Swędzenie odbytu u dziecka – jakie są przyczyny i jak pomóc, kiedy swędzi odbyt?

Przyczyny swędzenia odbytu u dziecka

Swędzenie i pieczenie pupy u dziecka może mieć różnorakie podłoże. Wśród najczęstszych powodów swędzenia pupy u dziecka wymienia się najczęściej:

• zakażenie owsikami,
• pieluszkowe zapalenie skóry,
• grzybicze zapalenie skóry,
• bakteryjne zapalenie skóry,
• hemoroidy,
• szczelinę odbytu,
• łuszczycę,
• liszajca zakaźnego.

Przyczyny świądu odbytu u dziecka szczegółowo opisano w dalszej części artykułu.

Owsiki – przyczyna swędzenia odbytu u dziecka w nocy

Za zdecydowaną większością przypadków swędzenia pupy u dziecka odpowiedzialne są zakażenia pasożytami. W czołówce znajduje się Enterobius vermicularis, który wywołuje powszechnie znaną owsicę. To jedna z najczęściej występujących chorób wywoływanych przez pasożyty u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym.

Dzieci zakażają się owsikami przez połknięcie ich jaj, do czego dojść może po kontakcie ze skażonymi powierzchniami (pościel, ręczniki, zabawki, klamki, meble). Pasożyty żyją w przewodzie pokarmowym. Nocą samice składają jaja w okolicach odbytu. Skóra w tej okolicy jest zmieniona zapalnie – typowy jest zaczerwieniony i swędzący odbyt u dziecka.

Swędzenie odbytu u dziecka w nocy to sztandarowy objaw owsicy, jednak dodatkowo mogą wystąpić: osłabienie, rozdrażnienie, zgrzytanie zębami, obgryzanie paznokci i brak apetytu. W celu zdiagnozowania owsicy należy pobrać wymaz z odbytu. Istnieją dwie równie skuteczne metody – przylepca celofanowego lub szklanej bagietki owiniętej celofanem. Wymaz pobiera się rano, przed myciem dziecka. Tego typu badanie na pasożyty musi być powtarzane przynajmniej 3-krotnie, w różne dni, gdyż pojedyncze wyniki nie zawsze pozwalają na wykrycie jaj pasożyta.

To też może Cię zainteresować: Szczepienie na meningokoki

Kiedy z powodu zakażenia pasożytami, nocą dziecko swędzi pupa domowe sposoby nie przyniosą rezultatu. Koniecznie należy wdrożyć leczenie przyczynowe, czyli wyeliminować zakażenie. Leczeniu należy poddać wszystkich członków rodziny, podając lek przeciwpasożytniczy. Niezwykle ważna jest również odpowiednia higiena – krótko obcięte paznokcie, częsta zmiana bielizny, spanie w obcisłej piżamie, dokładne mycie rąk oraz staranne pranie pościeli.

Swędzenie odbytu u dziecka – czy to zawsze grzybica?

Swędzenie pupy dziecka może być także wynikiem zakażenia grzybiczego (grzybica odbytu) lub bakteryjnego. Szczególnie łatwo o takie infekcje u maluchów, zwłaszcza gdy cierpią na pieluszkowe zapalenie skóry. Mogą one przybierać postać rożnego rodzaju osutek. Towarzyszy im zazwyczaj ból i uczucie swędzenia. Zmiany w grzybiczym zapaleniu skóry mają postać rumieniowych ognisk o dobrze zaznaczonych granicach i złuszczaniu pośrodku.

Natomiast zakażenia o podłożu bakteryjnym mogą przybierać różne formy, których jedyną cechą wspólną jest rumienione tło wykwitu. Jednym z takich zakażeń jest paciorkowcowe zapalenie skóry okolicy okołoodbytowej. Typowa rumieniowa osutka rozpoczyna się w okolicy odbytu i szerzy się odśrodkowo, czasami obejmując również okolice sromu lub moszny i prącia. Co ważne i charakterystyczne – nie towarzyszą jej żadne objawy ogólne, takie jak, np. gorączka.

Jakie choroby odbytu u dziecka wywołują świąd?

Choć choroby odbytu, takie jak przetoki, szczeliny czy hemoroidy u dzieci występują dość rzadko, należy wziąć je pod uwagę, ustalając przyczynę świądu odbytu.

