Okres w ciąży – jak to możliwe?

Czy miesiączkowanie w ciąży jest takim samym mitem jak seks powodujący poronienia? A może jest przekazywanym z pokolenia na pokolenie przesądem, tak jak historia o przechodzeniu pod sznurkiem, które dla ciężarnej kończy się urodzeniem dziecka owiniętego pępowiną? Jedno jest pewne - niemal każda z nas słyszała od przyjaciółki znajomej, że sąsiadka jej sąsiadki miała okres w czasie ciąży. Może nawet sama doświadczyła krwawienia w ciąży?

Czytaj też: 5 przyczyn krwawień w ciąży

Oto kilka historii, których analiza pozwoli odpowiedzieć na pytanie, czy miesiączka w czasie ciąży jest w ogóle możliwa.

"Okres pojawił się jak co miesiąc. Ale wraz z nimi typowe objawy ciąży. Zrobiłam test i okazało się, że będę mamą".

Ginekolodzy takie krwawienie w terminie okresu (lub kilka dni przed terminem) nazywają "miesiączką fałszywą" albo używają fachowego terminu " plamienie implantacyjne ". Pojawienie się krwi jest związane z zagnieżdżaniem się zapłodnionego jaja w błonie śluzowej macicy. Przyjmuje się, że ten proces zaczyna się ok. 7 dni po zapłodnieniu, czyli między 6. a 12. dniem po jajeczkowaniu.

Nawet jeśli plamienie wypadnie idealnie w terminie miesiączki, kobieta raczej nie powinna pomylić go z okresem.

• "Miesiączka fałszywa" jest bardzo skąpa - może to być kilka kropli krwi lub jedynie zabarwiony krwią śluz.
• Najczęściej plamienie implantacyjne ma kolor bladoróżowy, rzadziej czerwony lub brązowy (wtedy zwykle bywa oznaką niedoboru progesteronu).

Ostateczne rozstrzygnięcie da test ciążowy - najbardziej wiarygodny wynik otrzymuje się 2-3 dni po plamieniu. Co istotne, "miesiączka fałszywa" nie ma wpływu na ciążę i zdrowie dziecka.

Uwaga! Normalne krwawienie w terminie miesiączki może także oznaczać bardzo wczesne poronienie. Wtedy test ciążowy daje wynik negatywny.

"Zorientowałam się, że jestem w ciąży dopiero, gdy brzuch wyraźnie mi się zaokrąglił. Przez pierwszy trymestr normalnie miesiączkowałam, choć krwawienie było nieco mniej obfite".

Zacznijmy od kwestii późnego rozpoznania ciąży. Rzeczywiście, niektóre kobiety nie zdają sobie sprawy, że są w ciąży, zwłaszcza jeśli wykonywane przez nie testy ciążowe miały wynik negatywny (skuteczność testów to ok. 98 proc.). Te kobiety zwykle dowiadują się o ciąży dopiero w 2. trymestrze ciąży podczas wizyty kontrolnej u ginekologa. Ale też najczęściej trafiają one do lekarza zaniepokojone brakiem miesiączki.

Czytaj też: 12 przyczyn braku okresu

A co z sytuacją, gdy kobieta ma krwawienie i nawet nie sprawdza, czy jest w ciąży, więc dowiaduje się o niej dość późno? Według lekarzy regularne miesiączki w pierwszym trymestrze ciąży zazwyczaj wpisują się w historie z cyklu "słyszałam, że...". Nie ma bowiem medycznego uzasadnienia dla występowania regularnego krwawienia miesiączkowego w przypadku zdrowej ciąży. Tak twierdzi ginekolog dr Lech Medard, który zaznacza: "Teoretycznie może się zdarzyć, że któraś z kobiet na początku - podkreślam: na początku! - ciąży może mieć jakieś krwawienie. Może nawet tak się zdarzyć, że wypadnie ono około terminu spodziewanej miesiączki. Ale regularne miesiączkowanie, nawet tylko przez pierwszych kilka miesięcy ciąży, to raczej mit! Mit ten wywodzi się z przeszłości, kiedy nie mieliśmy dobrych metod rozpoznawania i obserwacji wczesnej ciąży. Współcześnie uważamy, że każde krwawienie w przebiegu ciąży wymaga pilnej konsultacji medycznej, bo może być np. objawem zagrażającego poronienia".

"Wiedziałam, że jestem w ciąży. Ale również wiedziałam, że istnieją miesiączki - w czasie 9 miesięcy zdarzały mi się tradycyjne krwawienia".

W przypadku krwawień zarówno w pierwszym, jak i w kolejnych trymestrach ciąży, lekarze wyraźnie rozdzielają termin "miesiączka" od "krwawienia".

Dr Medard zwraca uwagę na to, że nie każde krwawienie z pochwy jest miesiączką : "Dobrym przykładem jest fakt, że kobiety regularnie przyjmujące pigułki antykoncepcyjne tylko w powszechnym mniemaniu mają miesiączki. Faktycznie doświadczają krwawienia wynikającego z odstawienia stosowanych hormonów. I regularność nie ma tu żadnego znaczenia (krwawienie pojawia się w czasie 7-dniowej przerwy)."

Dlatego ginekolodzy alarmują, że krwawienie pojawiające się w przebiegu ciąży zawsze sygnalizuje sytuację odbiegającą od normy. Najmniejszy niepokój może wzbudzać śluz podbarwiony krwią, który pojawia się np. po badaniu ginekologicznym lub po stosunku seksualnym. Dr Medard tłumaczy: "U niektórych kobiet w ciąży pojawia się większa ilość wydzieliny, a jeżeli dodamy do tego większą wrażliwość tkanek pochwy na otarcia, to taka zwiększona objętość wydzieliny podbarwionej krwią może sprawiać wrażenie, że mamy do czynienia z miesiączką". Należy jednak pamiętać, że nawet takie krwawienie trzeba skonsultować z lekarzem.

Innym możliwe powody pojawienia się krwi na bieliźnie u przyszłej to:

• zmiany hormonalne (np. wysoki poziom estrogenów)
• zakażenie i choroby szyjki macicy,
• ciąża pozamaciczna,
• łożysko przodujące lub przedwczesne odklejanie się łożyska,
• przedwczesny poród.

Każda ciąża jest wyjątkowa i może wyjątkowo zaskakiwać

Podsumowując, tak jak zdarza się szczęśliwy poród u 70-letniej kobiety (tyle lat ma najstarsza matka świata - mieszkająca w Indiach Omkari Panwar) oraz 5-letniej dziewczynki (najmłodsza mama świata - mieszkająca w Peru Lisa Medina), może też pojawić się nie niosące za sobą żadnego zagrożenia krwawienie przypominające miesiączkę u zdrowej kobiety w ciąży. "Każda kobieta jest inna. I każda ciąża jest inna" - podkreśla dr Lech Medard. Choć teoretycznie powinna przebiegać według naturalnego rytmu, praktyka może zaskakiwać i dziwić nawet najbardziej doświadczonych lekarzy.