Gazy u niemowlaka – jakie są przyczyny? Co robić, kiedy dziecko ma wzdęcia?

Gazy u niemowlaka – wzdęcia i ból brzucha u dziecka

Gazy u niemowlaka, podobnie jak gazy u noworodka, są dość często spotykaną dolegliwością, która bardzo niepokoi młodych rodziców. Tak jak u dorosłych osób, również u dzieci są one najczęściej niegroźną przypadłością, choć bywają nieprzyjemne i powodują dyskomfort, a nawet ból brzucha u dziecka.

Najczęściej spowodowane są nadmierną ilością gazów jelitowych, których organizm w takiej ilości nie jest w stanie wydalić. Gazy w jelitach są naturalnie obecne w świetle przewodu pokarmowego, pochodzą one z dwóch źródeł: dziecko połyka powietrze podczas karmienia oraz gazów produkowanych przez bakterie flory jelitowej w trakcie trawienia i fermentacji pokarmów.

Przyczyny nadmiernych gazów u niemowlaka są zróżnicowane. U noworodków i małych niemowląt szczególną uwagę zwraca się na niedojrzałość przewodu pokarmowego. Również sposób karmienia oraz rodzaj spożywanych pokarmów przez dziecko mają wpływ na powstawanie wzdęć i nabrzmiałego brzuszka.

Sprawdź też: Jak odstawić dziecko od piersi? Sposoby

Przyczyny wzdętego brzucha u noworodka, niemowlaka i starszych dzieci

Jak już wspomniano, przyczyn nadmiernych gazów u dziecka może być kilka. W zależności od wieku przyczyny wzdęć ulegają zmianom, pojawiają się nowe czynniki sprzyjające częstym gazom o nieprzyjemnym zapachu i kolkowym bólom brzucha. Poniżej wymieniono zbiorczo przyczyny wzdęć, część z nich dotyczy jedynie noworodków i małych niemowląt, część starszych niemowląt i dzieci.

• niedojrzała praca, motoryka jelit,
• niewystarczająca produkcja enzymów trawiennych,
• wydłużony czas przechodzenia pokarmu przez przewód pokarmowy,
• połykanie dużej ilości powietrza podczas jedzenia,
• nietolerancje i alergie pokarmowe,
• niedojrzała flora bakteryjna lub nadmierny rozrost flory,
• zbyt duża ilość spożywanych niewchłanialnych składników pokarmowych, np. błonnik, celuloza,
• spożywanie tzw. pokarmów wzdymających np. roślin strączkowych, kapusty itp.

W większości przypadków wzdęcia brzucha u niemowlaka i nadmiar gazów spowodowane są niegroźnymi i dość łatwymi do wyeliminowania czynnikami. Jednak jeśli u dziecka występują inne niepokojące objawy, np. brak przyrostu masy ciała, pogarszanie ogólnego stanu zdrowia dziecka, należy zgłosić się do lekarza w celu poszukiwania innych przyczyn.

Przeczytaj też: Ulewanie u noworodka i niemowlaka – co robić?

Kolka czy wzdęcia? Jakie są objawy gazów u niemowląt?

Najczęściej zauważanym przez rodziców objawem jest wzdęty brzuch u dziecka, tzn. powiększenie obwodu i większe napięcie brzucha pojawiające się wkrótce po spożyciu pokarmu. Kiedy dziecko płacze po jedzeniu, jest niespokojne i drażliwe, przyczyną mogą być właśnie ból brzucha u niemowlaka wywołany nadmiarem gazów.

Warto zauważyć, że często stwierdzenie kolka niemowlęca jest używane jako synonim wzdęć u niemowląt, a nie do końca jest to prawdą. Kolka u niemowlaka to zespół zaliczany do czynnościowych zaburzeń przewodu pokarmowego, tzn. sytuacji, w których bez uchwytnych zmian organicznych pojawiają się objawy. Kolka charakteryzuje się:

• napadowym, nieukojonym płaczem pojawiającym się nagle bez uchwytnej przyczyny,
• podkurczaniem nóżek,
• powiększeniem obwodu brzucha,
• nadmierną ilością gazów jelitowych.

Jak widać wzdęcia w przypadku kolki są tylko jedną ze składowych zespołu zaburzeń, w dodatku, aby lekarz mógł rozpoznać kolkę niemowlęcą, objawy muszą spełniać pewne niezbędne kryteria diagnostyczne. Jednym z nich jest wiek dziecka, kolkę można rozpoznać jeśli dane objawy pojawiają się z określoną częstotliwością od urodzenia do 4 miesiąca życia.

Co robić, kiedy dziecko ma gazy? Jak mu pomóc?

Ze względu na tak wiele możliwych przyczyn wzdęć trudno znaleźć jedną skuteczną metodę postępowania. Również nasilenie objawów u każdego dziecka będzie znacząco inne, dlatego sposób radzenia sobie z tym problemem często wymaga kilku prób znalezienia „złotego środka” dla dziecka.

Jeżeli mamy do czynienia z gazami u niemowlaka karmionego piersią, można starać się wyeliminować z diety matki produkty, które mogą powodować podrażnienie przewodu pokarmowego niemowlęcia i doprowadzać do wzdęć brzucha np. kawę, herbatę, ostre przyprawy, czekoladę, orzechy, produkty wzdymające. Obecnie nie zaleca się matkom karmiącym eliminacji pokarmów uważanych za produkty z wysokim potencjałem alergizującym, natomiast jeśli u dziecka pojawiają się problemy z nadmiarem gazów, można podjąć taką próbę i obserwować, czy następuje poprawa.

Herbata z kopru włoskiego i krople na kolki – sposoby na gazy u dziecka

Kolejną metodą często stosowaną przez rodziców jest podawanie dziecku do picia herbatek z kopru włoskiego czy rumianku, które mają działanie wiatropędne. W aptekach dostępne bez recepty są preparaty ułatwiające usuwanie gazów jelitowych zawierające w swoim składzie substancje, takie jak simetykon czy dimetykon. Jeśli lekarz podejrzewa, że przyczyną dolegliwości jest nietolerancja pokarmowa (np. nietolerancja laktozy u niemowląt), zaleci odstawienie produktu podejrzewanego o powodowanie dolegliwości.

W przypadku kolki niemowlęcej w zmniejszeniu objawów może pomóc modyfikacja pielęgnacji dziecka:

• kołysanie i noszenie niemowlęcia,
• jednostajny, cichy dźwięk np. włączona suszarka do włosów, szum radia itp.,
• jazda samochodem,
• kołysanie i wożenie w wózku,
• ciepłe okłady na brzuszek dziecka.