Co na przeziębienie w ciąży? Leki i domowe sposoby na objawy przeziębienia

Konsultacja: prof. dr hab. n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta, ginekolog, położnik, endokrynolog, kier. Kat. Zdrowia Kobiety Wydz. Opieki Zdrowotnej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego; mgr Ewa Żuchowska, farmaceuta

Co na przeziębienie w ciąży – leki czy naturalne metody?

Drobne przeziębienie w ciąży można leczyć domowymi sposobami, pod warunkiem że zareagujemy w chwili, kiedy pojawią się pierwsze objawy, takie jak katar czy drapanie i pieczenie w gardle. Leczenie gorączki w ciąży także może być efektywne w warunkach domowych, jeżeli pozwolimy sobie na odpoczynek.

W ciąży bez konsultacji z lekarzem nie należy stosować żadnych lekarstw. Niektóre leki bez recepty, ziołowe tabletki na przeziębienie i homeopatyczne granulki mogą mieć poważne skutki uboczne dla dziecka. Zażywanie leków na przeziębienie w ciąży na własną rękę jest szczególnie niewskazane w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy kształtują się wszystkie narządy płodu. Poniżej szczegółowe informacje o tym, jak rozpoznać przeziębienie, jak bezpiecznie leczyć przeziębienie w ciąży i jakie stosować leki na katar, kaszel, ból gardła, gorączkę i grypę.

Przeczytaj też: Jak podawać dziecku witaminę D?

Przeziębienie na początku ciąży i w 9. miesiącu – czy szkodzi dziecku?

Przeziębienie to rodzaj infekcji wirusowej, której towarzyszy najczęściej ogólne osłabienie oraz ból gardła, katar i kaszel w połączeniu z podwyższoną temperaturą. Nieleczone może się przerodzić w infekcję bakteryjną, której kuracja wiąże się z koniecznością włączenia antybiotyków.

Kobiety ciężarne są częściej podatne na infekcję. Dzieje się tak z powodu ich osłabionej odporności. Chore nie mogą sięgnąć po popularne preparaty na infekcję ze względu na szereg ograniczeń obowiązujących w ciąży.

Zaostrzenia te obowiązują zwłaszcza wtedy, jeśli mamy przeziębienie w pierwszym trymestrze ciąży, gdy płód dopiero kształtuje się w łonie matki. Nieleczone lub źle leczone przeziębienie we wczesnej ciąży w najgorszym przypadku może skutkować poronieniem. Największe zagrożenie dla rozwijającego się płodu niesie wysoka gorączka, która stwarza ryzyko powstania wad rozwojowych czy wewnątrzmacicznego obumarcia płodu.

To też może Cię zainteresować: Lęk przed ciążą – czy to normalne?

Przeziębienie pod koniec ciąży, przed porodem jest znacznie mniej groźne. Skutkiem infekcji bywa wówczas zmiana objętości płynu owodniowego. Przeziębienie w 9. miesiącu ciąży może wywołać również obrzęk łożyska, powiększenie wątroby lub nieznaczne powiększenie przestrzeni płynowych w mózgu przy zachowaniu prawidłowego ciśnienia wewnątrzczaszkowego.

Jakie są sposoby na przeziębienie w ciąży i jak walczyć z jego objawami, aby było to bezpieczne? Czym leczyć przeziębienie w ciąży? Czy można zażywać niesteroidowe leki przeciwzapalne?

Co na katar w ciąży?

Katar w ciąży jest bardzo uciążliwy. Uniemożliwia swobodne oddychanie, powoduje podrażnienie i ból gardła. Zlekceważony może stać się przyczyną poważniejszych infekcji. Są to: zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc lub zapalenie zatok.

Co pomoże na katar w ciąży?

• Dobrym sposobem na zatkany nos w ciąży są inhalacje z wody z dodatkiem soli kuchennej, soli fizjologicznej lub kropli żołądkowych, naparu z mięty, rumianku, szałwii albo lawendy. Mieszaninę lub wywar należy wlać do niedużej miski, nachylić się nad nią, przykryć głowę ręcznikiem i oddychać przez kilka minut – na zmianę nosem i ustami.

