Synechia, czyli sklejenie warg sromowych – przyczyny, objawy, leczenie

Konsultacja: Anna Jaworska, lekarz rodzinny

Synechia to sklejenie bądź zrośnięcie warg sromowych mniejszych. Może być częściowa (wargi sromowe są zrośnięte lub sklejone tylko na pewnym odcinku) albo całkowita. Czasem dochodzi do niej już u niemowląt, ale najczęściej diagnozuje się ją u małych dziewczynek, do około 3. roku życia. Niekiedy synechia pojawia się w wieku przedszkolnym, a wtedy za jej główną przyczynę uważa się niewykryty i niewyleczony stan zapalny narządów płciowych. U nastolatek problem ten w zasadzie nie istnieje, bo pod wpływem wyższego stężenia estrogenów wargi sromowe mniejsze same się rozłączają.

Przeczytaj również: Jak przetrwać upały w ciąży?

Skąd się bierze synechia?

Jej powstaniu sprzyja budowa anatomiczna małych dziewczynek. Ich wargi sromowe są cienkie i łatwo mogą się skleić. Dodatkowo niski poziom estrogenów charakterystyczny dla tego wieku powoduje suchość pochwy i sprzyja synechii. Do jej wystąpienia przyczynić się może także:

• niewłaściwa higiena intymna, która prowadzi do nadmiernego wysuszenia okolic pochwy. Na przykład za niekorzystne uważa się przemywanie strefy intymnej wyłącznie (!) nawilżanymi chusteczkami (przynajmniej raz dziennie trzeba użyć zwykłej wody). Albo zaniedbywanie natłuszczania okolic pochwy (zwłaszcza gdy widzisz zaczerwieniania) wazeliną lub oliwką; (Czytaj też: pieluchy tetrowe kontra jednorazowe )
• przewlekłe drażnienie okolicy pochwy. Dochodzi do niego np. wtedy, gdy źle założona pieluszka powoduje mikrourazy - małe rany sprzyjają sklejaniu się warg sromowych i w konsekwencji ich zrastaniu;
• nawracające pieluszkowe zapalenie skóry.

Czasem więc wystarczy popełnić kilka błędów w codziennej higienie i pielęgnacji dziecka, by doszło do synechii. Warto więc kontrolować sytuację, raz na jakiś czas oglądając narządy intymne córki. A z pewnością trzeba to zrobić, gdy dziecko pokazuje, że odczuwa ból w kroczu. Albo wciąż moczy ubranka mimo, że ma założoną pieluszkę (to może wskazywać na nierówny wypływ moczu, do którego dochodzi, gdy wargi sromowe zrastają się tak, że zasłaniają ujście cewki moczowej).

Leczenie synechii

Zlepione wargi sromowe mniejsze należy jak najszybciej rozdzielić, bo z biegiem czasu mogą się zrosnąć. A to grozi nie tylko defektem kosmetycznym, ale i nawracającymi bolesnymi stanami zapalnymi sromu, pochwy i układu moczowego. Dlaczego? Ponieważ gdy wargi sromowe mniejsze się zrosną, może powstać zaułek, w którym będzie zalegać niewielka ilość moczu. Tam też zacznie gromadzić się mastka. W tym ciepłym i wilgotnym miejscu powstaną więc doskonałe warunki do rozwoju bakterii.

Dlatego nie ma sensu zwlekać z wizytą u urologa dziecięcego (potrzebne jest skierowanie od pediatry albo lekarza rodzinnego) lub ginekologa dziecięcego (skierowanie nie jest potrzebne). Ale uwaga! Warto wybrać się do doświadczonego i polecanego specjalisty, z odpowiednim podejściem do małych pacjentek, bo synechia to delikatny problem, a badanie niekomfortowe (dziecko musi położyć się na plecach, rozchylić nóżki i pozwolić się zbadać).

Czytaj również: Terapia ręki dla dzieci – co to jest i na czym polega? Ćwiczenia

Terapia krok po kroku

Synechię leczy się najpierw zachowawczo, w domu. Należy stosować miejscowo preparat estrogenowy - wmasowuje się go delikatnie w zrost, a po kilku dniach naciska się zrost i próbuje rozchylać wargi sromowe mniejsze. Takich prób należy wykonać kilka. Lekarze zwykle każą czekać 3-4 tygodnie na efekty. Nie ma ich? Nie próbuj na własną rękę przedłużać kuracji, bo mogą wystąpić działania niepożądane, tj. krwawienia z dróg rodnych lub powiększenie gruczołów piersiowych, tylko wróć do specjalisty.

Niekiedy na synechię przepisuje się maść ze sterydami. Ją również wmasowuje się w zrost i po określonym przez lekarza czasie, podejmuje się próby rozłączenia warg sromowych mniejszych. Lekarz może też zaproponować dodatkowo specjalne preparaty, które działają antybakteryjnie (zapobiegają ewentualnym infekcjom) oraz takie, które wpływają na pogrubienie warg sromowych.

Czytaj dalej na następnej stronie: Synechia - delikatny problem małych dziewczynek

Jeśli jednak takie leczenie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, konieczne jest "mechaniczne" rozdzielenie warg sromowych.

Zwykle pierwszą próbę lekarz podejmuje sam i rozdziela wargi ręcznie lub za pomocą tępego narzędzia. Zabieg trwa chwilę i nie wymaga znieczulenia ogólnego. Wystarczy zastosowanie maści bądź miejscowo środka znieczulającego. Po rozdzieleniu warg sromowych dziewczynka od razu wraca do domu. Przez kilka najbliższych godzin może odczuwać dyskomfort podczas siusiania.

W sporadycznych przypadkach dziecko poddawane jest zabiegowi w szpitalu. Wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym (decyduje o tym lekarz). Dziewczynka przebywa w szpitalu tylko jeden dzień.

Zapobieganie nawrotom

Po rozdzieleniu warg sromowych przez kilka tygodni trzeba stosować maść estrogenową i systematycznie natłuszczać miejsca intymne kremem lub wazeliną. Liczy się także skrupulatna codzienna higiena. Podczas każdego mycia należy dokładnie rozchylać wargi sromowe i wymywać znajdujące się między nimi zanieczyszczenia. W przypadku niemowląt po takim zabiegu lepiej zrezygnować ze stosowania wilgotnych chusteczek, a przy każdej zmianie pieluszki (należy robić to częściej niż zwykle) myć okolice intymne wodą. Poza tym trzeba też regularnie wietrzyć pupę dziecka.

Czytaj też: Sztuka przewijania niemowlęcia