USG bioder u niemowlęcia – wskazania, przebieg, przygotowanie i wyniki USG stawów biodrowych

Dysplazja stawu biodrowego – u noworodków i niemowląt

Dysplazja stawu biodrowego u dziecka to niedorozwój stawów biodrowych. Fizjologicznie u noworodków i niemowląt występuje niedojrzałość stawów, która manifestuje się ich delikatnością i brakiem stabilności.

Dojrzałość i stabilność stawów biodrowych u dziecka osiągnięta zostanie dopiero około 1. roku życia. Niekiedy fizjologicznej niedojrzałości stawów biodrowych towarzyszy dysplazja bioder.

W prawidłowych warunkach panewka biodrowa pasuje idealnie do głowy kości udowej. Zapewnia to stabilność stawów i ich właściwą ruchomość. Niekiedy jednak główka kości udowej nie jest zbyt zaokrąglona bądź panewka jest zbyt płytka – wtedy mamy do czynienia z dysplazją. W Polsce problem tej choroby stawów biodrowych dotyczy około 4 na 100 noworodków.

Sprawdź nasz kalkulator siatek centylowych

Dysplazja bioder – jakie są przyczyny?

Trudno jest jednoznacznie określić przyczyny dysplazji u dzieci. Na pewno część przypadków uwarunkowana jest genetycznie – stwierdza się rodzinne występowanie wady.

Ponadto dysplazja stawów biodrowych u niemowląt kilkukrotnie częściej dotyka dziewczynki niż chłopców. Kolejne czynniki ryzyka dysplazji to:

• położenie miednicowe dziecka podczas porodu,
• duża masa urodzeniowa dziecka,
• pierwszy poród,
• ciąża mnoga.

Wśród przyczyn dysplazji stawu biodrowego wymienia się także nieprawidłowe obchodzenie się z noworodkiem – zawijanie z wyprostowanymi nóżkami, układanie dziecka tylko na boku czy noszenie dziecka tyłem do siebie.

Badanie bioderek u niemowląt – kiedy wykonać tzw. USG bioderek dziecka?

Badanie USG bioderek noworodka wykonywane jest u każdego dziecka po urodzeniu, jeszcze podczas pobytu w szpitalu. Potem zalecane są jeszcze dwa badania profilaktyczne: około 4–6. tygodnia życia oraz około 12–16. tygodnia życia. W praktyce wykonywane jest często tylko jedno badanie USG stawów biodrowych u niemowląt między 6. a 16. tygodniem życia.

Wskazaniem do USG stawów biodrowych u dziecka – poza czystą profilaktyką – jest zauważenie objawów niestabilności stawów biodrowych. Mowa o następujących symptomach dostrzeganych przez specjalistę:

• objaw Ortolaniego, czyli przeskakiwanie bioderka, gdy dziecko leży tyłem na plecach. Wyczuwalne jest przeskakiwanie głowy kości udowej podczas nacisku na oba zgięte uda przy maksymalnym ich odwodzeniu;
• objaw Barlowa, czyli wyważanie stawu. Gdy dziecko leży na plecach, należy odwodzić udo z jednoczesną rotacją na zewnątrz – zauważyć można wtedy przemieszczenie główki kości udowej poza panewkę stawu biodrowego i wyczuwalny powrót główki kości udowej do panewki.

Warto wspomnieć także o niepokojących symptomach, które może zobaczyć sam rodzic. Należy zgłosić się do ortopedy dziecięcego, gdy zauważymy u malucha nienaturalne lub niesymetryczne ułożenie nóżek, opór podczas poruszania kończyną dolną, różnice w długości nóżek bądź niesymetryczne fałdki między pośladkami a udami.

USG stawów biodrowych – przygotowanie i przebieg

Badanie ultrasonograficzne najczęściej wykonywane jest na podstawie skierowania przez lekarza. Skierowanie na USG bioder u niemowląt wystawiane jest w ramach profilaktyki.

Jeśli pomimo tego rodzicowi zależy na wykonaniu badania bioder niemowlęcia i chce poprosić lekarza o skierowanie – warto zrobić to odpowiednio wcześniej, gdyż czas oczekiwania na USG może sięgać kilku tygodni. Jeśli rodzic zdecyduje się natomiast na badanie płatne – cena USG bioderek to od kilkudziesięciu do kilkuset złotych.

Badanie USG bioder u dziecka nie wymaga żadnego przygotowania. Jest to procedura całkowicie bezpieczna, nieinwazyjna i bezbolesne. Pozycja do badania bioderek to leżenie na boku lub na plecach. Przed jego wykonaniem należy rozebrać maluszka od pasa w dół i zdjąć pieluszkę.

Lekarz aplikuje na skórę dziecka żel i przykłada głowicę do ciała. Badanie trwa od kilku do kilkunastu minut, a wynik USG bioder można poznać natychmiast. Ogromną zaletą jest możliwość przebywania rodziców przy dziecku podczas całej procedury.

Pierwsze USG bioderek – wynik dysplazja – co robić?

W przypadku stwierdzenia jedynie niewielkich nieprawidłowości w badaniu na stawy biodrowe niemowlęcia, wystarczy odpowiednia technika pieluszkowania. Lekarz zapewne zaleci częste układanie malucha na brzuszku i tzw. szerokie pieluchowanie. Jeśli natomiast w USG stawu biodrowego zdiagnozowana zostanie dysplazja – konieczne jest założenie tzw. ortezy biodrowej. Aparat ten podtrzymuje nóżki niemowlęcia w pozycji odwiedzenia oraz zgięcia, co zapewnia optymalne ułożenie główki kości udowej w panewce.

Orteza może być zdejmowana jedynie podczas zabiegów pielęgnacyjnych. Warto jednak zadbać o to, aby aparatura była noszona przez cały okres zalecany przez ortopedę. Najczęściej wystarczają 2–3 miesiące.