Soczewki kontaktowe w ciąży – zasady noszenia, zagrożenia

Wpływ ciąży na wzrok

W okresie oczekiwania na dziecko prawie wszystkie narządy w organizmie kobiety zmagają się ze zmianami hormonalnymi. Nie inaczej jest z narządem wzroku. Ciąża wpływa na wzrost stężenia estrogenów, a te w następnej kolejności na stan rogówki, twardówki i soczewki. Z kolei progesteron oddziałuje na włókna mięśniowe. Wszystkie te zmiany mogą prowadzić do chwilowego pogłębienia lub wystąpienia po raz pierwszy niektórych schorzeń, jak np. wada wzroku związana z astygmatyzmem czy krótkowzroczność u kobiety w ciąży.

Często w II połowie ciąży kobiety skarżą się na pogorszenie ostrości widzenia – obraz staje się lekko rozmazany – i pogłębienie wady wzroku. Na szczęście w przeważającej ilości przypadków jest to chwilowa niedyspozycja i po porodzie narząd wzroku wraca do normy. Powodem jest obrzęk rogówki i wzrost objętości soczewki pod wpływem zatrzymania wody. Zmiany zachodzące w ciąży mają także wpływ na obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego w przypadku 10% przyszłych mam.

Chcesz dowiedzieć się jaki kolor oczu będzie miało Twoje dziecko? Skorzystaj z naszego kalkulatora koloru oczu!

Ciąża to również czas, kiedy bardzo powszechną dolegliwością jest zaburzenie widzenia zmierzchowego i obwodowego pola widzenia na skutek ucisku nerwów wzrokowych na powiększającą się przysadkę mózgową. Warto o tym pamiętać, szczególnie jeżeli kobieta często prowadzi samochód po zmroku. W takich okolicznościach bezpieczniejsze będzie wybranie okularów zamiast soczewek.

W okresie ciąży każda kobieta, która miała wcześniej wadę wzroku lub inne problemy natury okulistycznej, powinna skonsultować się z lekarzem okulistą, szczególnie jeżeli planuje poród siłami natury. Choroby występujące wcześniej mogą w znaczący sposób zmienić swój przebieg w trakcie dziewięciu miesięcy przygotowywania się organizmu do rozwiązania. Jeżeli stan siatkówki u kobiety w ciąży grozi odwarstwieniem się, należy poprosić okulistę o wystawienie stosownego zaświadczenia i przez całą ciążę być pod opieką specjalisty.

Sprawdź: Czy w ciąży można pić napoje energetyczne?

Soczewki kontaktowe a ciąża

Jeżeli wcześniej nie były podejmowane próby dopasowania szkieł, to okres ciąży i potem połogu nie są najlepszym czasem, aby zacząć nosić soczewki kontaktowe. W tym wyjątkowym okresie aż o jedną dioptrię może wzrosnąć krzywizna oka, zaś grubość rogówki – od 1 do 16 mikrometrów. Po porodzie, kiedy powraca normalne funkcjonowanie, oczy również wracają do stanu przed ciąży i dobrane uprzednio soczewki nie będą pasować.

Soczewki kontaktowe w ciąży same w sobie nie są niebezpieczne i nie powodują stanów chorobowych (o ile oczywiście zachowujemy nienaganną higienę i przestrzegamy wszystkich zaleceń), jednak zmiany hormonalne, będące naturalnym następstwem ciąży, mogą wpływać na tolerancję soczewek kontaktowych. Z problemem tym zmaga się ponad 25% ciężarnych. O ile przed ciążą kobieta mogła nosić szkła przez wiele godzin dziennie, w czasie ciąży ten sam czas noszenia soczewek może już powodować dyskomfort. Oczy mogą częściej łzawić, szczypać i boleć. Obserwowany jest również spadek pobudliwości bólowej rogówki. Wszystkie te dolegliwości w połączeniu z suchością spojówek, często doprowadzają do znacznego obniżenia użyteczności soczewek.

Przeczytaj również: Zespół HELLP – czy jest groźny dla przebiegu ciąży?

W III trymestrze ciąży obniżone czucie rogówkowe może nasilać suchość oczu, problemy z ostrością widzenia i ogólnym komfortem chodzenia w soczewkach kontaktowych. Problem pogłębia zmiana w strukturze filmu łzowego, a także zmniejszona jego ilość. Warstwa ochronna, której zadaniem jest ochrona oczu i usuwanie ciał obcych z okolic soczewki, staje się delikatniejsza i cieńsza, przez co gałka oka bywa bardziej narażona na oddziaływanie szkodliwych warunków atmosferycznych, a nawet na uszkodzenia mechaniczne. Dlatego, szczególnie pod koniec ciąży, kobiety noszące szkła kontaktowe narzekają na suchość oraz nieprzyjemne uczucie piasku pod powiekami. Dodatkowo wkładanie i zdejmowanie soczewek może powodować ból. Stan taki może utrzymywać się do kilku tygodni po porodzie i zazwyczaj po tym okresie mija, nie pozostawiając żadnych trwałych uszkodzeń i niepełnosprawności.

