Krzywa cukrowa w ciąży – kiedy wykonać badanie i jak odczytać wyniki testu obciążenia glukozą w ciąży?

Glukoza w ciąży – kiedy oznaczać poziom cukru u ciężarnych?

Jednym z najczęściej oznaczanych u kobiet ciężarnych parametrów jest glukoza. Poziom cukru w ciąży na czczo powinien być oznaczany na początku ciąży oraz podczas wizyt kontrolnych. Ma to kluczowe znaczenie dla rozpoznania tzw. cukrzycy ciężarnych, czyli szeroko pojętych zaburzeń tolerancji glukozy, które pierwszy raz wystąpiły bądź zostały zdiagnozowane w czasie ciąży.

Cukrzyca ciążowa dotyka około 3–5 proc. kobiet i prowadzi do poważnych zagrożeń dla ciężarnej i płodu. Jej rozpoznanie umożliwia ocena poziomu glukozy na czczo oraz krzywa cukrowa w ciąży.

Cukrzyca ciążowa – kto jest narażony na cukrzycę ciężarnych?

U niewielkiego odsetka kobiet ze zdiagnozowaną cukrzycą ciążową cukrzyca rozwinęła się jeszcze przed ciążą, ale z racji bezobjawowego przebiegu nie została wcześniej rozpoznana. Wtedy mówimy o cukrzycy przedciążowej. U większości przyszłych mam nietolerancja glukozy rozwija się jednak dopiero podczas ciąży. Jakie są przyczyny cukrzycy ciążowej?

Najważniejsze czynniki ryzyka rozwoju cukrzycy w ciąży to:

• wiek powyżej 35. roku życia;
• podwyższone ciśnienie tętnicze krwi;
• nadmierna waga ciała;
• cukrzyca ciężarnych towarzysząca poprzednim ciążom;
• dodatni wywiad rodzinny w kierunku cukrzycy typu 2;
• zespół policystycznych jajników;
• wcześniejsze porody dużych dzieci (powyżej 4500 g).

Cukrzyca ciążowa – objawy cukrzycy w ciąży

Objawy cukrzycy ciężarnych są podobne jak w przypadku każdego epizodu hiperglikemii (wysokiego cukru we krwi). Kobieta ciężarna może zgłaszać: wzmożone pragnienie, częste oddawanie moczu i wielomocz, świąd skóry, osłabienie i niekontrolowane napady głodu.

Inne niepokojące symptomy mogące wskazywać na cukrzycę ciężarnych to: spadek wagi ciała i osłabienie lub wręcz przeciwnie – nieproporcjonalny do wieku ciążowego przyrost kilogramów.

Objawy te są niespecyficzne i niekiedy nie występują w nasilonym stopniu. Dlatego każda ciężarna powinna wykonywać obligatoryjnie oznaczenie glukozy na czczo w ciąży oraz badanie krzywej cukrowej.

Test obciążenia glukozą w ciąży – kiedy wykonać?

Rozpoznanie cukrzycy w ciąży polega na wykonaniu badania krzywej cukrowej. U kobiet, u których stwierdzono wymienione wcześniej czynniki ryzyka cukrzycy ciężarnych, należy wykonać test obciążenia glukozą w ciąży niezwłocznie po jej rozpoznaniu.

Natomiast u kobiet bez czynników ryzyka podstawowym badaniem na początku ciąży jest badanie glukozy w ciąży na czczo. To tzw. doustny test obciążenia glukozą.

Dalsze postępowanie opisane zostało w punktach poniżej.

• Gdy u kobiety ciężarnej wynik glukozy na czczo jest w normie, czyli glikemia na czczo w ciąży ma wartość poniżej 5,6 mmol/l, należy wykonać krzywą cukrową zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego – między 24. a 28. tygodniem ciąży
• Kiedy badanie glukozy w ciąży na czczo wynosi od 5,6–6,9 mmol/l, konieczne jest niezwłoczne wykonanie krzywej glikemicznej.
• Gdy glukoza w ciąży przekracza poziom 7 mmol/l, konieczne jest wykonanie drugiego oznaczenia glukozy na czczo – ponowne otrzymanie takiego wyniku pozwala na rozpoznanie cukrzycy ciężarnych.

