Wiotkość krtani u niemowląt – przyczyny, objawy, leczenie wiotkiej krtani u dziecka

Co to jest wiotkość krtani?

Wiotkość krtani, inaczej laryngomalacja, to jedna z częstszych wad wrodzonych krtani u małych dzieci. Krtań to odcinek układu oddechowego, łączący gardło z tchawicą i służący do wydawania dźwięków. Szkielet tego odcinka stanowią chrząstki krtani, a ruchy umożliwiają mięśnie krtani. Najbardziej charakterystycznym objawem wiotkości krtani, często budzącym niepokój rodziców, jest głośny świszczący dźwięk słyszalny podczas oddechu u noworodka, czyli tak zwany świst krtaniowy.

Wrodzona wiotkość krtani występuje nieco częściej u chłopców, z prawie równą częstością wśród dzieci donoszonych i wcześniaków. Choroba ta stanowi aż 75 proc. wrodzonych wad krtani. Często laryngomalacji towarzyszy również wiotkość chrząstek tchawicy, czyli trachomalacja. Wiotkość krtani u niemowlaka może również współistnieć z refluksem żołądkowo-przełykowym, co przekłada się na występowanie problemów z karmieniem u dzieci dotkniętych tą chorobą.

Przeczytaj też: Ulewanie u noworodka i niemowlaka – co robić?

Przyczyny wiotkości krtani u niemowląt

Główną przyczyna zaburzeń oddechowych jest wiotka krtań u dziecka. Jej przyczyna nie jest, niestety, poznana. Zdarza się, że wiotkość krtani występuje rodzinnie, ale nie jest dotąd znany żaden gen, który by za to odpowiadał. Niektórzy przypuszczają, że nieprawidłowa budowa chrząstek krtani może wiązać się z zaburzeniami metabolizmu wapnia w organizmie. Szczególnie słabe są chrząstki nadgłośniowej części krtani oraz jej fałdy nalewkowo-nagłośniowe.

W czasie wdechu dziecka wiotkie chrząstki krtani zapadają się, blokując częściowo przepływ powietrza. Powstaje wtedy, słyszalny głównie podczas wdechu, charakterystyczny świszczący dźwięk, czyli stridor krtaniowy. Świst krtaniowy, którego przyczyną może być wiotka krtań u niemowlaka, pojawia się najczęściej między 4. a 6. tygodniem życia dziecka, a do jego największego nasilenia dochodzi w wieku około 7 miesięcy. Czas wystąpienia pierwszych objawów może się jednak nieco różnić. U większości dzieci laryngomalacja jest łagodną chorobą, i ustępuje stopniowo między pierwszym i drugim rokiem życia dziecka.

Czy Twoje dziecko prawidłowo przybiera na wadze? Sprawdź

Wiotkość krtani – objawy u dziecka

Głównym objawem wiotkości krtani u dziecka jest charakterystyczny świszczący oddech słyszalny przede wszystkim podczas wdechu (stridor wdechowy). Niekiedy może przypominać zaburzenia oddechu powstałe w czasie „zatkanego nosa”. Brak jest jednak wydzieliny z noska dziecka. Rodzice skarżą się na:

• zachrypnięty płacz,
• charczenie u niemowlaka,
• trudności w przełykaniu,
• krztuszenie się noworodka podczas karmienia butelką,
• kaszel krtaniowy, czyli charakterystyczny szczekający kaszel.

Dziecko głośno oddycha. Świst krtaniowy może stać się bardziej uciążliwy w odpowiedzi na: wysiłek, karmienie, płacz, sen, niepokój czy pobudzenie. Objawy wiotkości krtani u niemowlaka nasila także ułożenie go na plecach, przegięcie głowy do klatki piersiowej, głębokie oddychanie. Świst krtaniowy staje się głośniejszy również w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych.

Wiotkość krtani u niemowlaka a kaszel i ulewanie

Czasami infekcja może być przyczyną pojawienia się niewydolności oddechowej. Wówczas dziecko oddycha nieregularnie, pojawia się poruszanie skrzydełkami nosa oraz charakterystyczne ruchy klatki piersiowej, takie jak wciąganie międzyżebrzy, dołków podobojczykowych (nie jest to jednak, jak mówią niektórzy rodzice, wiotka klatka piersiowa, bo taka występuje głównie w urazach).

Karmienie może być przyczyną nasilenia się świstu krtaniowego, jednak, jeśli wiotkość krtani u dziecka nie współistnieje z refluksem żołądkowo-przełykowym skutkującym ulewaniem, z reguły nie występuje dławienie czy kaszel podczas karmienia. Czasami zdarza się jednak, że obie te choroby występują jednocześnie. Związane z refluksem żołądkowo-przełykowym, refluksowe zapalenie krtani u niemowląt może być przyczyną zmiany charakteru kaszlu. Nieco podobne do wiotkości krtani objawy mogą wystąpić również w podgłośniowym zapaleniu krtani u dzieci.

Jak rozpoznać wiotką krtań u dziecka?

Wiotkość krtani u noworodka czy nieco starszego dziecka, a szczególnie towarzyszący jej świst krtaniowy, budzi niepokój u rodziców. Na podstawie charakterystycznych objawów lekarz zwykle podejmuje decyzje o wykonaniu dalszych badań w celu wyjaśnienia ich przyczyny.

Głównym badaniem diagnostycznym, umożliwiającym rozpoznanie choroby u dziecka, jest endoskopia krtani. Podczas tego badania można obejrzeć krtań, a czasami też tchawicę od wewnątrz. Krtań dziecka jest oceniana w czasie oddychania. Zwykle, kiedy niemowlę ma wiotką krtań, badanie wykazuje zwinięcie nagłośni, która tworzy jakby literę omega. Pewne chrząstki krtani – chrząstki nalewkowate, oraz jej fałdy nalewkowo-nagłośniowe, czasami wciągane są do jej wnętrza. Poza tym nie występują inne zmiany oraz nie występują żadne zaburzenia funkcji fałdów głosowych.

Leczenie wiotkości krtani – jak pomóc dziecku?

Wrodzona wiotkość krtani jest chorobą, która w większości przypadków ustępuje spontanicznie wraz z wiekiem dziecka, dlatego też z reguły nie wymaga leczenia. Dolegliwości najczęściej stopniowo się zmniejszają i objawy wiotkiej krtani u dwulatka najczęściej już nie występują.

Jeśli wiotkość krtani wywołuje problemy z jedzeniem, powinno dzielić się je na porcje i robić częste przerwy po ok. trzech połknięciach. W sytuacji, kiedy dziecko rozwija się prawidłowo, inne postępowanie poza kontrolnymi wizytami u specjalisty, nie jest konieczne. W przypadku ciężkiego przebiegu i rozwinięcia się niewydolności oddechowej niemowlę może wymagać podania tlenu i intubacji. Rzadko konieczne jest wykonywanie zabiegów chirurgicznych.