Doula – kim jest i czym się różni od położnej? Jak zostać doulą?

Czym się zajmuje doula?

Słowo „doula” (z greckiego) oznacza kogoś, kto służy, kto jest zawsze blisko, by wspierać, pomagać, otoczyć troską. W obecnych czasach doula zajmuje się kobietą oczekującą na przyjście na świat swojego dziecka, zapewnia jej ciągłość opieki i wspiera młodą matkę w czasie ciąży, podczas porodu i po urodzeniu dziecka, a także służy radą w procesie wychowania dzieci.

Czy zakres działań douli różni się od działań położnej?

Niektóre kobiety zadają sobie takie pytanie. Zakres obowiązków douli i położnej może wydawać się podobny, jednak w większości przypadków ich zadania są różne. Doule mówią o sobie, że zajmują się kobietą od pasa w górę, a położne – od pasa w dół. Położne wyróżnia obowiązkowe posiadanie wykształcenia medycznego – przy udziale lekarza podejmują decyzje medyczne i ponoszą pełną odpowiedzialność za zdrowie rodzącej. Doula natomiast może mieć przygotowanie medyczne, ale nie jest to warunek konieczny. Jeśli ma za sobą swoje porody, może wtedy osiągnąć większe porozumienie z rodzącą. Kobieta pełniąca rolę douli nie może zastąpić położnej w czasie porodu, natomiast położna może być jednocześnie doulą. Zdarza się, że położna zaangażowana jest w dwa porody równocześnie, natomiast doula całą swoją uwagę poświęca tylko tej kobiecie, której „służy”.

Czytaj również: Poród bez parcia – czy jest możliwy?

Główne zadania douli

• Wspiera emocjonalnie, psychicznie ciężarną/rodzącą/młodą mamę – pomaga jej poradzić sobie z negatywnymi emocjami, poczuciem bezradności i niekompetencji;
• Pełni rolę pośrednika, mediatora między rodzącą a personelem szpitala, bloku porodowego – doula może przekazywać kobiecie informacje i komunikaty udzielane przez położną lub lekarza i odwrotnie – w razie jakichś potrzeb rodzącej doula pośredniczy w ich zaspokojeniu;
• Jest przy rodzącej stale – masuje jej obolałe ciało, ociera pot z czoła, podaje ręcznik i picie, pomaga się przebrać, przyjąć odpowiednią dla rodzącej pozycję do parcia czy wypełnić formalności podczas przyjmowania do szpitala;
• Zapewnia wsparcie emocjonalne osobie towarzyszącej podczas porodu. Zdarza się, że ojciec dziecka obawia się porodu, a mimo to oboje rodzice chcą być w tych ważnych chwilach razem. Doula dodaje wtedy otuchy osobie towarzyszącej, udziela wskazówek co do opieki nad rodzącą;
• Po porodzie doula dba o mamę i dziecko – pomaga w poprawnym karmieniu piersią, uczy przewijania, higieny pępka i całego ciała noworodka, rozwiewa wątpliwości i towarzyszy w początkach macierzyństwa.

Zobacz też: Czy warto zdecydować się na poród prywatny?

Zalety obecności douli podczas porodu i w pierwszych dniach macierzyństwa

• Rodząca mniej się boi, lepiej znosi skurcze porodowe, a co za tym idzie czuje się pewniej, ma większe poczucie własnej wartości;
• Obecność douli zmniejsza ryzyko porodu zabiegowego – kobieta rzadziej sięga po znieczulenie, a poród częściej odbywa się siłami natury niż poprzez kleszcze, próżnociąg czy cesarskie cięcie, skraca się też czas porodu;
• Jej udział w porodzie sprawia, że rodząca zwykle lepiej współpracuje z personelem, ma także większą świadomość sytuacji, w jakiej się znajduje;
• Po urodzeniu malucha młoda mama, która rodziła w towarzystwie douli, ma większe poczucie własnej kompetencji, jest pewniejsza jako matka, lepiej radzi sobie podczas karmienia piersią – obecność douli może też wzmocnić więź między matką a dzieckiem.

Czytaj również: Zrosty po cesarce – przyczyny, objawy i leczenie zrostów po cesarskim cięciu

Kto może zostać doulą?

Jeśli fascynuje cię proces rodzenia, sama szczęśliwie urodziłaś dziecko, chcesz wspierać kobiety rodzące, jesteś wyczulona na potrzeby innych i masz w sobie sporo pokory, być może rola douli jest dla Ciebie. Nie musisz kończyć położnictwa na Akademii Medycznej, ważne, byś potrafiła wczuć się w potrzeby innej kobiety, być o krok za nią podczas porodu – dopiero wtedy twoja pomoc będzie skuteczna. Do tego powinnaś ukończyć kurs dla douli, na którym zapoznasz się z naturalnymi sposobami łagodzenia bólu, z informacjami o psychice kobiety rodzącej dziecko czy z wiadomościami niezbędnymi do rodzenia z inną kobietą – jak oddychać, jak aktywnie rodzić, jakich stanów emocjonalnych możesz się spodziewać podczas porodu. Niezbędne są także pewne cechy charakteru i osobowości douli – empatia, umiejętność panowania nad własnymi emocjami, zmysł obserwacji i wyciągania wniosków. Nie możesz także widzieć w porodzie sytuacji z gruntu trudnej, przerażającej, zagrażającej rodzącej, jej partnerowi i Tobie.

Czy w Polsce są doule?

W kilku dużych miastach kraju (np. Warszawa, Wrocław, Lublin, Poznań) można znaleźć kobiety towarzyszące jako doule podczas porodów rodzinnych. Pomagają one kobietom w ciąży, wspierają w czasie rodzenia dziecka. Mimo że personel szpitalny nie jest zazwyczaj entuzjastycznie nastawiony do ich obecności na sali porodowej, z pewnością uda się wkrótce rozpowszechnić działalność „służących” w porodzie.