Sprawdź: Czy w ciąży można farbować włosy?

• Na katar w ciąży pomoże sól fizjologiczna albo roztwór wody morskiej, zakraplane do nosa. Rozrzedzą wydzielinę i ułatwią jej wydmuchiwanie. Sole morskie są w pełni bezpieczne dla ciężarnych. Dostępne są też w dozownikach (sprayu) do nosa. Skórę wokół nosa warto smarować tłustym kremem albo wazeliną – zapobiegną podrażnieniu skóry spowodowanym przez pocieranie chusteczką.

• W leczeniu kataru w ciąży można wykorzystać także czosnek i cebulę. Zawierają fitoncydy, czyli substancje bakteriobójcze działające podobnie do antybiotyków.

• Nieżyt nosa w ciąży złagodzą także inhalacje z olejków eterycznych, np. eukaliptusowego. Na katar stosować możemy też witaminę C albo maść z majerankiem.

Kropli do nosa w ciąży, podobnie jak innych leków na przeziębienie, nie należy używać na własną rękę. Niektóre z nich mają w składzie substancje obkurczające, które mogą przeniknąć do krwi i okazać się niekorzystne dla płodu. W ciąży nie powinno się przyjmować leków z pseudoefedryną (często będącą składnikiem niesteroidowych leków przeciwzapalnych), chyba że przepisze je lekarz.

Kiedy do lekarza? Jeśli oprócz kataru pojawi się gorączka lub kaszel albo wydzielina z nosa zmieni kolor z przezroczystej na żółtą lub zieloną.

Czytaj też: W apteczce ciężarnej

Sposoby na kaszel w ciąży

Kaszel może być spowodowany spływającą do gardła wydzieliną albo infekcją oskrzeli – to potrafi ocenić tylko lekarz, który stwierdzi też, czy jest to kaszel suchy, na który pomogą leki przeciwkaszlowe, czy kaszel mokry, który powstrzymają środki wykrztuśne.

Co warto stosować na kaszel suchy i mokry w ciąży?

• Na suchy kaszel w ciąży pomoże napar z prawoślazu i lukrecji (pij go 3 razy dziennie). Prawoślaz zawiera substancje śluzowe, które tworzą osłaniającą gardło wyściółkę. Lukrecja ma działanie przeciwzapalne oraz wykrztuśne.

• Na mokry kaszel w ciąży warto stosować inhalacje z rumianku lub wody z solą. Taki zabieg rozrzedzi wydzielinę, nawilży drogi oddechowe oraz ułatwi odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych.

Po konsultacji z lekarzem można stosować leki na kaszel w ciąży z ambroksolem. Sprawdzą się również ziołowe leki, środki z propolisem. W razie konieczności w II i III trymestrze ciąży dopuszcza się podawanie środków zawierających cytrynian butamiratu.

Przeczytaj również: Przepuklina pępkowa w ciąży – co to jest?

Syropów na kaszel w ciąży hamujących odruch i zawierających kodeinę, gwajakol oraz dekstrometrofan należy unikać. Mogą powodować uszkodzenia płodu, zwłaszcza gdy są stosowane w I trymestrze ciąży. Należy wystrzegać się też syropów zawierających kwas acetylosalicylowy i ibuprofen. Niektóre substancje mogą bowiem powodować powikłania sercowe u dziecka lub wywoływać reakcje alergiczne.

Kiedy do lekarza? Jak najszybciej. Uporczywy kaszel w ciąży może spowodować nawet przedwczesne skurcze macicy i poród. Poinformuj lekarza, że jesteś w ciąży. Jeśli zaleci ci przyjmowanie antybiotyku, koniecznie zastosuj się do jego wskazań.

Czytaj też: Uwaga na leki przeciwbólowe w ciąży

Ból gardła – co na gardło w ciąży?

Ból gardła w ciąży może być objawem wysuszenia śluzówki gardła, wirusowego zapalenia gardła lub anginy (wówczas obserwuje się biały nalot na migdałkach).

