Tyłozgięcie macicy – przyczyny, objawy, leczenie macicy tyłozgiętej

Jak wygląda macica tyłozgięta?

Macica kobiety ma kształt płaskiej gruszki, której koniec znajduje się w pochwie. Pozostała część gruszki „wystaje” do jamy miednicy i może się układać w kierunku pęcherza, w kierunku odbytnicy lub znajdować się pośrodku między nimi. U większości kobiet macica „opiera się” na pęcherzu moczowym, co zwane jest przodozgięciem. W przypadku macicy tyłozgiętej kieruje się ona raczej w kierunku odbytnicy.

Co to jest przodozgięcie macicy?

Macica u kobiety, która jeszcze nie rodziła, ma kształt gruszki. Jej szersza część znajduje się na górze (to trzon macicy zamknięty od góry dnem), a węższa na dole – tutaj jest szyjka macicy, która wchodzi do pochwy. Przodozgięcie i jednocześnie przodopochylenie macicy to najczęstsze i uznawane za najbardziej prawidłowe położenie tego narządu.

Przy czym pochylenie się macicy do przodu (tak jakby się kłaniała w kierunku pępka) to właśnie przodopochylenie (zwracamy uwagę na kąt jaki powstaje pomiędzy trzonem macicy a pochwą), a zgięcie jej trzonu względem szyjki to przodozgięcie (zwracamy uwagę na kąt pomiędzy trzonem a szyjką). Przodozgięcie i przodopochylenie nie oznaczają więc tego samego, ale zwykle występują razem.

Geny, zrosty, guzy, endometrioza – przyczyny tyłozgięcia macicy

Przyczyny tyłozgięcia macicy u większości kobiet są nieuchwytne. Macicę tyłozgiętą często traktuje się po prostu jako wariant kształtu i położenia narządu rodnego. W większości przypadków tyłozgięcie macicy jest więc wrodzone. Macica tyłozgięta może być dziedziczna, może również powstać po porodzie.

W okresie pomenopauzalnym zmiana położenia macicy może wynikać z osłabienia więzadeł podtrzymujących ją w typowej pozycji.

Rzadziej spotykamy się z przypadkami, gdy wygięcie macicy ku tyłowi wywołał jakiś proces chorobowy toczący się w miednicy. Dzieje się tak w przypadkach:

• obecności zrostów w miednicy, np. po operacjach lub chorobach zapalnych,
• obecności guzów w okolicy narządów rodnych, macicy i jajników, takich jak torbiele, mięśniaki czy guzy nowotworowe,
• u kobiet chorujących na endometriozę, której często towarzyszą właśnie torbiele i zrosty.

Kalendarz dni płodnych i owulacji – sprawdź, kiedy masz dni płodne

Objawy tyłozgięcia macicy

Większość kobiet nie jest świadoma posiadania macicy skierowanej do tyłu. Tyłozgięcie macicy najczęściej przebiega bezobjawowo. Czasami pacjentki skarżą się na dyskomfort w dole brzucha oraz bolesne czy obfite miesiączki.

Jak tyłozgięcie macicy wpływa na współżycie? Wiele kobiet cierpi na dyspareunię, czyli odczuwanie bólu podczas stosunku, a inne zgłaszają dyskomfort przy głębokiej penetracji. Poleca się wtedy dobieranie takiej pozycji seksualnej, aby zmniejszyć głębokość penetracji lub umożliwić partnerce jej kontrolę.

Jeżeli mimo wszystko odczuwamy ból, należy koniecznie skontaktować się z ginekologiem.

Tyłozgięcie macicy a ciąża

Tyłozgięcie macicy może minimalnie wpływać na zajście w ciążę. Zdrowe plemniki są jednak w stanie bez problemu pokonać nieco bardziej skomplikowaną drogę do jamy macicy, którą powoduje tyłozgięcie. Czy u pacjentek z tyłozgiętą macicą mogą wystąpić problemy z donoszeniem ciąży? Sama zmiana ułożenia macicy nie ma wpływu na przebieg ciąży i jej utrzymanie, jednak skłania ginekologa do większej czujności.

U większości ciężarnych z tyłozgięciem macicy zmienia ona swój kształt na typowy w 8.–12. tygodniu ciąży. Jeżeli jednak nadal pozostanie w tyłozgięciu, u 1,4 proc. kobiet może dojść do uwięźnięcia macicy. Objawia się to trudnościami w oddawaniu moczu, aż do całkowitego zatrzymania moczu w pęcherzu. Ponadto kobiety zgłaszają bóle podbrzusza, uczucie parcia na stolec, wzdęcia, zaparcie itp.

Jeżeli zauważysz u siebie takie przemijające objawy, skontaktuj się ze swoim ginekologiem. W przypadku niemożności oddawania moczu, należy natychmiast wezwać specjalistyczną pomoc.

Jak leczyć tyłozgięcie macicy w czasie ciąży?

Tyłozgięcie macicy w ciąży leczy się wtedy, kiedy jest ono potwierdzoną przyczyną bólu podczas stosunku. We wstępnym postępowaniu lekarz może spróbować „ręcznie” przywrócić typowe położenie macicy. Aby to zrobić, jedną rękę trzyma na brzuchu, a drugą palcami obecnymi w pochwie sprawia, że szyjka macicy ustawia się w odpowiedniej pozycji.

Kiedy uzyska przodozgięcie, zakłada przez pochwę na szyjkę macicy krążek, który pomoże utrzymać nowe położenie narządu. Zabieg taki jest mało przyjemny, nie zawsze skuteczny oraz często dochodzi do nawrotów tyłozgięcia.

Jeżeli mimo wszystko pacjentka będzie zgłaszała dyspareunię, należy rozważyć inne metody postępowania. Tyłozgięcie macicy można też leczyć operacyjnie, laparoskopowo (przez małe nacięcia) lub drogą laparotomii (podłużne większe nacięcie skóry). Jest to częściej polecane kobietom, które tyłozgięcie macicy mają z powodu chorób, takich jak endometrioza, mięśniaki, torbiel jajnika czy zrosty.

Jaką rolę pełni pęcherz moczowy u pacjentek z uwięźniętą macicą? U ciężarnych z uwięźniętą macicą po odbarczeniu pęcherza moczowego i ocenie stanu ogólnego pacjentki lekarz może zalecić postępowanie wyczekujące lub operacyjne. U kobiet, które nie chorują na endometriozę, nie mają zrostów czy guzów w miednicy można spodziewać się, że stosowanie specjalnych ćwiczenia (w tym spanie na brzuchu) umożliwi z czasem wzrastającej macicy zmianę ułożenia. Lekarz może też podjąć próbę manualnego odwrócenia macicy. W kolejnym kroku proponuje się pacjentce zabieg laparoskopowy lub klasyczny, w zależności od tego jak rozległa jest planowana interwencja, czy wiąże się np. z wycięciem dużej torbieli jajnika.