Szczelina odbytu

Szczeliny okołoodbytnicze to pęknięcia skóry wokół odbytu spowodowane nadmiernym rozciąganiem śluzówki. Najczęściej spowodowane są przewlekłymi zaparciami. Gdy stolec jest zbyt twardy i zbity, jego wydalenie może wiązać się ze sporym wysiłkiem. Powstające wówczas pęknięcia wewnętrznej warstwy śluzówki mogą z czasem się pogłębiać i tworzyć szczeliny odbytu.

Hemoroidy

Problemy z wypróżnieniem sprzyjają także powstawaniu żylaków odbytu (hemoroidów), czyli nadmiernie poszerzonych naczyń żylnych okołoodbytniczych. Podobnie jak w przypadku szczeliny, dziecko skarży się na ból i swędzenie odbytu, możliwa jest także obecność niewielkiej ilości krwi w stolcu. By uniknąć problemów z zaparciami u dziecka, zaleca się dietę bogatą w błonnik, a ubogą w węglowodany. Ważna jest także duża ilość przyjmowanych płynów.

Zmiany po biegunkach

Zmiany w obrębie skóry wokół odbytu i uporczywy świąd odbytu mogą być także wywołane biegunkami. W przewlekłych biegunkach skóra wokół odbytu może być niezwykle podrażniona i odparzona, skłonna do pęknięć, co podobnie jak w przypadku szczeliny odbytu czy hemoroidów, będzie objawiać się pod postacią szczypania, świądu lub śladów krwi na papierze toaletowym.

Swędzący odbyt i zmiany skórne na pupie dziecka – co to znaczy?

Zdarza się, że przyczyną swędzenia odbytu u dziecka są choroby skóry, do których zalicza się między innymi łuszczycę i liszajca zakaźnego. W tych jednostkach chorobowych zmiany zlokalizowane są między innymi w okolicy odbytu i pośladków, ale często manifestują się także w innych miejscach.

W liszajcu obserwuje się wysypkę pod postacią drobnych pęcherzyków wypełnionych płynem, które łatwo pękają i pozostawiają miodowo-żółte strupy. W łuszczycy natomiast charakterystyczne są okrągłe, płaskie grudki na skórze, pokryte srebrzystą łuską. Prawidłowe leczenie w tych schorzeń poprowadzi lekarz dermatolog.

Sprawdź, w którym dniu cyklu miesiączkowego jesteś

Dlaczego jeszcze dziecko swędzi odbyt? Leczenie swędzenia odbytu

Swędzenie odbytu u dziecka może być również jednym z objawów choroby ogólnoustrojowej. Takie dolegliwości występują w przebiegu między innymi cukrzycy, chorób tarczycy, niektórych chorób wątroby. Jeśli nie uda się uchwycić pasożytniczej lub infekcyjnej przyczyny świądu w odbycie u dziecka, warto pokusić o wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych, które pomogą określić, czy nie mamy do czynienia z jednym z poważniejszych, wyżej wymienionych schorzeń.

Dość często zdarza się, że za świądem odbytu u dziecka stoi reakcja alergiczna. Może być to wynik uczulenia na różnorodne środki stosowane do pielęgnacji malucha czy też proszki do prania i płukania tkanin. Alergię mogą wywołać także materiały, z jakich wykonane są pieluszki i bielizna dziecka. Skóra okolicy krocza lub całej okolicy pieluszkowej jest zaczerwieniona, przekrwiona, pogrubiała, może się z niej sączyć płyn surowiczy. Leczenie polega przede wszystkim na wyeliminowaniu drażniącego czynnika.

Profilaktyka swędzenia odbytu u dziecka

Za swędzenie okolic odbytu u dziecka bywa również odpowiedzialna zła higiena malucha. Zbyt rzadkie zmienianie pieluszek czy używanie środków do pielęgnacji nieprzeznaczonych dla danej grupy wiekowej. Nie wolno zapominać, że skóra malucha jest niezwykle wrażliwa i delikatna. Zaleca się, by przy każdej zmianie pieluszki umyć okolicę krocza ciepłą wodą, bez mydła i wysuszyć ją bawełnianym ręcznikiem. Odradza się stosowania nawilżanych chusteczek, ponieważ mogą one zawierać różne podrażniające skórę substancje, które wywołują pieczenie odbytu.