Niedoczynność tarczycy w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są przyczyny niedoczynności tarczycy?

Niedoczynność tarczycy w ciąży zdarza się o wiele rzadziej od nadczynności tarczycy, jednak objawy chorej tarczycy w tym wypadku są o wiele bardziej uciążliwe, a konsekwencje zdrowotne zarówno dla matki, jak i płodu mogą być o wiele groźniejsze.

Przeważnie niedoczynność tarczycy w czasie ciąży będzie wynikała bezpośrednio z niedostatecznej podaży jodu lub wrodzonych wad gruczołu. Chora tarczyca w ciąży może też stanowić patologię wtórną do zapalenia tarczycy typu Hashimoto lub zaburzenia pracy tarczycy w wyniku niewłaściwego leczenia farmakologicznego bądź operacyjnego z powodu nadczynności lub innych przyczyn.

Przyczyną niedoczynność tarczycy w ciąży może być również zajęcie miąższu gruczołu w sarkoidozie i amyloidozie.

To też może Cię zainteresować: Niedoczynność tarczycy u dziecka

Podwyższone TSH w ciąży – objaw niedoczynności tarczycy

Rozpoznanie chorej tarczycy w ciąży zazwyczaj sprawia mniej kłopotów niż zdiagnozowanie nadczynności. Przede wszystkim dlatego, iż w wynikach TSH w ciąży obserwuje się fizjologiczny spadek poziomu tego hormonu tarczycy oraz fizjologiczne zmiany w organizmie, które mogą przypominać objawy nadczynności tarczycy. Wszelkie zmiany w przeciwnym kierunku mogą sugerować patologię. Wśród objawów niedoczynności tarczycy w ciąży wymienia się:

• przemęczenie, gorsza tolerancja wysiłku, senność;
• spowolnienie psychoruchowe;
• łatwe marznięcie, zimne stopy i dłonie;
• zaparcia;
• suchość skóry, łamliwość paznokci, wypadanie włosów;
• obrzęki ciastowate kończyn, twarzy.

Ostateczne rozpoznanie choroby tarczycy stawia się na podstawie wyników badań laboratoryjnych (m.in. badanie TSH potwierdzające wysokie TSH w ciąży) i obniżenia aktywnej formy hormonów tarczycy.

Przeczytaj też: Jodek potasu dla dzieci

Czym grozi niedoczynność tarczycy w ciąży?

Nieleczona niedoczynność tarczycy może być bardzo groźna zarówno dla matki, jak i dla płodu. Poza powodowaniem poronień we wczesnym okresie ciąży, niedobór hormonów tarczycy przyczynia się do porodów przedwczesnych, a także hipotrofii wewnątrzmacicznej płodu. Wzrasta również ryzyko przedwczesnego odklejenia się łożyska, okołoporodowego zgonu, wad wrodzonych ze względu na silny wpływ hormonów tarczycy na rozwijający się u płodu mózg.

Z tego względu w przypadku nieleczenia niedoczynności tarczycy w czasie ciąży może dochodzić do rozwoju trwałych powikłań związanych z nieprawidłowym rozwojem ośrodkowego układu nerwowego. Stanowi to duży problem zwłaszcza na terenach endemicznie ubogich w jod, gdzie w przypadku braku suplementacji tego pierwiastka w ciąży istnieje duże ryzyko urodzenia dziecka z wolami wrodzonymi oraz z obniżeniem możliwości intelektualnych dziecka.

Leczenie niedoczynności tarczycy w ciąży jest bezwzględnie konieczne (lekarz od tarczycy to endokrynolog). Najgroźniejsze objawy nieleczonej niedoczynności tarczycy w ciąży to: śpiączka hipometaboliczne z objawami niewydolności oddechowej (stanowi najpoważniejsze powikłanie niedoczynności tarczycy), zaburzenia rytmu serca, zatrucie wodne w przypadku nadmiernej podaży czystej wody, otępienie.

Przeczytaj też: Nadwaga i otyłość ciężarnych – zagrożenia dla mamy i dziecka

Jak leczyć niedoczynność tarczycy w ciąży?

W leczeniu niedoczynności tarczycy najważniejsze jest uzupełnianie brakujących hormonów. Jest to bezwzględnie konieczne i w przypadku podejrzenia choroby tarczycy w ciąży bardzo ważne jest szybkie rozpoczęcie diagnostyki oraz wdrożenia leczenia sybstytucyjnego, aby nie doprowadzić do rozwoju powikłań i umożliwić prawidłowy rozwój ośrodkowego układu nerwowego u noworodka.

Niedoczynność tarczycy w ciąży można leczyć preparatami suszonej tarczycy oraz syntetyczną lewoskrętną tyroksyną. Na terenach endemicznego występowania niedoboru jodu zaleca się suplementację jodku potasu. Dodatkowy jod powinien zostać włączony do diety u kobiet w wieku prokreacyjnym, a w wyższej dawce w okresie planowanej ciąży, a także u kobiet ciężarnych i do zakończenia karmienia piersią. Nie powinno się jednak przekraczać zalecanej rekomendowanej dziennej dawki do spożycia.

U kobiet ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia problemów z tarczycą w ciąży powinno się przeprowadzić przesiewowe badanie TSH , aby nie przeoczyć patologii i nie dopuścić do rozwoju groźnych dla kobiet oraz płodu powikłań niedoczynności tarczycy w ciąży.

Czytaj również: Cukrzyca ciążowa – przyczyny, objawy i leczenie