Refluks żołądkowo-przełykowy, ulewanie

Refluks żołądkowo-przełykowy to mimowolne (bierne) cofanie się do przełyku pokarmu, który był już w żołądku. Pokarm może cofać się tylko do przełyku, lub wyżej (do jamy ustnej lub na zewnątrz). Jeżeli pokarm cofa się do jamy ustnej i poza nią, nazywamy to ulewaniem.

Ulewanie jest stanem fizjologicznym u niemowląt, dotyczy to połowy dzieci między 2 a 8 miesiącem życia. Powodem takiego stanu rzeczy jest niższe ciśnienie oraz skrócenie mięśni zwieracza znajdującego się pomiędzy żołądkiem a przełykiem. Refluks w przypadku niemowląt nie jest więc chorobą.

Dziecko może ulewać zaraz po karmieniu i wtedy wypływa z jego buzi jeszcze nie strawione mleko. Może też ulać później i wtedy w jego buzi znajduje się coś, co przypomina konsystencją serek - jest to częściowo już strawione mleko, ścięte pod wpływem działania kwasów żołądkowych.

Jeżeli obawiasz się, że twoje dziecko ulewa za dużo lub zbyt często, przede wszystkim sprawdź przybieranie dziecka na wadze. Jeżeli dziecko przybiera prawidłowo, nie ma powodów do niepokoju. Wystarczy jedynie wprowadzić pewne zmiany w jego pielęgnacji, aby zmniejszyć sposób ulewania.

Zobacz, jak rozwija się układ pokarmowy u niemowlaka i jak powstaje refluks

Po jedzeniu

Staraj się, żeby dziecko łykało w czasie karmienia jak najmniej powietrza. Ułatwi to właściwe przystawienie dziecka do piersi, a w przypadku karmienia butelką - odpowiedni smoczek. Po jedzeniu delikatnie unieś dziecko i trzymaj w pozycji pionowej (np. na swoim ramieniu), aż dziecku się odbije. Przez jakiś czas noś dziecko w tej pozycji i nie spiesz się ze zmianą pieluszki. Najlepiej byłoby przewijać dziecko przed karmieniem. Jednak wiele niemowląt robi kupkę właśnie w trakcie karmienia i nie można pozwolić im zbyt długo przebywać w zanieczyszczonej pieluszce. Zmieniając pieluszkę po karmieniu pamiętaj, żeby robić to delikatnie, starać się nie uciskać brzuszka i nie podnosić go zbyt wysoko.

Pozycja do leżenia

Jeżeli dziecko ulewa, dobrze jest położyć je na boczku, aby nie zakrztusiło się ulaną treścią. Warto też podnieść przód łóżeczka pod kątem 30 stopni (np. poprzez podłożenie książek pod nóżki łóżeczka). Nie kładź do łóżeczka poduszek - są dziecku niepotrzebne, a mogą wręcz stanowić dla niego zagrożenie. Chodzi o stworzenie równomiernego nachylenia materacyka, tak aby w trakcie spania cofający się pokarm nie podrażniał gardła i przełyku.

Nawilżanie śluzówki

Jeżeli dziecko ulewa, może zdarzać się, że będzie ci się wydawało, jakby dziecko miało zatkany lub pełen nos. Po zajrzeniu do noska zobaczysz, że nie ma w nim wydzieliny. Taki odgłos "pociągania" noskiem może być spowodowany przez podrażnienie śluzówki, co jest związane z ulewaniem. Nie ma wtedy sensu stosowanie aspiratorów, bo tylko nasili to objawy. Najlepiej po każdym ulaniu psiknąć do noska dziecka wodą morską dla niemowląt (do kupienia w każdej aptece). To nawilży śluzówkę i pomoże w jej regeneracji.

Zmiany w żywieniu

Jeżeli dziecko intensywnie ulewa, mogą być pomocne także zmiany w jego żywieniu. Najlepiej karmić dziecko częściej, ale w mniejszych ilościach. Można również spróbować zagęszczania pokarmów. Dla dzieci karmionych sztucznie można zaopatrzyć się w specjalne mleko modyfikowane przeciwko ulewaniu (oznaczone symbolem AR).

Ulewanie wymagające leczenia

Jeżeli dziecko ulewa znacznie (masz wrażenie, że zwraca cały pokarm, nie tylko jego część), źle przybiera na wadze lub ulewanie trwa do 12. miesiąca życia dziecka lub dopiero wtedy się pojawia, konieczna jest wizyta u lekarza.

Do innych niepokojących objawów towarzyszących ulewaniu należą: krztuszenie się, zaburzenia połykania, drażliwość dziecka lub niedokrwistość, napady świszczącego oddechu, kaszlu, duszności, przewlekła chrypka i nawracające zapalenia krtani.

Jeżeli dziecko nie ulewało wcześniej albo ulewało w bardzo niewielkim stopniu i nagle ulewanie się nasiliło, może to świadczyć o alergii na jakiś pokarm.

U większości dzieci ulewanie mija z wiekiem, wraz z dojrzałością mięśni oraz przyjęciu pozycji pionowej (kiedy dziecko umie już siedzieć). Nie znaczy to jednak, że wszystkie dzieci zaczynają lub przestają ulewać w tym samym czasie. Jest to kwestia indywidualna. Jakiekolwiek obawy w tym zakresie zawsze warto skonsultować z lekarzem.