Probiotyki w ciąży – na jelita, po antybiotyku, ginekologiczne – jak wybrać?

Probiotyki – bakterie probiotyczne – co to jest?

Nie wszystkie bakterie powodują choroby. Bardzo duża ilość bakterii żyje w symbiozie z człowiekiem, jako fizjologiczna flora bakteryjna, chroniąc nas przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. Probiotyk to bakterie, które korzystnie wpływają na organizm człowieka. Te drobnoustroje wchodzą w skład prawidłowej mikroflory ciała człowieka.

Różne bakterie bytują naturalnie na skórze człowieka, w jamie ustnej i nosie, przewodzie pokarmowym czy w pochwie. Według WHO terminem probiotyków określane są żywe organizmy, które podawane w odpowiednich ilościach wpływają korzystnie na zdrowie człowieka. Do probiotyków zalicza się: bakterie produkujące kwas mlekowy z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, drożdżaki Saccharomyces boulardi.

Przeczytaj też: Czosnek w ciąży – czy można go jeść?

Probiotyki w ciąży są bezpieczne, i płynie z nich wiele korzyści nie tylko dla przyszłej mamy ale również dla nowo narodzonego dziecka. Bakterie probiotyczne dostępne są w postaci kapsułek, proszków czy globulek. Probiotyki występują naturalnie w fermentowanych produktach mlecznych, takich jak: kefir, maślanka, jogurty czy kiszonej kapuście i ogórkach.

Warto odróżnić probiotyki od prebiotyków. Prebiotyki to substancje, które zwiększają aktywność lub/i stymulują wzrost bakterii jelitowych o korzystnym działaniu dla organizmu (bakterii probiotycznych). Do prebiotyków zaliczamy fruktooligosacharydy, które zawarte są m.in. w szparagach, czosnku, cykorii czy karczochach. Połączenie w produkcje farmaceutycznym probiotyku i prebiotyku nazywane jest synbiotykiem.

Sprawdź też: Najpopularniejsze imiona dla dzieci w 2022 roku

Czy można brać probiotyki w ciąży?

Dlaczego bakterie probiotyczne są tak ważne dla ciężarnej? Przyjmowanie probiotyków w ciąży i w trakcie karmienia piersią powoduje pojawienie się dobroczynnych bakterii w mleku, dzięki czemu noworodek od pierwszych dni życia wytwarza prawidłową florę, zarówno w jelitach, jak i w jamie ustnej.

Poza oczywistymi zaletami mleka kobiecego dodatkowo dziecko karmione piersią przez matkę przyjmującą probiotyk jest mniej narażone na wystąpienie biegunek infekcyjnych, kolek, zaparć, a nawet próchnicy. Udowodniono, że przyjmowanie probiotyków w ciąży i w okresie karmienia zmniejsza znacząco ryzyko wystąpienia atopowego zapalenia skóry oraz astmy u dziecka.

Przeczytaj też: Nadwaga i otyłość ciężarnych – zagrożenia dla mamy i dziecka

Probiotyki na jelita – leczenie ostrej biegunki infekcyjnej

Probiotyki przyjmowane doustnie wpływają korzystnie na pracę całego układu pokarmowego. Brak równowagi flory bakteryjnej jelita powoduje nadmierne namnażanie się bakterii patogennych, co sprzyja występowaniu biegunek, wzdęć, zaparć czy uszkodzeniu kosmków jelitowych.

Probiotyki na jelita działają w taki sposób, że przywracają równowagę mikroflory. Zmniejsza się liczba bakterii chorobotwórczych, w tym bakterii Helicobacter pylorii, która zwiększa ryzyko wystąpienia wrzodów żołądka. Przyjmowanie bakterii probiotycznych przez dorosłych łagodzi przebieg ostrych biegunek infekcyjnych, a u dzieci skraca czas ich trwania.

Udowodnioną skuteczność w ostrych biegunkach infekcyjnych mają:

• Lactobacillus GG (najlepsze efekty obserwowano przy dawkach od 6x10⁹ do 10¹⁰ CFU),

• Saccharomyces boulardii (250 – 500 mg/24 h).

Jaki probiotyk przy antybiotyku w czasie ciąży?

Bakterie probiotyczne są również skuteczne w zapobieganiu wystąpienia biegunki po antybiotyku. Nie wszystkie antybiotyki wiążą się z takim samym ryzykiem wystąpienia rozwolnienia. Największe ryzyko powoduje stosowanie cefalosporyny II i III generacji czy aminopenicylin. Leki te często wykorzystywane są w leczeniu kobiet w ciąży.