W domowym leczeniu bólu gardła w ciąży można stosować:

• płukanie bolącego gardła naparami z siemienia lnianego, szałwii albo rumianku, wody z solą, wody z sodą oczyszczoną;

• spray'e na ból gardła działające przeciwzapalnie i lekko przeciwbólowo oraz środki do ssania w dawkach zalecanych na opakowaniu, oprócz tych, na których jest ostrzeżenie przed stosowaniem w czasie ciąży;

• syrop z cebuli (2 cebule posiekaj, wymieszaj z 2 łyżkami cukru i odstawi na godzinę, aż cebula puści sok; pij po łyżce kilka razy dziennie);

• mleko z masłem i miodem.

Tabletki na gardło w ciąży nie powinny być stosowane, jeśli w składzie zawierają środek przeciwbólowy, którego nie należy stosować w ciąży bez nadzoru lekarza.

Przeczytaj też: Paracetamol w ciąży

Jak leczyć przeziębienie w ciąży, gdy jednym z objawów jest ból gardła? Zażywać można:

• tabletki do ssania z benzydiaminą lub chloheksydyną – o działaniu odkażającym i lekko znieczulającym;
• tabletki ziołowe z szałwią, propolisem i witaminą C, dziką różą i niacyną;
• zioła na przeziębienie w ciąży, napary z kojącej szałwii czy łagodzącego rumianku;
• pastylki homeopatyczne do ssania na bolące gardło;
• aerozole do gardła o działaniu antyseptycznym;
• płyny do płukania gardła na bazie ziół.

Kiedy do lekarza? Gdy ból gardła się przedłuża. Lekarz może przepisać antybiotyk na gardło działający miejscowo (wziewny aerozol), nieprzenikający do krwi i bezpieczny dla malucha.

Jak zbić gorączkę w ciąży?

Podwyższona temperatura ciała to sygnał, że twój organizm walczy z infekcją.

• Stan podgorączkowy w ciąży jest najmniej groźny (do 38ºC). Zazwyczaj wystarcza wypoczynek i rozgrzewająca herbata z miodem i kilkoma kroplami cytryny. Naturalnym lekiem na gorączkę w ciąży jest natomiast napar z lipy. Należy pamiętać, że sok z malin w ciąży nie jest zalecany, ponieważ wzmaga on działanie skurczów macicy. Należy wygrzewać się w łóżku, pamiętając o regularnej zmianie piżamy.

• Jeżeli temperatura w ciąży jest wysoka (powyżej 38ºC) można sięgnąć po paracetamol (w ciąży w dawce do 250 mg na dobę). Można stosować go maksymalnie 3 dni.

Czytaj również: Ból ucha w ciąży – przyczyny, leczenie i domowe sposoby na bolące ucho

Należy pamiętać, ze ibuprofen w ciąży jest przeciwwskazany, ponieważ może one powodować zmiany w układzie krążenia u dziecka. W I trymestrze ciąży zabronione są preparaty z kwasem acetylosalicylowym, zwłaszcza w dużych dawkach. Mogą bowiem powodować wady rozwojowe płodu.

Kiedy do lekarza? Gdy gorączka w ciąży będzie się utrzymywać dłużej niż 3 dni. Być może zaistnieje konieczność przyjmowania antybiotyków.

Czytaj też: 7 rzeczy, o których warto pamiętać, idąc do lekarza (nie tylko w ciąży)

Syropy na przeziębienie w ciąży i odporność

Obecnie na rynku medycznym można kupić syropy na objawy przeziębienia w ciąży. Ich skład jest bezpieczny dla nienarodzonego dziecka.

Składniki syropów na przeziębienie dla ciężarnych są w pełni naturalne. Wśród bezpiecznych środków wzmacniających odporność w ciąży i funkcje obronne organizmu wymienia się:

• czosnek,
• czarną porzeczkę,
• wyciąg z dzikiej róży,
• sok z aronii,
• witaminę C.

Z racji zawartych w nich składników można je stosować także jako syrop na odporność w ciąży. Dawkowanie syropów to zazwyczaj trzykrotna dawka po 1 łyżeczce. Po otwarciu przechowuje się je w lodówce, maksymalnie 7 dni.

