aparatury jest delikatnie przykładana do główki dziecka w celu uzyskania obrazu wewnętrznych struktur.

Poruszając głowicą, można ocenić struktury anatomiczne mózgu, a także oszacować tętnienie naczyń mózgowych dziecka oraz ciśnienie śródczaszkowe. Badanie trwa maksymalnie kilkanaście minut i jest całkowicie bezpieczne.

Czy istnieją przeciwwskazania do wykonania USG przezciemiączkowego? Nie – o ile stan dziecka pozwala na przeprowadzenie jakichkolwiek badań. Brak emitowania promieniowania sprawia, że bezpieczeństwo USG tego typu nie wzbudza żadnych wątpliwości.