Świszczący oddech u dziecka – jakie są przyczyny świstów oddechowych?

Świszczący oddech u dziecka – jakie są jego możliwe przyczyny?

Dzieci, zwłaszcza te najmłodsze, szczególnie narażone są na wystąpienie świstów oddechowych. Związane jest to z inną niż u dorosłych budową układu oddechowego. Drogi oddechowe dzieci są krótkie i wąskie, szkielet krtani, tchawicy oraz oskrzeli cienki, wiotki, duża ilość gruczołów sprzyja produkcji znacznej ilości wydzieliny, która może doprowadzić do zwężenia światła oskrzeli.

Najczęściej wystąpienie świszczącego oddechu u dziecka związane jest z:

• infekcja dróg oddechowych,
• aspiracją ciała obcego,
• astmą,
• reakcją alergiczną,
• wadami rozwojowymi układu oddechowego (np. wiotkością krtani),

Świsty podczas oddychania u dziecka mogą być także związane z chorobą przewlekłą (np. mukowiscydozą).

Sprawdź nasz kalkulator siatek centylowych

Rzężący oddech u dziecka – w trakcie i po zapaleniu oskrzeli

W zdecydowanej większości przyczyną świszczącego oddechu u dziecka są powszechnie występujące infekcje dróg oddechowych. U małych dzieci są one wywoływane przede wszystkim wirusem RS, adenowirusem czy wirusem grypy. Zapalenie oskrzeli objawia się nie tylko świszczącym oddechem i kaszlem, towarzyszy im zazwyczaj duża ilość wodnistej wydzieliny w nosie i gorączka. W przebiegu infekcji dróg oddechowych obecne są szmery oddechowe, czyli zjawiska osłuchowe, które stwierdza się osłuchując pacjenta stetoskopem. Należą do nich między innymi świsty, furczenia oraz rzężenia. Ich obserwacja pozwala na wstępną diagnostykę i określenie czy na poszczególnych piętrach układu oddechowego (tchawicy, oskrzelikach, oskrzelach oraz pęcherzykach płucnych) nie ma patologii. Na podstawie osłuchiwania można rozpoznać na przykład zwężenie światła oskrzelików i oskrzeli, a także zmiany zapalne.

Zdarza się, że po ustąpieniu infekcji pozostaje nadmierna wrażliwość oskrzeli na różne bodźce. Wysiłek czy zimne powietrze potrafią wywołać nagły skurcz oskrzeli. Należy pamiętać, że także dym papierosowy ma bardzo niekorzystny wpływ między innymi nabłonek drzewa oskrzelowego, czym utrudnia jego regenerację w okresie rekonwalescencji, a jego drażniące właściwości mogą spowodować wystąpienie świszczące oddech u dziecka. Bierne palenie jest bardzo szkodliwe także pod względem narażenia na substancje kancerogenne. Dbając o zdrowie dzieci, należy wystrzegać się ich narażania na kontakt z dymem tytoniowym.

Świszczący oddech i kaszel – świst przy wdechu i wydechu

Niestety podejrzenie ciała obcego w drogach oddechowych to dość częsta przyczyna wizyt w Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych. Najczęściej dotyczy to dzieci w 1–3 lat. Zachłyśnięcie ciałem obcym zazwyczaj zdarza się w momentach silnych emocji i odwrócenia uwagi, np. podczas zabawy, jedzenia, śmiechu, płaczu. Po aspiracji ciała obcego do dróg oddechowych zwykle występuje nagły, krótki napad kaszlu lub powtarzające się jego napady. Zaklinowanie ciała obcego w krtani lub tchawicy powoduje ostrą duszność i uduszenie w bardzo krótkim czasie.

Gdy ciało obce trafi do jednego z oskrzeli, lub nie przyblokuje całego światła drogi oddechowej, słyszalne będą charakterystyczne świsty przy wdechu lub zarówno przy wdechu, jak i wydechu. Do innych dolegliwości obserwowanych w takich sytuacjach należą uczucie dławienia, chrypka, ból w okolicach mostka. Przy podejrzeniu aspiracji ciała obcego do dróg oddechowych należy niezwłocznie zgłosić się do szpitala, lub, przy bardzo szybko pogarszającym się stanie zdrowia dziecka, zawiadomić Pogotowie Ratunkowe. Zanim otrzymamy fachową pomoc, warto przeprowadzić działania zgodne z zasadami Pierwszej Pomocy Przedmedycznej.

Świsty oddechowe – objaw alergii u dziecka

Pierwszym w życiu objawem alergii u dziecka może być anafilaksja. To ciężka reakcja organizmu na kontakt z alergenem. Objawy pojawiają się zazwyczaj w ciągu 5–30 min. od styczności z alergizującą substancją. Może to być jad owadów, pożywienie, kolorowe napoje, a także leki. Anafilaksja polega na wystąpieniu jednocześnie kilku objawów z różnych układów, np. skóry i układu oddechowego.

Na skórze najczęściej mamy do czynienia z silnie swędzącą pokrzywką, rumieniem czy obrzękiem. Obrzęk może dotyczyć zarówno języka, gardła, ust, tkanki podskórnej czy powiek. Objawami związanymi z układem oddechowym są świsty oddechowe, utrudniony oddech, chrypka oraz kaszel. Stan dziecka może pogarszać się w bardzo krótkim czasie, dlatego wystąpienie powyższych dolegliwości wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Świszczący oddech u dziecka podczas snu – czy to astma?

Astma to choroba układu oddechowego, charakteryzująca się przewlekłym zapalaniem w drogach oddechowych z nadreaktywnością oskrzeli na alergeny, zimno, wysiłek. W jej przebiegu występują nawracające epizody świszczącego oddechu, duszności, ucisku w klatce piersiowej i kaszlu – objawy te występują przeważnie w nocy lub nad ranem.

Astma oskrzelowa plasuje się w czołówce przewlekłych chorób układu oddechowego u dzieci. Niektórzy chorzy na astmę doświadczają objawów rzadko, zazwyczaj w odpowiedzi na zaostrzające je czynniki, u innych natomiast występują nasilone i uporczywe dolegliwości. Objawy astmy pierwotnie mogą sugerować infekcję i trudno jednoznacznie postawić poprawne rozpoznanie. Jednakże warto zwrócić uwagę, że świsty oddechowe w przebiegu astmy mają tendencję do nawrotów. Ich wystąpienie prowokuje specyficzny alergen bądź. wysiłek. Mogą pojawiać się także epizody świszczącego oddechu u dziecka w nocy.

Nie towarzyszy im gorączka, ani inne dolegliwości związane z infekcją. Obserwując dokładnie zachowanie dziecka i próbując łączyć występowanie niepokojących objawów z aktywnością fizyczną lub przebywaniem w specyficznych miejscach/pomieszczenia, czy też kontaktem ze zwierzętami itp., będziemy mogli podpowiedzieć lekarzowi, w którą stronę poprowadzić diagnostykę.