Przyczyny braku apetytu u dziecka – jakie są?

Zacznijmy od najważniejszego: dziecko rodzi się z instynktem jedzenia. Jeśli nie otrzyma posiłku, wcześniej czy później samo się o niego upomni. Jakoś trudno jest ci sobie wyobrazić taką sytuację, gdy patrzysz na swojego niejadka? To przypomnij go sobie, kiedy był niemowlęciem. Pamiętasz ten rozpaczliwy płacz, kiedy nadchodziła pora posiłku i łapczywe ssanie piersi, kiedy tylko mu ją podałaś? No właśnie. I nie musiałaś wtedy proponować maluchowi superpotraw, wystarczyło jedynie twoje mleko. Instynkt podpowiadał dziecku, że musi coś zjeść, by dostarczyć organizmowi niezbędnej porcji energii. Co więc teraz szwankuje? Co mogło się stać, że dziecko nagle straciło apetyt?

PRZYCZYNY BRAKU APETYTU U DZIECI

1. Wiek i etap rozwoju

Roczniak może jeść mniej niż niemowlę, a dwulatek mniej niż roczniak. Wszystko zależy od zapotrzebowania na kalorie w danym okresie życia dziecka. Nie porównuj więc tego, ile zjadało niemowlę, z tym, ile je starszak. Malec w pierwszym roku życia bardzo intensywnie rośnie (może nawet potroić wagę urodzeniową), zaś dwulatek zdecydowanie wolniej przybiera na wadze. Poza tym niemowlę dopiero rozpoczyna swoją przygodę z różnymi smakami i z tego powodu może bardzo chętnie jeść proponowane mu przez rodziców nowości, zaś starszy smyk nie ma już takiego zainteresowania posiłkami. Oczywiście bywa odwrotnie - są dzieci, które z niechęcią odnoszą się do tego, co nieznane.

2. Za mało ruchu (zwłaszcza na świeżym powietrzu)

Jeśli dziecko godzinami przesiaduje przed telewizorem albo wybiera zabawy stacjonarne, tj. rysowanie i układanie puzzli, jego organizm potrzebuje mniej energii z pożywienia niż organizm ruchliwego rówieśnika. Spokojnemu maluchowi może wystarczyć zupa na obiad, podczas gdy jego energiczny kolega migiem spałaszuje jeszcze drugie danie z dokładką. Może więc twoje dziecko je na miarę swojego temperamentu? A może warto zachęcić dziecko do zabawy na świeżym powietrzu?

3. Infekcja

Nawet katar może odebrać dziecku ochotę na ulubione dania. W czasie każdej choroby (także przeziębienia), o wiele istotniejsze jest podawanie dziecku dużej ilości napojów niż proponowanie treściwych dań. Organizm chorego malca ma teraz za zadanie walkę z infekcją i nie chce dodatkowego obciążenia w postaci dużego posiłku, który należy strawić. Warto wiedzieć, że np. infekcja dróg moczowych u dzieci często objawia się głównie (a czasem nawet - jedynie) brakiem apetytu.

4. Anemia

Zwykle to ona jest pierwszą podejrzaną, gdy mama trafia do lekarza z dzieckiem, które słabo je. Bo właśnie brak apetytu jest typowym objawem (obok bladej skóry i apatii) niedokrwistości. Wątpliwości rozwieje proste badanie krwi.

5. Alergia lub nietolerancja

Uczulenie na produkty spożywcze może objawiać się tym, że dziecko intuicyjnie odmawia ich jedzenia. Czasem malec w wyniku alergii doświadcza takich dolegliwości jak np. ból brzucha, pieczenie skóry i nudności. Nie chce, by się powtórzyły, więc odmawia jedzenia. Utrata apetytu jest charakterystyczna m.in. dla nietolerancji glutenu (podobnie jak wzdęty brzuszek i silnie cuchnący stolca).

6. Choroba pasożytnicza

Brak apetytu może sygnalizować owsicę lub lambliozę. W przypadku tych chorób dziecko miewa też inne objawy. Są to m.in. ból brzucha, biegunka lub wzdęcia, gorączka (lamblioza) i świąd okolic odbytu (owsica).

7. Zaparcia

Malec czasem intuicyjnie lub w pełni świadomie unika jedzenia, bo kojarzy mu się ono z bólem. U dzieci, które mają problemy z wypróżnianiem się, charakterystyczny jest ból po posiłku, kiedy pojawia się potrzeba skorzystania z toalety. Czasem maluchy jeszcze dodatkowo wstrzymują stolec, przez co mogą nasilać problem. Wtedy może dojść do tzw. zaparć nawykowych.

8. Brak czasu

Tak, tak, to częsty powód braku apetytu u energicznych roczniaków i ciekawskich dwulatków. Małe dzieci szybko nudzą się przy stole i robią wszystko, by wrócić do zabawy. W ich przypadku posiłek przebiega ekspresowo i w efekcie malec zjada mniej, niż powinien.

