Leki przeciwbólowe w ciąży – które można zażywać, a które są przeciwwskazane?

Jakie leki przeciwbólowe można brać w ciąży?

Na większości środków przeciwbólowych widnieje informacja, iż są to tabletki przeciwbólowe przeciwwskazane w ciąży. Czasem sugeruje się, iż kobiety w trakcie ciąży lub karmiące piersią przez zastosowaniem leku powinny skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Właściwie jedynym lekiem przeciwbólowym bezpiecznym do stosowania w ciąży jest paracetamol. Należy jednak pamiętać, że również stosowanie paracetamolu w ciąży obarczone jest pewnymi ograniczeniami.

Przede wszystkim nie powinno przekraczać się dziennej dobowej maksymalnej dawki paracetamolu, która zwykle wynosi cztery gramy (przeważnie odpowiada to ośmiu tabletkom). Powinno się zachować ostrożność, ponieważ dobowa dawka maksymalna paracetamolu w ciąży może być niższa. Poza tym nie powinno się przyjmować tabletek przeciwbólowych w ciąży w sposób przewlekły, a jeśli dolegliwości przedłużają się powyżej kilku dni, należy zasięgnąć porady specjalisty.

Jakich tabletek przeciwbólowych w ciąży nie stosować?

Większość środków przeciwbólowych jest przeciwwskazana do stosowania w ciąży. Podczas gdy możliwe jest stosowanie niektórych leków przeciwbólowych w pierwszym lub drugim trymestrze, należy ich bezwzględnie unikać w trzecim trymestrze. Dotyczy to leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych, określanych w skrócie jako NLPZ.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne działają poprzez hamowanie syntezy prostaglandyn, zmniejszając tym samym nasilenie stanu zapalnego. Stosowanie leków przeciwbólowych z grupy NLPZ w pierwszych dwóch trymetrach ciąży jest dopuszczalne, jednak z zastrzeżeniem sytuacji uzasadnionych, ponieważ mogą one wpływać na wzrost ryzyka poronienia.

Natomiast takie leki jak np:

• kwas acetylosalicylowy (popularna aspiryna),
• nimesulid,
• diklofenak,
• naproksen,

podobnie jak ibuprofen w ciąży, zażywane w III trymestrze ciąży mogą doprowadzić do groźnych powikłań.

Dochodzi do nich, jeśli związki te wpłyną na zahamowane czynności skurczowej macicy podczas porodu, albo przenikając do organizmu płodu doprowadzą do przedwczesnego zamknięcia się przewodu tętniczego Bottala. U dziecka może wówczas dojść do rozwoju nadciśnienia płucnego.

Spośród tabletek przeciwbólowych w ciąży bezwzględnie przeciwwskazane jest stosowanie pochodnej fenylobutnolu – butapirazolu. Lek ten stosowany podczas ciąży kumuluje się w organizmie dziecka, a jego zażywanie przez kobietę ciężarną wiąże się z ryzykiem zahamowania czynności szpiku u płodu oraz rozwoju związanych z tym, dalszych powikłań.

Leki w ciąży – kiedy zgłosić się po nie do lekarza?

W przypadku łagodnych lub miernie nasilonych dolegliwości bólowych u kobiety w ciąży, kiedy terapia środkami przeciwbólowymi trwa względnie krótko i leki takie jak paracetamol skutecznie łagodzą dolegliwości bólowe, niekoniecznie trzeba iść do lekarza.

Zaniepokoić powinien jednak każdy ból o wysokim natężeniu albo nie ustępujący po zastosowaniu środków przeciwbólowych w ciąży.

W każdym przypadku, kiedy ból wywołany jest poważniejszą chorobą, potrzebna jest wizyta u lekarza, który zaleci środki przeciwbólowe bezpieczne do stosowania w ciąży, a także, jeśli zaistnieje taka potrzeba, przepisze leki działające przyczynowo wobec czynnika wywołującego chorobę. Na przykład w sytuacji, kiedy ból wywołany jest schorzeniem o etiologii bakteryjnej infekującej tkanki, pomocne może być zastosowanie oprócz środków przeciwbólowych, także antybiotyku w ciąży.

Należy pamiętać, że żadnych leków wydawanych z przypisu lekarza (zwłaszcza tych przepisanych jeszcze przed ciążą), w tym również antybiotyków, nie wolno przyjmować bez uprzedniej konsultacji. Jest to ważne, ponieważ wiele substancji bezpiecznych w stosowaniu u większości pacjentów może być przeciwwskazanych do zażywania przez kobiety ciężarne ze względu na ryzyko rozwoju groźnych powikłań zarówno u pacjentki, jak i u rozwijającego się w macicy płodu.

Ponieważ istnieje mnóstwo trudności dotyczących przeprowadzania badań dotyczących stosowania leków w ciąży, w tym również środków przeciwbólowych), wiele substancji nie zostało dokładnie przebadanych na tej grupie pacjentów. Chociaż niektóre tabletki przeciwbólowe zostały dopuszczone do stosowania w ciąży pomimo braku stosowanych eksperymentów na dużej grupie pacjentek, należy ściśle przestrzegać wskazań i jakiekolwiek leki w ciąży zażywać tylko pod warunkiem istnienia uzasadnionej potrzeby, najlepiej po uprzedniej konsultacji z lekarzem lub farmaceutą.