Próchnica butelkowa – jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie, zapobieganie

Jak wygląda próchnica butelkowa? Objawy próchnicy butelkowej

Próchnica butelkowa dotyczy niemowląt i małych dzieci. Charakteryzuje się ona zmianami, które lokalizują się zwykle na zębach przednich górnych. Początkowo mają one wygląd kredowo białych plam. Rozwój próchnicy u dzieci postępuje jednak bardzo szybko, w efekcie czego już po kilku miesiącach mogą się prezentować jako nieestetyczne, brązowo-czarne ubytki próchnicowe.

Jakie są przyczyny próchnicy butelkowej u dzieci?

Próchnica wczesnego dzieciństwa rozwija się przede wszystkim jako skutek niewłaściwej diety i niepoprawnej higieny jamy ustnej. Dotyka ona zwykle dzieci, które w nawyku mają częste popijanie słodkich napojów lub zasypianie z butelką mleka.

Mimo alarmów ze strony stomatologów, wielu rodziców w dalszym ciągu usypia swoje pociechy przy pomocy zamoczonego w cukrze smoczka. Nawyki takie niosą fatalne skutki dla zdrowia zębów. W momencie, gdy dołączy do nich niepoprawna lub nieregularna higiena jamy ustnej, rozwój próchnicy zębów mlecznych jest nieunikniony.

Czarne zęby mleczne – czy to próchnica butelkowa?

Czarne plamki na powierzchni zębów mlecznych nie zawsze oznaczają próchnicę wczesnego dzieciństwa. Jeśli dziecko ma ponad 3 lata, a ubytek o nieestetycznym zabarwieniu znajduje się na jednym lub dwóch zębach trzonowych, może być on efektem miejscowej demineralizacji twardej powierzchni zębów. W sytuacji, kiedy ubytki znajdują się na przednich zębach, a ich rozległość sięga niekiedy linii dziąseł, mamy najprawdopodobniej do czynienia z próchnicą butelkową. W celu dokładnej diagnozy zaleca się wizytę w gabinecie stomatologicznym.

Próchnica butelkowa a zęby stałe

Próchnica butelkowa nie pozostaje obojętna dla zębów stałych. Jest ona chorobą transmisyjną. Oznacza to, że może przenosić się na wyrzynające się w jamie stałe odpowiedniki zębów mlecznych.

Dodatkowo próchnica wczesnego dzieciństwa przyczynia się do przedwczesnej utraty zębów mlecznych. Sytuacja taka może prowadzić do zaburzenia wyrzynania zębów stałych. Mogą one mieć zaburzony tor wyrzynania lub pojawiać się w nieodpowiednich miejscach, co prowadzi do problemów zgryzowych . Sytuacja taka wymaga konsultacji ortodontycznej, w celu wprowadzenia odpowiedniego leczenia.

Próchnica butelkowa a karmienie piersią

Badania naukowe wskazują, że karmienie piersią dzieci do 1 roku życia nie wpływa na wzrost ryzyka rozwoju próchnicy butelkowej. Mało tego – naturalny pokarm matki może wykazywać działanie ochronne na jamę ustną malucha.

W przypadku rocznego dziecka lub starszych dzieci karmionych piersią, naukowcy nie dostarczają jednoznacznej odpowiedzi. Poza potencjalnym czynnikiem próchnicotwórczym, jakim jest karmienie (szczególne nocne), dochodzi szereg innych składowych. Czas ten charakteryzuje się znacznym poszerzeniem diety. W jamie ustnej pojawiają się nowe zęby, których higiena jest w wielu przypadkach bardzo skomplikowana. Maluchy sięgają po pierwsze słodkości. Do każdego przypadku należy podejść indywidualnie i mieć świadomość, że próchnica to choroba wieloczynnikowa.

Bez wątpienia nie należy rezygnować z karmienia piersią z powodu lęku przed rozwojem próchnicy zębów. Aby zminimalizować obawy, zaleca się wizytę w gabinecie stomatologicznym. Lekarz dentysta będzie w stanie ocenić stan uzębienia malucha oraz ryzyko rozwoju próchnicy butelkowej.