Krzywa cukrzycowa w ciąży – przygotowanie do badania i jego przebieg

Jesteś w ciąży i musisz wykonać oznaczenie krzywej cukrowej? Badanie krzywej glikemicznej nie wymaga specjalnych przygotowań. Należy stosować normalną dietę, a ostatni posiłek zjeść na 12

Na oznaczanie krzywej cukrowej w ciąży należy zatem zgłosić się na czczo. Badanie składa się z serii oznaczeń i rozpoczyna od oznaczenia glukozy na czczo.

Roztwór glukozy, jaki musi wypić ciężarna, to 75 g glukozy rozpuszczonej w 250–300 ml wody. Ważne jest, aby mieszankę tę wypić stosunkowo szybko, w ciągu maksymalnie 5 minut. Z racji niezwykle słodkiego smaku ten etap badania sprawia wielu ciężarnym spore problemy.

Kolejne oznaczanie poziomu glukozy we krwi w ciąży wykonywane jest po upływie dwóch godzin. W tym czasie zabronione jest spożywanie posiłków i płynów oraz aktywność fizyczna.

Krzywa cukrowa – wyniki w ciąży

Aby prawidłowo zinterpretować wyniki krzywej cukrowej, należy wziąć pod uwagę oba oznaczenia – na czczo i po wypiciu 75 g glukozy. Gdy wykonywana jest w ciąży krzywa cukrowa, prawidłowe wyniki to:

• poziom glukozy na czczo poniżej 5,6 mmol/ l,
• poziom glukozy w dwie godziny po przyjęciu 75 g glukozy to poniżej 7,8 mmol/l.

Jeśli w badaniu krzywej cukrowej w ciąży stwierdzono wysokie stężenie glukozy we krwi na czczo, a po spożyciu glukozy otrzymano wynik prawidłowy, czyli < 7,8 mmol/l – można wykluczyć cukrzycę ciężarnych.

Natomiast jeśli podwyższonemu stężeniu glukozy na czczo towarzyszy wynik po podaniu glukozy większy niż 7,8 mml/ l – test glukozowy w ciąży wskazuje na cukrzycę ciążową.

Wysoka krzywa cukrowa w ciąży – co robić?

Jeśli wyniki krzywej cukrowej w ciąży są nieprawidłowe, konieczna jest konsultacja z diabetologiem. Wymagane staje się stosowanie diety dostarczającej 1800 kalorii (ze zwiększoną zawartością białka).

Konieczna będzie ponadto samodzielna kontrola glikemii przez ciężarną wykonywana przy pomocy glukometru i testów paskowych. Pomiary cukru we krwi w ciąży powinny być wykonywane: na czczo, godzinę po pierwszym śniadaniu, po drugim śniadaniu, obiedzie, podwieczorku i kolacji.

Ważna jest ponadto umiarkowana aktywność fizyczna. Gdy trudno jest wyrównać glikemię w ciąży, wprowadzona może być insulinoterapia, czyli iniekcje insuliny w ramię, udo lub pośladek wykonywane samodzielnie przez kobietę ciężarną.

Cukrzyca w ciąży – powikłania cukrzycy ciężarnych

Odpowiednio szybka diagnostyka cukrzycy ciążowej i właściwe prowadzenie ciąży jest kluczowe zarówno dla zdrowia kobiety, jak i dziecka.

Zbyt wysoki cukier w ciąży zwiększa bowiem ryzyko następujących powikłań:

• wysokiej masy urodzeniowej ciała dziecka, co stanowi wskazanie do cesarskiego cięcia;
• okołoporodowego niedocukrzenia płodu;
• niedojrzałości układu oddechowego w okresie noworodkowym;
• otyłości i cukrzycy w późniejszych okresach życia dziecka.

Dla kobiety największym zagrożeniem jest rozwój cukrzycy ciążowej w cukrzycę typu 2.

Chcesz się dowiedzieć jaką grupę krwi może mieć Twoje dziecko? Skorzystaj z naszego kalkulatora grupy krwi!