Ibuprofen w ciąży – jak działa, czy można, czy jest bezpieczny, jakie mogą być skutki?

Ibuprofen – bezpieczny niesteroidowy lek przeciwzapalny w ciąży?

Ibuprofen jest popularnym, niesteroidowym lekiem przeciwzapalnym (NLPZ), powszechnie stosowanym przy gorączce oraz do uśmierzania bólu o niewielkim i średnim nasileniu. To jeden z podstawowych środków zażywanych między innymi w przypadku bólu głowy, mięśni, zatok lub typowych objawów przeziębienia czy grypy. Czy równie łatwo i często można po niego sięgać, będąc w ciąży?

Stosowanie leków w ciąży od zawsze budziło wiele wątpliwości i wywoływało kontrowersje. Amerykańska Agencja Żywności i Leków podzieliła więc środki farmakologiczne na pięć kategorii (A, B, C, D, X) – w zależności od ich potencjalnego, negatywnego wpływu na dziecko w łonie matki. Ibuprofen, przyjmowany w czasie ciąży, został zakwalifikowany do grupy bezpieczeństwa B. Oznacza to, że testy przeprowadzone na zwierzętach nie wykazały jego szkodliwości, ale testy z udziałem ludzkiej grupy kontrolnej nie zostały wykonane.

To też może Cię zainteresować: Lęk przed ciążą – czy to normalne?

Ibuprofen – działanie i dawkowanie

Ibuprofen jest pochodną kwasu propionowego, hamującą działanie cyklooksygenazy – enzymu odpowiedzialnego za syntezę prostaglandyn, które z kolei warunkują odczuwanie bólu, miejscowe stany zapalne oraz obrzęk.

Działanie tego leku przeciwbólowego rozpoczyna się po około 30 minutach od zażycia substancji i trwa mniej więcej 8 godzin. Lek ten nie kumuluje się w organizmie, a większość metabolitów jest wydalana z moczem.

Zazwyczaj za ilość bezpieczną tego leku przyjmuje się dawkę do 1200 mg na dobę w przypadku osób dorosłych (dopuszczalne dobowe porcje leku dla dzieci są znacznie mniejsze). Przedawkowanie ibuprofenu oznacza przyjęcie dawki większej niż 1200 mg w ciągu jednej doby i wymaga interwencji lekarskiej.

Przeczytaj też: Czosnek w ciąży – czy można go jeść?

Ibuprofen a ciąża – w którym trymestrze można stosować?

Szkodliwość ibuprofenu w ciąży należy rozpatrywać w kontekście konkretnego jej trymestru.

• I trymestr – ibuprofen w pierwszych tygodniach ciąży uznawany jest za lek, który stosuje się jedynie w przypadku wyższej konieczności, ponieważ podejrzewa się go o utrudnianie implantacji zarodka i w efekcie także o wywoływanie wczesnych poronień. Badania wykonane na kanadyjskim uniwersytecie, wśród dużej grupy kobiet wykazały, że poronienie po ibuprofenie, jak również po pozostałych lekach z grupy NLZP przyjmowanych nieświadomie w początkowych tygodniach ciąży, zdarzało się 2,5 raza częściej.

• II trymestr – to najbezpieczniejszy czas na zastosowanie ibuprofenu w przypadku wystąpienia u ciężarnej gorączki i/lub bólu. Okresowe przyjęcie niewielkiej dawki ibuprofenu (600 mg na dobę) w tym czasie nie ma udowodnionego, negatywnego wpływu na rozwijający się płód.

• III trymestr – końcówka ciąży to ten okres, w którym działanie ibuprofenu zostało oznaczone kategorią D, czyli ma on udowodniony, szkodliwy wpływ na rozwijające się dziecko. Leki zaklasyfikowane do tej kategorii mogą być stosowane wyłącznie w przypadku zagrożenia życia matki i to jedynie w sytuacji, kiedy inne sposoby zawiodły. Stosowanie ibuprofenu w tym czasie zwiększa ryzyko poważnych wad wrodzonych u dziecka (na przykład wytrzewienia wrodzonego), może wpływać na przedłużenie porodu lub wystąpienie nadciśnienia płucnego.

W trakcie trwania całej ciąży, kobiety nie raz, nie dwa, zmuszone są radzić sobie z drobnymi i poważniejszymi infekcjami, stanami zapalnymi oraz bólem, zastanawiając się, czy mogą zastosować ibuprofen w ciąży. Skutki, niestety, mogą być poważne, zarówno dla matki, jak i dziecka, więc (o ile to możliwe) należy ograniczyć stosowanie leków przeciwzapalnych z grupy (NLPZ) w ciąży, ze względu na potencjalne, groźne powikłania.

Przeczytaj też: Czy grypa żołądkowa w ciąży może zagrozić dziecku?

Ibuprofen w ciąży – stosowanie leków przeciwbólowych

Zazwyczaj w przypadku niewielkich dolegliwości w ciąży, wybór środków przeciwbólowych ogranicza się do dwóch związków i odpowiedzi na jedno kluczowe pytanie – paracetamol czy ibuprofen? Zastanawiając się, jakie tabletki na ból głowy wybrać albo jak poradzić sobie, kiedy pojawia się gorączka w ciąży, warto wiedzieć, że bezpieczniejszą opcją w takich sytuacjach jest zdecydowanie paracetamol.

Tą najbezpieczniejszą jednak zawsze jest zrezygnowanie z obu. Nawet w przypadku silniejszego bólu nie trzeba przecież od razu sięgać po leki przeciwbólowe. W ciąży, na ból zęba, głowy czy stawów mogą również pomóc sprawdzone, domowe sposoby: przykładanie rozgniecionego ząbka czosnku, okład ze sproszkowanych goździków czy przepłukiwanie bolącego zęba woda z sodą.

Czytaj również: Ból ucha w ciąży – przyczyny, leczenie i domowe sposoby na bolące ucho

Ibuprofen w ciąży – skutki, interakcje

Jak większość leków, także ibuprofen u ciężarnych może być bezpiecznie aplikowany tylko w przypadku przestrzegania pewnych zasad i uwzględniania przywoływanych przez producenta przeciwwskazań do stosowania ibuprofenu. Zostały one przedstawione poniżej.

• Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, choroby układu pokarmowego – stosowanie ibuprofenu może w tym przypadku spowodować pękniecie wrzodu bądź niebezpiecznie nasilić krwawienia z układu pokarmowego.

• Stosowanie leków przeciwzakrzepowych – leki z grupy kumaryn w połączeniu z ibuprofenem mogą skutkować krwawieniem.

• Stosowanie kortykosteroidów – w połączeniu z ibuprofenem powodują one dolegliwości ze strony żołądka i jelit oraz krwawienia.

• Inne niesteroidowe leki przeciwzapalne w ciąży – w towarzystwie ibuprofenu mogą wywołać zaburzenia i dolegliwości żołądkowe.

• Stosowanie soli litu i metotreksatu – w tej sytuacji ibuprofen zwiększa toksyczność tych leków, opóźniając ich wydalanie z organizmu.

Należy pamiętać, żę w przypadku stosowania leków moczopędnych i obniżających ciśnienie krwi zaaplikowany wraz z nimi ibuprofen osłabia działanie tych leków.