Co ważne droga podania antybiotyku nie ma znaczenia przy wystąpieniu biegunki, tzn. że można ona wystąpić po antybiotyku podanym dożylnie. W zapobieganiu wystąpienia biegunki związanej z antybiotykoterapią skuteczne są: Lactobacillus GG, Saccharomyces boulardi, Bifidobacterium lactis Bb12.

Obecnie brak danych z badań o konieczności zachowania odpowiednich odstępów czasowych pomiędzy przyjęciem antybiotyku a probiotyku. Warto pamiętać że niektóre probiotyki, np. Saccharomyces boulgardii, jest grzybem dzięki czemu jest odporny na działanie części antybiotyków.

Regularne spożywanie jogurtu z bakteriami probiotycznymi również jest skuteczne w zapobieganiu wystąpienia biegunki związanej z antybiotykoterapią.

Bakterie probiotyczne nie leczą zaparć, jednak stanowią skuteczną metodę zapobiegania ich powstawania (szczególnie jogurty probiotyczne). Probiotyki działają korzystnie przy zapobieganiu powstania próchnicy, chorób przyzębia czy halitozie.

Probiotyk ginekologiczny w ciąży – dopochwowy i doustny

Probiotyki dopochwowe w ciąży zapobiegają powstawaniu częstych w tym okresie zapaleń okolic intymnych. Probiotyki te występują w postaci globulek czy kapsułek, które aplikuje się bezpośrednio do pochwy. Najczęściej probiotyki dopochwowe zawierają bakterie z rodzaju Lactobacillus. Działają doraźnie, od razu zmieniają florę bakteryjną w miejscu zaaplikowania. Ma to znaczenie w leczeniu grzybicy pochwy czy bakteryjnej waginozy, które często pojawiają się u kobiet w ciąży. Stosowanie probiotyków do pochwy zmniejsza również uczucie swędzenia okolic sromu i krocza.

Globulki lub kapsułkę z probiotykiem aplikuje się na noc do pochwy, zalecone jest zakładanie bielizny ze względu na pojawiającą się wydzielinę. Probiotyki dopochwowe występują również w postaci żelu, co ułatwia ich stosowanie.

Preparaty dopochwowe są skuteczne jednak ich stosowanie wiąże się z niedogodnością, dlatego jeśli nie potrzeba natychmiastowej reakcji, warto sięgnąć po ginekologiczne probiotyki doustne. Doustne przyjmowanie probiotyków wpływa na występowanie prawidłowej flory bakteryjnej w pochwie. Bakterie migrują z okolic odbytu do pochwy i cewki moczowej niezależnie od stopnia utrzymywanej higieny. Dzięki temu, przyjmując probiotyki doustnie można zapobiegać występowaniu infekcji pochwy i układu moczowego, które stanowią zagrożenie w ciąży.

Jak wybrać najlepszy probiotyk?

W czym są probiotyki? Najlepszym źródłem probiotyków są produkty mleczne. Dzięki swojej płynnej konsystencji pozwalają na przyjęcie jednorazowo dużej ilości bakterii probiotycznych. Laktoza występująca w mleku jest naturalnym stymulatorem wzrostu bakterii probiotycznych, a dodatkowo wprowadzenie bakterii wraz z żywności zwiększa ich przeżywalność w układzie pokarmowym. Jogurty probiotyczne wzbogacone są o dodatkową dawkę bakterii tak, aby przynieść jak najlepszy efekt.

Gotowe preparaty farmaceutyczne zawierające probiotyki dostępne są w postaci liofilizowanych bakterii w proszku, kapsułek, tabletek, kropelek, żeli i globulek. Jak wybrać najlepszy probiotyk? Dobry Probiotyk powinien zawierać odpowiednia dawkę bakterii, która najczęściej podawana jest w jednostce CFU (od ang. colony-forming unit) czyli jednostka tworząca kolonię. Na ulotce produktu jest podana dokładna dawka jaka powinna byćpryzjęta dziennie, zwykle jest to 1–2 tabletki. Dawki stosowane w profilaktycznie są mniejsze i zwykle wystarczy przyjmować preparat probiotyczny raz dziennie. W leczeniu dawka probiotyku musi być odpowiednio większa i warto wtedy skonsultować się z lekarzem.

Zawsze trzeba zwrócić uwagę na sposób przechowywania probiotyku, ponieważ niektóre preparaty probiotyczne należy trzymać w lodówce. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów warto zwrócić dokładna uwagę czy kupujemy probiotyk czy prebiotyk oraz czy preparat zawiera bakterie o udowodnionej skuteczności