9. Przeżycia emocjonalne, zarówno te pozytywne, jak i negatywne

Brak apetytu może pojawić się u dziecka, które doświadcza silnych emocji związanych np. z zamieszkaniem w swoim własnym pokoju czy odwiedzinami u dziadków. Albo gdy doświadcza niemiłych sytuacji np. jest świadkiem kłótni rodziców czy też odczuwa brak mamy, która wróciła do pracy lub poświęca mu mniej czasu z powodu narodzin rodzeństwa.

10. Bunt

Problem odmowy jedzenia często pojawia się u dwulatków. Jest częścią typowego dla tego wieku buntu. Malec na wszelkie sposoby chce pokazać, że to on sam decyduje o sobie, więc np. wtedy, gdy mama proponuje mu posiłek, on stanowczo mówi "nie". A im bardziej mama namawia, tym odmowa dziecka jest silniejsza.

11. Za dużo przekąsek

Pojemność żołądka dziecka jest ograniczona. Jeśli malec dojada między posiłkami, nawet małe porcje, to nie odczuwa głodu i cały czas ma pełny brzuch. Taką przekąską, która syci dziecko, mogą być także owoce i warzywa (również w formie soku). Choć zdrowe, staraj się je ograniczyć i nie podawaj przed głównym posiłkiem. A już słodycze między posiłkami powinny być zakazane.

12. Pomyłka

Wiele mam narzeka "moje dziecko dosłownie nic nie je". Tymczasem jeśli przyjrzelibyśmy się temu bliżej, to mogłoby się okazać, że konsumuje sporo. Aby dowiedziec się jak jest naprawdę, stwórz dzienniczek żywienia malca i zapisuj w nim wszystko (!), czyli nawet kilka słonych paluszków, które dziecko zjadło przed śniadaniem lub kubek kakao, który wypiło przed obiadem. Może się okazać, że owo "nic" to całkiem duże "coś".

Wybierz się do lekarza, jeśli poza brakiem apetytu obserwujesz u dziecka:

• spadek wagi;
• blada cera;
• apatyczność;
• nadmierna senność;
• większe zapotrzebowanie na picie niż dotychczas;
• dolegliwości, tj. ból brzucha, biegunka, wymioty;
• częste oddawanie moczu.

Dziecko nie chce jeść – co robić?

Podstawowym sposobem na zwiększenie apetytu u dziecka (o ile problemy z łaknieniem nie wynikają z chorób) jest zmiana nawyków żywieniowych. Kiedy dziecko nie chce jeść, należy zadbać o to, by serwowane mu posiłki były nie tylko zróżnicowane oraz smaczne, ale i atrakcyjne wizualnie. Niejadek łatwiej przekona się do dania zachęcającego przyjemnym zapachem i kolorowymi dodatkami w postaci warzyw i owoców. Dobrym pomysłem jest wspólne ich przygotowywanie. Maluch chętniej zje danie, wiedząc, że jest to owoc jego współpracy z rodzicem.

Przy obniżonym apetycie u dziecka warto serwować lekkie posiłki częściej, ale w mniejszych porcjach. Ważne jest także, aby nie wymagać od malucha, zwłaszcza tego szczególnie ruchliwego, by przez cały czas trwania obiadu, siedział z nami przy stole. Dziecko zacznie wówczas kojarzyć posiłek z nieprzyjemnym przymusem, co jedynie nasili problem.

Kiedy dziecko nie ma apetytu, należy znacznie ograniczyć przekąski między posiłkami. Zwłaszcza te w postaci słodyczy dostarczających pustych kalorii. Często rodzice wychodzą z założenia, że lepszym rozwiązaniem jest zjedzenie batonika czy ciastka niż niczego. Warto jednak wykazać się cierpliwością. Nawet jeśli dziecko jest niejadkiem, prędzej czy później zgłodnieje i samo poprosi o posiłek.

Syrop na apetyt dla dzieci – sposób na niejadka

Jeżeli zmiana diety nie przynosi oczekiwanych rezultatów, warto wypróbować dostępnych bez recepty preparatów wspomagających łaknienie. Ważne, by były one stworzone na bazie składników naturalnych. Takie preparaty zazwyczaj są dozwolone dla dzieci powyżej trzeciego roku życia.

Na apetyt dla dziecka dostępne są m.in. syropy zawierające odpowiednie witaminy (np. kwas foliowy, witamina C, witaminy z grupy B) i wyciągi roślinne. W formule syropu na apetyt warto poszukiwać takich składników, jak:

• owoce kopru – wspomagają procesy trawienne, usuwają nadmiar gazów jelitowych, zaostrzają apetyt;

• owoce anyżu, liście mięty – wspierają funkcjonowanie przewodu pokarmowego;

• korzeń cykorii – pobudza wydzielanie soków żołądkowych, co przekłada się na zwiększenie łaknienia.

Preparaty pobudzające apetyt dla dzieci dostępne są zazwyczaj w różnych, ciekawych wariantach smakowych.

Pamiętajmy, że zanim zdecydujemy się na podanie czegoś na apetyt, należy ustalić, dlaczego dziecko nie chce jeść. Może się okazać, że maluch ma za mało ruchu na świeżym powietrzu lub jego zapotrzebowanie kaloryczne zaspokajają posiłki w ilości, która tylko pozornie wydaje się niewielka.