Leczenie próchnicy butelkowej

Stomatologia wieku rozwojowego dysponuje wieloma metodami leczenia, których wybór uzależniony jest przede wszystkim od stopnia współpracy dziecka.

W przypadku zmian próchnicowych o początkowym charakterze, wystarczająca może być fluoryzacja zębów . Zęby pokrywa się specjalnym preparatem, który charakteryzuje wysokie stężenie fluoru. Regularne wizyty profilaktyczne mogą zapewnić zahamowanie rozwoju próchnicy.

W przypadku zaawansowanych zmian wprowadza się klasyczne, mechaniczne opracowanie ubytku. Leczenie takie można wykonać w znieczuleniu miejscowym – ograniczy ono odczuwanie przykrych dolegliwości bólowych. Taka metoda wymaga jednak świetnej współpracy dziecka z lekarzem. W przypadku dzieci niewspółpracujących, poleca się impregnowanie zębów. Procedura ta polega na wysycaniu twardych tkanek zęba związkami azotanu srebra, które wykazują działanie bakteriobójcze i spowalniają progresję choroby próchnicowej.

Należy pamiętać, że nieleczona próchnica butelkowa niesie fatalne skutki nie tylko dla zdrowia jamy ustnej, ale całego organizmu dziecka.

Profilaktyka próchnicy butelkowej

Profilaktyka próchnicy butelkowej powinna rozpocząć się już na etapie ciąży. Przyszła mama narażona jest wówczas na szczególne ryzyko rozwoju próchnicy. Odpowiada za to zmniejszenie wydzielania śliny, a także dieta bogata w „ciążowe zachcianki” co sprzyja rozwojowi bakterii w jamie ustnej. Dlatego też w ciąży regularnie należy korzystać z wizyt w gabinecie stomatologicznym, a także na bieżąco leczyć ubytki próchnicowe. Działania te nazywa się profilaktyką pierwotnie pierwotną.

Profilaktyka jamy ustnej malucha powinna rozpocząć się już od pierwszych dni. Za pomocą gazika zamoczonego w przegotowanej wodzie lub popularnej szczoteczki silikonowej, należy dokładnie oczyszczać wały dziąsłowe, powierzchnię policzków, a także język. W momencie gdy w buzi pojawi się pierwszy ząb, należy zakupić klasyczną szczoteczkę do zębów oraz pastę z zawartością fluoru 1000 ppm. Pozostałą część jamy ustnej można doczyszczać stosowanymi wcześniej metodami.

W profilaktyce próchnicy butelkowej nie można zapominać o zbilansowanej diecie. Ograniczenie spożywania cukrów i słodkich napojów przyniesie pozytywne skutki nie tylko dla zdrowia zębów mlecznych, ale wpłynie też na kondycję całego organizmu naszych pociech.

Jak dbać o higienę zębów mlecznych?

Zadbanie o właściwą higienę jamy ustnej jest w stanie zapobiec próchnicy butelkowej. Stosowanie odpowiedniej techniki mycia zębów oraz dobór odpowiednich przyborów higienicznych zapewniają optymalną redukcję płytki bakteryjnej, która odpowiada za rozwój próchnicy butelkowej.

Szczotkowanie zębów mlecznych powinno odbywać się co najmniej dwa razy dziennie – rano i wieczorem. Jeśli dziecko potrafi samodzielnie wypluwać, do zabiegów higienicznych dołączyć można płukanie jamy ustnej specjalnymi płynami. Stanowią one świetny dodatek do codziennej higieny.

Warto zadbać o to, by wybrana przez nas pasta i płyn cechowały się optymalną zawartością fluoru. Pierwiastek ten wbudowuje się w powierzchnię szkliwa, wzmacniając twarde tkanki zębów mlecznych. W efekcie zwiększają się ich odporność na działanie szkodliwych kwasów bakteryjnych, będących przyczyną rozwoju próchnicy.