Swędzenie skóry w ciąży – jakie są przyczyny swędzącej skóry w ciąży?

Swędzenie skóry w ciąży – objaw cholestazy ciążowej

Dlaczego swędzi skóra w ciąży? Powody swędzenia skóry w ciąży są bardzo zróżnicowane. Ważnym czynnikiem wywołującym świąd są choroby ogólnoustrojowe. Objaw ten często wywołuje wewnątrzwątrobowa cholestaza ciężarnych.

Jest to choroba swoista dla okresu ciąży o niepoznanej przyczynie. Świąd ciężarnych w przebiegu cholestazy częściej dotyka pacjentek, które w poprzednich ciążach przebyły tę chorobę oraz tych, które są obciążone wywiadem rodzinnym.

Najbardziej charakterystycznym objawem cholestazy w ciąży jest intensywny świąd skóry, który najbardziej nasilony jest na dłoniach i stopach oraz wzmaga się w nocy. Na swędzącej skórze nie występują żadne zmiany, mogą powstawać jedynie przeczosy, czyli uszkodzenia skóry w wyniku intensywnego jej pocierania, drapania. Dodatkowo, kilka tygodni po wystąpieniu świądu ciała w czasie ciąży, może rozwinąć się umiarkowanego stopnia żółtaczka.

Aby rozpoznać cholestazę ciężarnych, należy wykluczyć inne przyczyny świądu skóry w ciąży oraz potwierdzić badaniami laboratoryjnymi zaburzenia czynności wątroby. Świąd ciężarnych zwykle przebiega łagodnie i w kilka tygodni po porodzie objawy ustępują, a wątroba ulega regeneracji. Jednak czasami może prowadzić do porodu przedwczesnego, dlatego kobieta u której zdiagnozowano cholestazę w cąży powinna być pod czujna opieką swojego ginekologa. Schorzenie może nawracać w kolejnych ciążach.

Przeczytaj też: Opryszczka w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie

Co oznacza swędzenie brzucha w czasie ciąży?

Swędzący brzuch w ciąży nie musi wskazywać na chorobę. Za uczucie świądu w tej lokalizacji odpowiada najczęściej rozciąganie włókien kolagenowych skóry, do którego dochodzi wraz ze wzrostem płodu. Dolegliwość może jednak wskazywać na opryszczkę, czyli pemfigoid ciężarnych. Jest to jedna z chorób skóry występująca tylko w okresie ciąży.

Opryszczka ciężarnych to schorzenie autoimmunologiczne (sytuacja w której układ odpornościowy organizmu niszczy własne komórki) pojawiające się u kobiet predysponowanych genetycznie, w dodatku często nawraca w kolejnych ciążach.

Poza swędzeniem brzucha w ciąży do objawów opryszczki tego typu zalicza się:

• wielopostaciowe zmiany skórne – grudki obrzękowe, rumienie, bąble pokrzywkowe, pęcherzyki i pęcherze – początkowo zmiany skórne pojawiają się w okolicy okołopępkowej, a następnie rozprzestrzeniają się na tułów i kończyny;

• złe samopoczucie;

• gorączka, uczucie gorąca i zimna;

• bóle głowy i nudności;

Pieczenie skóry w ciąży także może wskazywać na rozwój opryszczki. Objawy te pojawiają się przede wszystkim w drugim oraz trzecim trymestrze ciąży i ustępują po porodzie lub po skończonym karmieniu piersią. U kobiet chorujących na opryszczkę ciężarnych częściej dochodzi do poronień, porodów przedwczesnych, a także ograniczenia wewnątrzmacicznego wzrostu płodu. Ze względu na charakterystykę choroby (krążące we krwi kobiety ciężarnej przeciwciała, które przenikają do krwi płodu) u noworodka mogą pojawi się po porodzie zmiany o podobnych charakterze, ale zwykle nie wymagają one leczenia i ustępują samoistnie.

Zobacz też: Od kiedy widać brzuch w ciąży?

Swędząca skóra i pokrzywka w ciąży – jaka jest przyczyna?

Kolejną chorobą skóry charakterystyczną w ciąży są swędzące grudki i ogniska pokrzywkowe w przebiegu ciąży (PUPPP). Pojawia się zwykle w trzecim trymestrze u kobiet, przede wszystkim u pierworódek, szczególnie w ciążach mnogich. Objawia się swędzeniem brzucha ciężarnej, pojawiają się również różnego rodzaju wykwity skórne – grudki, pokrzywka, pęcherzyki i nadżerki. Zmiany skórne w 80 proc. rozpoczynają się w miejscach powstawania rozstępów (brzuch, uda, pośladki i ramiona). Choroba ustępuje po porodzie i nie powoduje zagrożenia ani dla przyszłej mamy ani dla dziecka, nie ma tendencji do nawracania w kolejnych ciążach.

Kiedy skóra w ciąży swędzi, możemy mieć do czynienia z ciążowym zapaleniem mieszków włosowych. Jest to swoista dermatoza ciążowa, w której zmiany pojawiają się w drugiej połowie ciąży, a ustępuje po dwóch, trzech tygodniach po porodzie. Typowe są także swędzące grudki pojawiające się w miejscu mieszków włosowych i przeczosy jako wynik uszkodzenia skóry, wskutek zadrapań. Zmiany skórne lokalizują się na tułowiu, ramionach i kończynach dolnych. Swoim wyglądem przypominają trądzik młodzieńczy.

Rokowanie jest dobre, tak dla przyszłej mamy jak i dla dziecka. W leczeniu swędzenia ciała w ciąży wywołanego przez zapalenie mieszków stosuje się jedynie leczenie miejscowe, odpowiednio dobrane przez lekarza dermatologa.

Sucha skóra i swędzenie ciała a atopowe zapalenie skóry

Należałoby także wspomnieć o dość częstej przypadłości, która powoduje swędzenie skóry w czasie ciąży choć nie jest sprowokowana samą ciążą, a mianowicie o atopowym zapaleniu skóry (AZS). Jest to najczęstsza choroba skóry, w której zaburzona jest bariera jej ochronna, co prowadzi do występowania nieprzyjemnych objawów:

• uporczywy świąd skóry – najbardziej charakterystyczna cecha;

• suchość skóry;

• rogowacenie skóry;

• powstawanie tzw. rybiej łuski.

Choroba najczęściej pojawia się w wieku dziecięcym, potem ma tendencje do ustępowania, jednak ciąża, ze względu na wiele zmian zachodzących w organizmie, może prowokować do nawrotu AZS. Najważniejszą zasadą w leczeniu AZS jest nie dopuszczenie do pojawienia się objawów choroby, czyli prewencja nawrotów i zapalenia skóry. Aby zapobiec im należy unikać czynników drażniących, np. noszenia wełnianych ubrań, szorstkich materiałów i tkanin nieprzepuszczających powietrza. Ważna jest także troska o prawidłowe nawilżenie skóry. Zaleca się stosowanie emolientów.