Przeczytaj też: Czy dzieci mogą nosić szkła kontaktowe?

Jak zadbać o komfort noszenia soczewek kontaktowych w ciąży?

Aby spróbować uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości związanych z narządem wzroku w czasie ciąży, należy m.in.:

• wybierać soczewki miesięczne o jak największej oddychalności lub soczewki jednodniowe;
• ograniczyć czas spędzany przed monitorem komputera i ekranami innych urządzeń elektronicznych najlepiej do 4 godzin dziennie;
• robić częste przerwy w pracy przed monitorem i odwracać wzrok z ekranu na wybrany punkt znajdujący się w oddaleniu;
• nie wolno dźwigać ciężkich rzeczy nie tylko ze względu na rozwijające się w macicy dziecko, ale także ze względu na możliwość odklejenia się siatkówki;
• trzeba stosować odpowiednią dietę bogatą w beta-karoten i witaminę A, które znajdziemy m.in. w dyni, marchewce, morelach i szpinaku oraz pić dużą ilość wody;
• należy pamiętać o odpowiednim nawilżeniu oczu poprzez stosowanie kropel pozbawionych konserwantów, wzbogaconych za to w naturalne składniki o działaniu głęboko nawilżającym. Dobrym pomysłem będzie także stosowanie sztucznych łez przeznaczonych do nakładania na soczewki kontaktowe;
• unikać przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach;
• zadbać o odpowiedni poziom nawilżenia pomieszczeń, w których przebywa się najczęściej. Można w tym celu zakupić specjalne urządzenia lub postawić naczynia wypełnione wodą;
• nie zapominać o wykonywaniu ćwiczeń relaksacyjnych i dbać o wystarczającą ilość snu.

Soczewki kontaktowe a poród

O ile w trakcie trwania ciąży nie wystąpiły nieprzyjemne dolegliwości uniemożliwiające noszenie szkieł kontaktowych, używanie ich podczas porodu nie jest zabronione. Jeżeli rodzącej kobiecie bardzo zależy na komforcie widzenia, lepiej wybrać soczewki jednodniowe, przepuszczające powietrze, jednak koniecznie o tym fakcie należy poinformować lekarza położnika lub położną odbierającą poród. Nawet wtedy, na ostatni etap porodu, warto postawić na okulary. W momentach parcia znacząco zwiększa się ciśnienie wewnątrzgałkowe i lekarze zalecają zdjęcie szkieł.

Sprawdź też: Dlaczego kolor oczu u noworodków się zmienia?

Zdecydowanie bardziej restrykcyjne jest podejście lekarzy do noszenia szkieł kontaktowych w przypadku porodu zakończonego cesarskim cięciem. Do każdego zabiegu operacyjnego wymagane jest absolutne pozbycie się ciał obcych, a soczewki kontaktowe do takowych są zaliczane. Jeżeli zabieg jest planowany wcześniej, nie wolno ich w ogóle zakładać, natomiast w razie wystąpienia komplikacji skutkujących natychmiastowym przewiezieniem na salę cięciową, należy bezwzględnie pozbyć się z oczu szkieł, a okulary zabrać ze sobą. Dzięki temu od razu po porodzie będzie można, w całej ostrości, zobaczyć swoje nowonarodzone dziecko.

To też może Cię zainteresować: Okulary przeciwsłoneczne u małych dzieci – czy to dobry pomysł?

O zdrowe oczy należy dbać przez całą ciążę i nie zapomnieć o kontrolnej wizycie okulistycznej po zakończeniu połogu. Większość dolegliwości do tego czasu powinna już ustąpić, jednak w niektórych przypadkach, zwłaszcza po trudnym porodzie naturalnym, lekko pogłębiona wada wzroku może pozostać na stałe. Trzeba będzie wtedy dobrać soczewki ponownie, ustalając właściwy dioptraż.

Czytaj również: Niedoczynność tarczycy w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie

Bibliografia:

1. https://pulsmedycyny.pl/jak-ciaza-wplywa-na-wzrok-876679, dostęp z dn. 22. 10.2021
2. https://www.bezokularow.pl/poradnik/soczewki-kontaktowe-a-ciaza-konsultacje-i-zachowanie-higieny, dostęp z dn. 22.10.2021