Afty w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie, domowe sposoby

Czym są afty i jak wyglądają?

Afty to owalne owrzodzenia na śluzówce, czyli małe rany w jamie ustnej. Zazwyczaj są małe pokryte białym nalotem z zaczerwienionym obrzeżem. Afty występują okresowo, są bardzo bolesne i mogą pojawić się w całej jamie ustnej. Okoliczne węzły chłonne mogą być powiększone, jednocześnie może występować zapalenie jamy ustnej.

Małe afty na języku czy wnętrzu policzka, o rozmiarze nie przekraczającym 1 cm zazwyczaj ustępują samoistnie po upływie około tygodnia. Duże afty na podniebieniu miękkim utrzymują się ok 3–4 tygodni i mogą pozostawiać blizny. Jeśli afty nie znikają po upływie tygodnia należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który zaleci odpowiednie leczenie lub konieczne badania laboratoryjne. Jest to istotne zwłaszcza, wówczas gdy wystąpią afty w czasie ciąży.

Obserwując tego typu zmiany w jamie ustnej, często zastanawiamy się, czy są to afty czy pleśniawki. Pleśniawki to białe naloty na błonie śluzowej będące wynikiem zakażenia grzybiczego jamy ustnej. Są zazwyczaj mniej bolesne, a biały nalot udaje się usunąć pocierając zmianę. Pleśniawki w ciąży wymagają zupełnie innego leczenia niż aftowe zapalenie jamy ustnej.

Przeczytaj też: Konflikt serologiczny w ciąży – co to jest?

Przyczyny aft w ciąży – skąd afty na języku, wardze, dziąśle?

Przyczyna aft w jamie ustnej nie jest do końca poznana. Wiadomo że do występowania aft, szczególnie nawrotowych, predysponują czynniki genetyczne. Afty na wargach często pojawiają się jako objaw niedoboru witamin, szczególnie z grupy B lub żelaza. Afty na języku czy afty na dziąsłach mogą być spowodowane niektórymi rodzajami pożywienia jak ostre potrawy, cytrusy, czekolada, orzechy lub dodatkami do żywności, szczególnie konserwantami.

Do pojawienia się aft predysponuje również:

• przyjmowanie antybiotyków,
• alergie, szczególnie pokarmowe i jamy ustnej,
• nieprawidłowa higiena jamy ustnej,
• kamień nazębny,
• próchnica.

Ryzyko powstawania aft w jamie ustnej w ciąży jest wyższe. Zwiększone stężenia hormonów, szczególnie progesteronu powoduje przekrwienie dziąseł, co znacznie zwiększa podatność na urazy. Jeśli dołączą do tego niedobory witamin, stres i obniżenie odporności, mogą pojawić się afty.

Przeczytaj też: Opryszczka w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie

Czy afty w jamie ustnej są groźne?

Afty mogą być wywołane przez zakażenia jamy ustnej, migdałków, zatok przynosowych a nawet przewodu pokarmowego, dlatego nie należy ich ignorować. Afty mogą się pojawiać w przebiegu zakażenia wirusem opryszczki oraz wirusem HIV. Jeżeli mamy do czynienia z występowaniem afty i opryszczki, zmiany w jamie ustnej są liczne i mają tendencję do zlewania się, towarzyszy im gorączka, złe samopoczucie, ślinotok czy cuchnący zapach z ust.

Afty mogą być również objawem poważnych ogólnoustrojowych chorób, takich jak choroba Leśniowskiego–Crohna czy celiakia. Należy pamiętać, że chorobom tym towarzyszy wiele innych objawów, a afty mogą być jedynie jedną z towarzyszących manifestacji. Jeśli afty nawracają, są znacznych rozmiarów i towarzysza im objawy ogólne, należy jak najszybciej skonsultować się ze swoim lekarzem rodzinnym lub stomatologiem.

Zobacz też: Czy w ciąży można pić kawę?

Jakie leki na afty można stosować w ciąży?

Objawowe leczenie aft obejmuje miejscowe aplikowanie środków odkażających i zmniejszających odczyn zapalny. Większość preparatów na afty nie została przebadana pod kątem bezpieczeństwa stosowania ich w ciąży, lecz miejscowe stosowanie preparatów nie zagraża zdrowiu dziecka. Nie należy jednak przyjmować żadnych leków doustnych na własną rękę, zawsze trzeba skonsultować to z lekarzem ginekologiem.

Co na afty w ciąży? Miejscowo można stosować roztwory boraksu czy chlorheksydyny oraz preparaty miejscowo znieczulające pomagające uśmierzyć ból. W aptekach dostępne są żele przeznaczone specjalnie do leczenia aft, ich stosowanie miejscowe w ciąży jest bezpieczne. Dobre efekty przynoszą ziołowe płukanki zmniejszające obrzęk i odczyn zapalny. Dostępne są w aptekach gotowe preparaty do sporządzania płukanek, można również samemu wykonać napary.

Zioła, które mogą pomóc w zwalczaniu aft, to rumianek, szałwia czy łopian lekarski. Roztwory wody różanej skutecznie zmniejszają odczyn zapalny. Aftowe zapalenie jamy ustnej w ciąży, uporczywe, duże, bolesne afty wymagają konsultacji lekarskiej oraz leczenia miejscowo maściami ze steroidami lub antybiotykami.

Czytaj również: Ból ucha w ciąży – przyczyny, leczenie i domowe sposoby na bolące ucho

Jakimi sposobami pozbyć się aft w ciąży?

Podstawą leczenia aft jest prawidłowa higiena jamy ustnej. Należy dokładnie myć zęby i język miękką szczoteczką do zębów, uważając, aby nie zranić śluzówki jamy ustnej. Warto pamiętać, że powodem powstawania aft mogą być nieprawidłowe nawyki, jak ssanie długopisu czy obgryzanie paznokci, których należy się wystrzegać.

Przeczytaj też: Co oznacza obłożony język u dziecka?

By wspomóc proces gojenia aft na dziąsłach, warto zadbać o prawidłową florę bakteryjną w jamie ustnej. Pomocne w tym jest spożywanie jogurtów naturalnych lub stosowanie probiotyków do jamy ustnej.

Aby uniknąć powstawania aft, należy dokładnie myć owoce i warzywa. Unikać spożywania potraw zawierających cytrusy, czekoladę, twarde sery oraz potraw ostrych. Należy pamiętać o odpowiednio zbilansowanej diecie bogatej w owoce i warzywa oraz chude mięso, aby nie dopuścić do niedoborów witamin oraz żelaza.