Rozszerzanie diety niemowlaka – kiedy i co można podawać dziecku?

Czym jest rozszerzanie diety?

Rozszerzanie diety niemowlaka to proces, który polega na stopniowym wprowadzaniu pokarmów stałych do diety niemowlaka. Docelowo mają one zastąpić mleko matki lub mleko modyfikowane, którym do tej pory było karmione dziecko.

Należy podkreślić, że rozszerzanie diety to czas dużych zmian. W związku z tym niewskazane są pośpiech i nerwowość. Jedna z najważniejszych zasad mówi o tym, że podczas rozszerzania diety niemowlaka to rodzic lub opiekun decyduje o tym, co i kiedy otrzyma niemowlak do jedzenia. Natomiast to dziecko decyduje, czy zje posiłek i ile go zje.

Po co rozszerzamy dietę niemowlaka?

Czy rozszerzanie diety dziecka jest konieczne? A może wystarczy podawać mleko kobiece lub mleko modyfikowane do ukończenia 12. miesiąca życia dziecka?

Mleko mamy lub mleko modyfikowane są wystarczające, ale tylko przez pierwsze 6 miesięcy życia. Potem nachodzi czas, gdy niemowlę potrzebuje więcej energii i składników odżywczych. Tym samym pojawia się potrzeba wprowadzenia pokarmów stałych do diety dziecka.

Jednak to nie wszystko. Rozszerzanie diety niemowlęcia jest konieczne również ze względu na to, że:

• uczy nowych smaków;
• przyczynia się do zdobycia ważnych umiejętności (gryzienia, żucia, połykania pokarmów stałych o różnych fakturach);
• uczy dziecko, jak zaspokajać głód za pomocą posiłków stałych.

Wobec tego pozostaje jeszcze jedno pytanie. Kiedy zrezygnować z wyłącznego karmienia piersią lub mlekiem modyfikowanym i jak rozszerzać dietę niemowlęcia krok po kroku?

Kiedy rozszerzać dietę niemowlaka?

Zasady żywienia zdrowych niemowląt zostały opracowane przez Sekcję Żywieniową Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Najaktualniejsze stanowisko pojawiło się w styczniu 2021 roku. Zgodnie z nim większość dzieci wymaga wprowadzenia pokarmów uzupełniających od około 6. miesiąca życia. Jednak tak naprawdę nie ma jednego właściwego wieku, jeśli chodzi o rozszerzanie diety niemowlaka. Wszystko zależy od cech oraz rozwoju osobniczego danego dziecka.

Co po kolei w rozszerzaniu diety dziecka?

Jakie produkty stałe wprowadzić do diety niemowląt, gdy wyłączne karmienie piersią lub mlekiem modyfikowanym przestaje być wystarczające? Odpowiedzią na to ważne pytanie są zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci.

Polscy specjaliści stworzyli schemat żywienia niemowląt, który w czytelny sposób przedstawia najważniejsze zasady żywienia zdrowych niemowląt. Jak według niego powinno wyglądać rozszerzanie diety niemowlaka krok po kroku?

Pierwszy etap rozszerzania diety niemowlęcia, czyli jakie produkty stałe podawać dziecku w 5.-6. miesiącu życia?

Zarówno w przypadku dzieci karmionych piersią, jak i mlekiem modyfikowanym, zaleca się rozpoczęcie rozszerzania diety od:

• gotowanych miksowanych warzyw (najlepiej zielonych, np. brokuł) lub owoców (np. banan, jabłko),
• kaszek lub kleików bezglutenowych,
• niewielkich ilości produktów z glutenem.

Produkty, które zawierają gluten, powinny być wprowadzane stopniowo. Zaleca się, aby pojawiły się w jadłospisie dziecka nie wcześniej, jak po ukończeniu 4. miesiąca życia. Prawdopodobnie takie postępowanie nie wpływa na bezwzględne ryzyko rozwoju celiakii lub autoimmunizacji celiakalnej.

Drugi etap rozszerzania diety niemowlaka, czyli jakie posiłki uzupełniające wprowadzić po 6. miesiącu życia?

Po ukończeniu 6. miesiąca życia zazwyczaj przychodzi czas na wprowadzenie nowych posiłków uzupełniających. Nadal zaleca się karmienie piersią lub podawanie mleka modyfikowanego. Jednak oprócz tego typu pokarmu zaleca się wprowadzenie do diety dziecka:

• zmiksowanego lub drobno pokrojonego gotowanego mięsa i ryb;
• rozgniecionych, gotowanych owoców i warzyw;
• cząstek warzyw lub owoców i kawałków mięsa, podawanych do ręki;
• mleka krowiego (tylko małe ilości do przygotowania posiłków uzupełniających – pełne mleko krowie może być podane dopiero >12. miesiąca życia).

Schemat żywienia niemowląt uwzględnia również zalecania dotyczące rodzaju i konsystencji pokarmów. Zgodnie z nim, dziecko po ukończeniu 6. roku życia powinno jeść 3 główne i 2 mniejsze posiłki oraz 3 posiłki mleczne od 7.-8. m.ż. Ponadto część produktów powinna być podawana do ręki, a nie wyłącznie w postaci kleiku, kaszki czy zmiksowanych dań.