Na przeziębienie w ciąży skuteczny jest także syrop prawślazowy, który ma działanie łagodzące oraz syropy homeopatyczne, bezpieczne w ciąży.

Jeśli leczenie przeziębienia w ciąży środkami ogólnodostępnymi nie przynosi efektów, należy koniecznie iść do lekarza. Zwlekanie może być zgubne w skutkach. Nawet stosując środki naturalne, trzeba zachować szczególną ostrożność w okresie ciąży.

Zobacz też: Konflikt serologiczny w ciąży

Domowe sposoby na przeziębienie w ciąży

Jeśli nie jesteśmy pewni, jakie leki na przeziębienie w ciąży powinniśmy stosować, do dyspozycji mamy jeszcze kilka innych naturalnych metod leczenia przeziębienia.

Najpopularniejszy domowy sposób na przeziębienie to syrop z czosnku i cebuli. Nie ma przeciwwskazań, aby stosować czosnek w ciąży. Zawiera on cenną allicynę, która ma właściwości przeciwwirusowe i bakteriobójcze. Mieszankę czosnku i cebuli można osłodzić miodem. Czosnek na przeziębienie w ciąży można też dodać do mleka połączonego z masłem i miodem. Jest równie skuteczny.

Na przeziębienie w ciąży pomoże także herbata z imbirem i cytryną. Imbir działa przeciwzapalnie, przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie, wykazuje też właściwości napotne. Cytryna dostarcza cennego w czasie infekcji kwasu askorbinowego.

Aby pozbyć się kataru, warto spróbować wąchania chrzanu, zwalczającego bakterie. W niewielkiej ilości można dodać go do posiłku. Podobny wpływ na zatkany nos może mieć wąchanie cebuli lub czosnku.

Sposobem na przeziębienie w ciąży w przypadku suchego, duszącego kaszlu może być napar z siemienia lnianego. Łyżkę ziaren należy zalać szklanką wody, a następnie gotować przez ok. 10 minut. Aby poprawić smak i właściwości lecznicze napoju, warto dodać łyżkę miodu. Miksturę należy pić dwa razy dziennie.

Przeczytaj też: Czy grypa żołądkowa w ciąży może zagrozić dziecku?

Jak leczyć grypę w ciąży?

Chorobę wywołuje wirus grypy, który przenosi się drogą kropelkową. Najskuteczniejszym sposobem uniknięcia zachorowania jest szczepienie. Najlepiej wykonać je przed zajściem w ciążę, ale niektórzy lekarze zezwalają również na szczepienie w II lub III trymestrze.

Na grypę w ciąży pomoże:

• leżenie w łóżku i popijanie rozgrzewającej herbaty z miodem i cytryną, naparu z czarnego bzu lub dzikiej róży;

• w przypadku wysokiej gorączki – paracetamol.

Zaleca się unikanie kwasu acetylosalicylowego oraz środków zawierających ibuprofen. Gdy gorączka wzrośnie powyżej 38°C i pojawi się kaszel, należy zgłosić się do lekarza.

Przeczytaj też: Jak działa kodeina?

Przeziębienie objawem ciąży?

Traktowanie przeziębienia jako objawu ciąży wiąże się z występowaniem tzw. kataru hormonalnego. Wydzielina z nosa, przybierająca postać wodnistego, lejącego się wycieku, pojawia się na skutek zmian w obrębie gospodarki hormonalnej, a dokładniej – zaburzenia poziomu estrogenów. Wahania te pośrednio wpływają na aktywność układu cholinergicznego, co przekłada się na zwiększoną aktywność śluzówki nosa. Katar jest obfity i dokuczliwy, a stosowanie preparatów o działaniu antyalergicznym czy przeciwzapalnym nie przynosi widocznej poprawy.

Ciążowy nieżyt nosa uznaje się za zjawisko fizjologiczne, niewymagające leczenia. Terapia potrzebna jest, wówczas gdy katarowi zaczynają towarzyszyć inne objawy, wskazujące na infekcyjne podłoże dolegliwości (gorączka, ból głowy, gardła, kaszel). Objawy kataru ciążowego mijają zazwyczaj po porodzie, kiedy poziom hormonów zaczyna wracać do normy.